Małgorzata Jagusiak 
Jeśli wybrałeś w działalności gospodarczej podatek według skali podatkowej, to musisz się liczyć z tym, że możesz zapłacić podatek w wysokości 32%, ale to nie musi być wcale zła wiadomość. Po pierwsze firma dobrze prosperuje, a po drugie nie zawsze trzeba będzie taki podatek zapłacić. W dzisiejszej publikacji napiszemy na temat przekroczeniu pierwszego progu podatkowego i zasadach rozliczania w składanym zeznaniu rocznym.
Skala podatkowa w działalności gospodarczej
Jeżeli już zdecydujemy, że będziemy się rozliczać na zasadach ogólnych według skali podatkowej, to musimy mieć świadomość, że po przekroczeniu dochodu do opodatkowania w kwocie 120.000 zł zapłacimy podatek 32%. Więc co do zasady nie powinno nas to zaskoczyć. Dodatkowo wybór tej formy opodatkowania ma przecież sporo zalet:
- można się rozliczyć wspólnie z małżonkiem,
- jeżeli jesteśmy osobą samotnie wychowującą dziecko, to również takie wspólne rozliczenie jest możliwe,
- dostępny jest bogaty katalog ulg i odliczeń, z których możemy skorzystać, znajdzie się w nim m.in. ulga:
- na dziecko,
- termomodernizacyjna,
- internetowa,
- rehabilitacyjna,
- na prototyp,
- na robotyzację,
- IP BOX,
- zatrudnienie innowacyjnych pracowników.
W związku z powyższym, jeżeli chcemy zapłacić podatek tylko w wysokości 12%, to należy rozważyć, czy będziemy korzystali ze wspólnego rozliczenia. Inną atrakcyjną opcją na pozostanie w pierwszym progu podatkowym jest inwestycja w rozwój firmy, co pozwoli na obniżenie podstawy opodatkowania w zeznaniu rocznym.
Przekroczenie pierwszego progu podatkowego w rozliczeniu rocznym z małżonkiem
Jeżeli dopiero po zakończonym roku podatkowym sprawdzimy, że nasze dochody będą opodatkowane stawką 32%, to wówczas jest już za późno na pomniejszenie dochodu o wydatki na różnego rodzaju inwestycje. Pozostaje nam wówczas wspólne rozliczenie z małżonkiem lub dzieckiem, o ile spełniamy warunki ustawowe. Zobaczmy na przykładach, jak to będzie wyglądało.
Przykład 1
Pani Aldona prowadzi działalność gospodarczą i jest opodatkowana według skali podatkowej. Załóżmy, że po zakończeniu 2022 roku jej przychody i koszty wyniosą odpowiednio:
W podanych kwotach zostały uwzględnione również składki na ubezpieczenie społeczne zapłacone w 2022 roku, a także różnice remanentowe.
Mąż pani Aldony pracował tylko przez część roku i jego dochód roczny wyniósł 20.000 zł. Zobaczmy, jak będzie wyglądało wyliczenie podatku za cały 2022 rok:
Porównajmy w ten sposób obliczony podatek z wysokością podatku do zapłaty, gdyby pani Aldona rozliczyła się sama tylko z działalności gospodarczej:
Dla porównania zobaczmy ile wyniósłby podatek liniowy przy dochodzie 200.000 zł:
- mamy możliwość odliczenia zapłaconej składki zdrowotnej w kwocie 8.700 zł i zakładamy, że takie składki zostały opłacone. Składka należna składek zdrowotnych od kwoty 200.000 zł wyniesie 9.800 zł (200.000 zł x 4,9%), można odliczyć maksymalnie 8.700 zł,
- 191.300 zł – podstawa opodatkowania (200.000 – 8.700 zł),
- 191.300 zł x 19% = 36.347 zł
Na tym przykładzie widać, że przy dochodzie 200.000 zł w działalności gospodarczej podatek należny według skali podatkowej jest wyższy o 53 zł od podatku liniowego (36.400 zł – 36.347 zł).
Przekroczenie pierwszego progu podatkowego w rozliczeniu rocznym skorzystanie z ulg podatkowych
Nie zawsze możemy lub chcemy rozliczać się wspólnie z małżonkiem, w takim przypadku warto odliczyć jakąś ulgę podatkową. Zobaczmy na przykładzie, jak to by wyglądało.
Przykład 2
Pan Michał w prowadzonej działalności gospodarczej wybrał na 2022 rok skalę podatkową. Wyliczymy podatek pana Michała za 2022 rok w przypadku, kiedy będzie on chciał skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej. Po zakończonym roku podatkowym przychody i koszty w działalności gospodarczej będą kształtowały się następująco:
- 250.000 zł – przychody podatkowe,
- 60.000 zł – koszty uzyskania przychodów,
- 190.000 zł – dochód w działalności gospodarczej.
