Małgorzata Jagusiak 
W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych opisane zostały zasady naliczania zaliczek od wynagrodzeń pracowniczych. Od każdego zatrudnionego pracownika płatnik ma obowiązek pobierać takie zaliczki w trakcie roku podatkowego. Nie ma przy tym znaczenia czy pracownik jest zatrudniony przez cały rok, czy tylko przez jego część. W dzisiejszej publikacji napiszemy, kiedy pracodawca może pobierać wyższe zaliczki na podatek w przypadku pracownika zatrudnionego w trakcie roku.
Kto pobiera zaliczki na podatek dochodowy od wynagrodzeń?
Informacje na temat zasad poboru zaliczek na podatek dochodowy znajdują się w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Mowa jest tam m.in. o tym, że płatnicy są obowiązani obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują przychody:
- ze stosunku służbowego,
- ze stosunku pracy,
- z pracy nakładczej,
- ze spółdzielczego stosunku pracy,
- z zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego wypłacanych przez zakłady pracy.
Zasady obliczania i poboru tych zaliczek zostały wyjaśnione w ustawie o PIT.
Kiedy pobiera się wyższe zaliczki na podatek w trakcie roku podatkowego?
Jaka jest wysokość podatku w poszczególnych progach podatkowych zostało wyjaśnione w ustawie. Płatnicy otrzymali również wskazówkę, jak mają obliczać dochód do opodatkowania w trakcie roku podatkowego.
| Zaliczki w trakcie roku podatkowego są pobierane w wysokości 12% lub 32% po przekroczeniu pierwszego progu podatkowego |
| Za miesiące, w których dochód podatnika uzyskany od początku roku od danego płatnika nie przekroczył kwoty 120.000 zł – stosuje się stawkę 12% podatku |
| Za miesiąc, w którym dochód podatnika uzyskany od początku roku od danego płatnika przekroczył kwotę 120.000 zł – liczy się 12% od tej części dochodu uzyskanego w tym miesiącu, która nie przekroczyła 120.000 zł i 32% od nadwyżki ponad kwotę 120.000 zł |
| W kolejnych miesiącach pobiera się zaliczkę w wysokości 32% |
Oświadczenia i wnioski składane płatnikowi
W tej samej ustawie o PIT zamieszczone zostały informacje o tym, że pracownik ma obowiązek złożyć pracodawcy oświadczenia i wnioski, które mają wpływ na wysokość zaliczki na podatek dochodowy. Takie wnioski mogą, ale nie muszą, być składane według ustalonego wzoru. Ministerstwo Finansów przygotowało nawet wzór PIT-2 i wydało objaśnienia podatkowe dotyczące zasad składania wniosków i oświadczeń.
Na temat wzoru formularza PIT-2 pisaliśmy obszernie w podlinkowanej publikacji, w której nawiązano również do wydanych objaśnień podatkowych MF.
Na wzorze druku PIT-2 nie została zamieszczona jednak informacja dotycząca poboru wyższych zaliczek na podatek dochodowy.
Pracownik zatrudniony w trakcie roku a wniosek o wyższe zaliczki na podatek
Pracownik, który zatrudnia się u danego pracodawcy w trakcie roku podatkowego może osiągać wcześniej dochody, które były opodatkowane u innego pracodawcy. Ta wiedza jest nieznana nowemu pracodawcy, a nawet gdyby była znana, to i tak nie mógłby nic z nią zrobić. Wcześniej zostało napisane, że obowiązkiem płatnika jest sumowanie dochodów od początku roku, ale uzyskanych jedynie w jego zakładzie pracy. To pracownik będzie znał sumę swoich wszystkich dochodów, jakie uzyskał w danym roku podatkowym.
| Ważne!
Jeśli pracownik w trakcie roku podatkowego był zatrudniony u kilku pracodawców, to powinien wiedzieć, że przy obliczaniu dochodu po zakończeniu roku podatkowego będzie brana pod uwagę suma dochodów ze wszystkich źródeł przychodów i zakładów pracy |
|---|
| To osoba zainteresowana zna wysokość wszystkich swoich dochodów. W takich przypadkach powinna również wiedzieć, że jeśli przekracza dochód z pierwszego progu podatkowego z uwagi na zatrudnienie u różnych pracodawców, to powinna o tym fakcie poinformować aktualnego pracodawcę |
| Ustawodawca nie wprowadził wzoru dokumentu, na którym można taką informację przekazać do pracodawcy. W takim przypadku należałoby w pierwszej kolejności ustalić, czy u obecnego pracodawcy zostały opracowane tego typu pisma, z których można skorzystać. Jeśli nie, to pracownik może przekazać taką informację w dowolnej formie |
| Ważne!
Płatnicy dopiero na wniosek pracownika obliczają i pobierają w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy, stosując zamiast najniższej stawki określonej w skali podatkowej wyższą stawkę podatkową określoną w tej skali. Wynika to wprost z przepisu – art. 41a ustawy o PIT |
Zleceniobiorca a wniosek o wyższe zaliczki na podatek
Do tej pory pisaliśmy właściwie tylko w kontekście pracowników zatrudniony na umowę o pracę. Nie można jednak zapominać o zleceniobiorcach, którzy również mogą wnioskować do płatnika o podwyższenie poboru zaliczek na podatek dochodowy.
Ważne!
Wnioski o pobór zaliczek według wyższej stawki podatkowej 32% mogą również składać pracownicy zatrudnieni na umowy cywilnoprawne. Taki wniosek można złożyć w dowolnym momencie w trakcie roku podatkowego
Wniosek o wyższe zaliczki na podatek — podsumowanie
W dzisiejszej publikacji opisaliśmy zasady poboru zaliczek w trakcie roku podatkowego przez płatnika. Interesowała nas zasada poboru wyższej zaliczki 32% w sytuacji, kiedy pracownik został zatrudniony w trakcie roku podatkowego. W takim przypadku pracodawca nie ma wiedzy na temat wysokości dochodów osiągniętych od początku roku do momentu zatrudnienia. To w interesie pracownika leży, żeby pracodawca zaczął mu pobierać wyższe zaliczki w trakcie roku, tym samym nie wygeneruje sobie wysokiej kwoty do zapłaty w rozliczeniu rocznym. Nie ma ustalonego wzoru dokumentu, na którym należy przekazywać takie informacje. Można więc to zrobić w dowolny sposób lub skorzystać z rozwiązań obowiązujących u danego pracodawcy.
Stan prawny na dzień: 10.05.2024 r.
1798 
Adrianna Glapiak
Marta Matylda Kania
Justyna Czerwińska
Zespół IFIRMA
