Co do zasady pracownicy wykonują swoją pracę w ciągu dnia. Jednakże w niektórych zakładach pracy świadczenie pracy może odbywać się w porze nocnej bądź pracownik wykonując pracę w godzinach nadliczbowych na polecenie pracodawcy może przedłużyć wykonywanie swojej pracy z pory dziennej na nocną. Co istotne przepisy ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy w szczególny sposób regulują taką pracę.
Jeśli chcesz wiedzieć więcej na temat pracy w porze nocnej, to przeczytaj niniejszy artykuł.
Pora nocna obejmuje 8 godzin między godziną 21.00 a godziną 7.00. Jednakże konkretnego określenia godzin początku i końca pory nocnej dokonuje pracodawca samodzielne lub w porozumieniu z zakładową organizacją związkową. Porę nocną ustala się w układzie zbiorowym lub regulaminie pracy.
Pracownik, którego rozkład czasu pracy obejmuje w każdej dobie co najmniej 3 godziny pracy w porze nocnej lub którego co najmniej 1/4 czasu pracy w okresie rozliczeniowym przypada na porę nocną, jest pracującym w nocnym. Czas pracy pracującego w nocy nie może przekraczać 8 godzin na dobę, jeżeli wykonuje prace szczególnie niebezpieczne albo związane z dużym wysiłkiem fizycznym lub umysłowym.
Wykaz prac szczególnie niebezpiecznych albo związanych z dużym wysiłkiem fizycznym lub umysłowym określa pracodawca w porozumieniu z zakładową organizacją związkową, a jeżeli u pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa – z przedstawicielami pracowników wybranymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy, oraz po zasięgnięciu opinii lekarza sprawującego profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami, uwzględniając konieczność zapewnienia bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia pracowników. Jednakże zasada ta nie dotyczy:
– do obowiązków pracodawcy należy sporządzenie wykazu wykonywanych przez pracowników pracujących w nocy prac szczególnie niebezpiecznych albo związanych z dużym wysiłkiem fizycznym lub umysłowym oraz ustalenie pory nocnej w zakresie określonych w przepisach Kodeksu pracy widełek godzinowych we współdziałaniu ze związkami zawodowymi o ile związki takie występują.
Na pisemny wniosek pracownika, który uznawany jest za pracownika nocnego, pracodawca informuje właściwego okręgowego inspektora pracy o zatrudnianiu pracowników pracujących w nocy.
Zakaz pracy w porze nocnej dotyczy:
Zastanawiasz się czym jest choroba zawodowa pracownika i jakie spoczywają obowiązki na pracodawcy? Jeśli tak, to przejdź tutaj.
Zgodnie z przepisem art. 151(8) Kodeksu pracy:
Dodatek nocny ma uzasadnienie w tym, że praca odbywa się w nocy, a więc w porze zasadniczo wolnej od świadczenia pracy. Dodatek ten przysługuje każdemu pracownikowi niezależnie od tego czy praca świadczone jest w porze nocnej stale bądź okazjonalnie.
Co więcej, niekiedy praca nocna jest równocześnie pracą nadliczbową wówczas pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej można zlecić pracę nadliczbową zarówno w porze nocnej, jak i po jej zakończeniu, tj. w trakcie pory dziennej. Możliwa jest też sytuacja, gdy pracownik wykonujący normalnie pracę w porze dziennej będzie wykonywał pracę nadliczbową w porze nocnej.
Z tytułu pracy w godzinach nadliczbowych przypadających w nocy pracownikowi przysługuje, oprócz normalnego wynagrodzenia za pracę, dodatek w wysokości 100% wynagrodzenia. Jeśli zatem:
– dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych oraz dodatkowe wynagrodzenie z tytułu pracy w porze nocnej są od siebie niezależne, albowiem dodatek za pracę w porze nocnej jest elementem wynagrodzenia i przysługuje niezależnie od innych należności.
Istnieje również możliwość wypłaty ryczałtu za pracę w godzinach nadliczbowych oraz za pracę nocną. W orzecznictwie sądowym wskazuje się, że Co do zasady nie ma przeszkód, aby należności na pokrycie kosztów przysługującego pracownikowi wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych (także przypadających w nocy oraz w niedzielę i święta) oraz za pracę nocną były ustalane w formie ryczałtu, gdyż możliwość taka została przewidziana w art. 1511 § 4 k.p. i art. 1518 § 2 k.p., z tym jednakże zastrzeżeniem, że wysokość owego ryczałtu powinna odpowiadać przewidywanemu wymiarowi pracy w godzinach nadliczbowych bądź w porze nocnej, a pracownik akceptuje taką formę wynagrodzenia, choćby w sposób dorozumiany [tak Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 2018 r., sygn. akt I PK 94/17]
Co ciekawe, gdy dochodzi do zmiany czasu z letniego a zimowy, gdzie czas cofany jest o godzinę do tyłu, to pracownik winien dostać wynagrodzenie na tyle godzin ile rzeczywiście przepracował. W literaturze przedmiotu wyjaśniono, że:
Praca w nocy jest dopuszczalna na mocy przepisów prawa pracy, jednakże należy pamiętać, iż pracodawca zobowiązany jest do unormowania godzin trwania pory nocnej w postanowieniach układu zbiorowego pracy, regulaminu pracy bądź w drodze obwieszczenia pracodawcy. Co ważniejsze pracownikowi za pracę w porze nocnej przysługuje rekompensata jako dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w porze nocnej w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę.
A jeśli chcesz wiedzieć co się kryje pod pojęciem prawa pracownika do wolnej niedzieli, to przeczytaj ten artykuł.
Sprawcy przestępstw lub wykroczeń skarbowych mają szansę na uniknięcie kary jeśli po popełnieniu czynu zabronionego…
Spółka z o.o. a długi wspólnika – z takim zagadnieniem mogą się niekiedy spotkać wspólnicy…
Zastanawiasz się jak rozliczyć koszty przy wykupie z leasingu z końcem roku? W dzisiejszym artykule…
Rodzice, którzy chcą wrócić na rynek pracy, mogą zatrudnić nianię w celu opieki nad swoim…
Komornik, egzekucja, wyprzedaż majątku – te słowa zazwyczaj kojarzą się z dłużnikami, którzy w swoim…
Zastanawiasz się, czy zwrot kosztów za media powinien być opodatkowany ryczałtem przy najmie? W dzisiejszym…