W ramach ulgi termomodernizacyjnej można odliczyć wydatki do maksymalnej wysokości 53.000 zł. Dla ułatwienia wyliczeń przyjmijmy, że pan Michał wydatkował w 2022 roku kwotę 50.000 zł, w takim przypadku jego rozliczenie będzie wyglądało następująco:
- 140.000 zł – dochód do opodatkowania w działalności gospodarczej (190.000 zł – 50.000 zł),
- 10.800 zł – podatek według stawki 12% (120.000 zł x 12%) – 3.600 zł = 10.800 zł,
- 6.400 zł – podatek według stawki 32% (140.000 zł – 120.000 zł) = 20.000 zł x 32%,
- 17.200 zł – łączny podatek do zapłaty za 2022 rok (10.800 zł + 6.400 zł).
Gdyby pan Michał nie skorzystał z ulgi jego podatek byłby o wiele wyższy i wyniósłby odpowiednio:
- 190.000 zł – dochód do opodatkowania w działalności gospodarczej,
- 10.800 zł – podatek według stawki 12% (120.000 zł x 12%) – 3.600 zł = 10.800 zł,
- 22.400 zł – podatek według stawki 32% (190.000 zł – 120.000 zł) = 70.000 zł x 32%,
- 33.200 zł – łączny podatek do zapłaty za 2022 rok (10.800 zł + 22.400 zł).
Dla porównania policzmy wysokość podatku liniowego przy dochodzie z działalności gospodarczej 190.000 zł:
Różnica w podatku należnym wynosi 1.247 zł, o tyle więcej mamy podatku należnego w zeznaniu rocznym przy wyborze podatku liniowego.
Przykład 3
Przedsiębiorca, który wybrał podatek według skali postanowił skorzystać z nowej ulgi na sport i poniósł w 2022 roku wydatki na sfinansowanie klubu sportowego w kwocie 20.000 zł. W takim przypadku cała kwota wydatku 100% znajdzie się w kosztach uzyskania przychodów w trakcie roku podatkowego, dodatkowo w składanym zeznaniu rocznym będzie można jeszcze 50% tej kwoty odjąć od podstawy opodatkowania, czyli łącznie można odliczyć od dochodu 150% wydatku.
Zobaczmy jak to będzie wyglądało w praktyce, przy następujących założeniach:
- 150.000 zł – dochód za 2022 rok,
- 130.000 zł – dochód za 2022 rok po ujęciu w kosztach podatkowych 20.000 zł na sfinansowanie klubu sportowego,
- 10.000 zł – ulga sportowa rozliczana w zeznaniu rocznym (20.000 zł x 50%),
- 120.000 zł – podstawa obliczenia podatku za 2022 rok (130.000 zł – 10.000 zł),
- 10.800 zł – podatek należny do zapłaty za 2022 rok (120.000 zł x 12%) = 14.400 zł – 3.600 zł = 10.800 zł.
Jeżeli przedsiębiorca nie odliczałby ulgi na sport, to wówczas jego podatek za 2022 rok wyniósłby odpowiednio:
Dla porównania zobaczy jeszcze ile będzie wynosił podatek liniowy przy dochodzie 120.000 zł, ponieważ z ulgi na sport może również skorzystać przedsiębiorca przy tej metodzie:
Jak widać różnica wynosi aż 10.883 zł, pomiędzy rozliczeniem według skali podatkowej a podatkiem liniowym, przy tych samych założeniach, a więc z rozliczeniem ulgi na sport.
Przykład 4
Pani Alicja prowadzi działalność gospodarczą i wybrała opodatkowanie według skali podatkowej, za 2022 rok osiągnęła następujące przychody i koszty:
W podanych kwotach zostały uwzględnione również składki na ubezpieczenie społeczne zapłacone w 2022 roku, a także różnice remanentowe.
Pani Alicja spełnia warunki, żeby dokonać wspólnego rozliczenia z dzieckiem. Zobaczmy, jak będzie wyglądało wyliczenie podatku za cały 2022 rok:
Zobaczmy ile pani Alicja zapłaciłaby podatku, gdyby rozliczyła się sama tylko z działalności gospodarczej:
Dla porównania zobaczmy ile wyniósłby podatek liniowy przy dochodzie 240.000 zł:
Na tym przykładzie widać, że przy dochodzie 240.000 zł w działalności gospodarczej podatek należny według skali podatkowej jest wyższy o 5.253 zł od podatku liniowego (49.200 – 43.947 zł). Natomiast biorąc pod uwagę wspólne rozliczenie z dzieckiem zapłacimy 22.347 zł więcej podatku liniowego (43.947 zł – 21.600 zł). Dla przypomnienia na podatku liniowym nie możemy się rozliczyć wspólnie z dzieckiem.
Podsumowanie
Przekroczenie pierwszego progu podatkowego bardzo często nie oznacza, że przedsiębiorca będzie miał obowiązek zapłaty podatku według stawki 32%. Przy skali podatkowej jest kilka wariantów złożenia zeznania rocznego PIT-36. Może to być wspólne rozliczenie ze współmałżonkiem czy dzieckiem, czy też skorzystanie z bogatej oferty ulg podatkowych. Przy czym w tym drugim przypadku trzeba pamiętać, że wydatek musi zostać poniesiony do końca roku podatkowego, żeby go uwzględnić w składanym zeznaniu rocznym. Wspólne rozliczenie natomiast jest możliwe o ile spełniamy założenia ustawowe.
Adam Sawicki
Dorota Łesak
Adrianna Glapiak
