|
|
10 minut czytania

Wypadek przy pracy – jakie obowiązki ma pracodawca? Co z odszkodowaniem?

Zatrudniasz pracowników? W takim razie powinieneś znać swoje obowiązki, jako pracodawca, jeśli dojdzie do wypadku przy pracy. W dzisiejszym artykule zajmiemy się tym tematem.

wypadek w miejscu pracy

Wypadek przy pracy - omówione zagadnienia:

Pokaż więcej ↓

Zmiana formy opodatkowania 2025 – jaka forma opodatkowania jest najlepsza dla firmy jednoosobowej?

Przedsiębiorcy, którzy zatrudniają pracowników mają obowiązek przygotować miejsce pracy, zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy. Jeśli dojdzie do wypadku przy pracy pracodawca może ponieść odpowiedzialność za to co się wydarzyło, włączając w to kary finansowe. W dzisiejszej publikacji zajmiemy się tematem wypadku przy pracy, odpowiemy na pytaniem jakie obowiązki ma pracodawca i jakie odszkodowania są należne pracownikowi.

Wypadek przy pracy definicja

Za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia wypadkowego w związku z pracą podczas:

  1. Wykonywania przez pracownika zwykłych czynności.
  2. Wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia.
  3. Pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Na równi z wypadkiem przy pracy traktuje się wypadek:

  1. W czasie podróży służbowej, o ile ma związek z wykonywaniem powierzonych zadań.
  2. Podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony.
  3. Przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe.

Za wypadek przy pracy uważa się również nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w okresie ubezpieczenia wypadkowego z danego tytułu podczas:

  1. Uprawiania sportu w trakcie zawodów i treningów przez osobę pobierającą stypendium sportowe.
  2. Wykonywania pracy na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania.
  3. Pełnienia mandatu posła lub senatora, pobierającego uposażenie.
  4. Odbywania szkolenia, stażu, przygotowania zawodowego dorosłych lub przygotowania zawodowego w miejscu pracy przez osobę pobierającą stypendium lub na podstawie skierowania wydanego przez powiatowy urząd pracy lub przez inny podmiot kierujący, pobierania stypendium na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w okresie odbywania studiów podyplomowych.
  5. Wykonywania przez członka rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolniczych oraz przez inną osobę traktowaną na równi z członkiem spółdzielni pracy na rzecz tych spółdzielni.
  6. Wykonywania pracy na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.
  7. Wykonywania pracy na podstawie umowy uaktywniającej, o której mowa w ustawie o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3.
  8. Współpracy przy wykonywaniu pracy na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.
  9. Wykonywania zwykłych czynności związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, dotyczy to również osób współpracujących.
  10. Wykonywania przez osobę duchowną czynności religijnych lub czynności związanych z powierzonymi funkcjami duszpasterskimi lub zakonnymi.
  11. Odbywania służby zastępczej.
  12. Nauki w Krajowej Szkole Administracji Publicznej przez słuchaczy pobierających stypendium.
  13. Kształcenia się w szkole doktorskiej przez doktorantów otrzymujących stypendium.

Rodzaje wypadków przy pracy

W ustawie o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych zdefiniowane zostały kategorie wypadków przy pracy, które mogą prowadzić do uszkodzenia ciała a nawet śmierci.

Śmiertelny wypadek przy pracy
Uważa się wypadek, w wyniku którego nastąpiła śmierć w okresie nieprzekraczającym 6 miesięcy od dnia wypadku.
Ciężki wypadek przy pracy
Uważa się wypadek, w wyniku którego doszło do:
  • ciężkiego uszkodzenia ciała, takie jak: utrata wzroku, słuchu, mowy, zdolności rozrodczej lub inne uszkodzenie ciała,
  • rozstroju zdrowia, naruszającego podstawowe funkcje organizmu,
  • nieuleczalnej lub zagrażającej życiu choroby,
  • trwałej choroby psychicznej,
  • całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy w zawodzie,
  • trwałej deformacji lub zniekształcenia ciała.
Zbiorowy wypadek przy pracy
Jeżeli w wyniku tego samego zdarzenia wypadkowi uległy co najmniej 2 osoby
Inny wypadek przy pracy
Jeśli w wyniku takiego wypadku pracownik jest czasowo niezdolny do pracy

Wypadek przy pracy obowiązki pracodawcy

Jeśli już dojdzie do wypadku przy pracy niezbędna jest znajomość zasad postępowania. Minister Rodziny i Polityki Społecznej wydał Rozporządzenie w sprawie trybu uznawania zdarzenia powstałego w okresie ubezpieczenia wypadkowego za wypadek przy pracy, kwalifikacji prawnej zdarzenia, wzoru karty wypadku i terminu jej sporządzenia. Poszkodowany, o ile jest to tylko możliwe, zawiadamia pracodawcę o zdarzeniu a ten podejmuje stosowne krok.

Udzielenie poszkodowanemu pierwszej pomocy W pierwszej kolejności powinno się wyłączyć maszyny, urządzenia, odciąć dopływ prądu do tych urządzeń. Sprawdzić stan zdrowia poszkodowanego, w razie potrzeby wezwać pogotowie.
Zabezpieczenie miejsce wypadku
  1. Miejsce zdarzenia powinno pozostać w takim stanie, w jakim doszło do wypadku.
  2. Nie powinno się zmieniać miejsca położenia maszyn, urządzeń, sprzętu, które miały związek ze zdarzeniem.
  3. Do miejsca wypadku nie mogą mieć dostępu osoby nieuprawnione.
  4. Całe zdarzenie powinno zostać w sposób właściwy udokumentowane poprzez m.in.: sporządzone szkice, zdjęcia.
  5. Jeżeli w firmie został powołany społeczny inspektor pracy (SIP), to należy go powiadomić.
  6. Jeżeli doszło do wypadku śmiertelnego, ciężkiego lub zbiorowego należy niezwłocznie zawiadomić okręgowego inspektora pracy i prokuratora.
Zebranie informacji od świadków wypadku
O ile to jest tylko możliwe powinno się ustalić z poszkodowanymi lub świadkami okoliczności, w których doszło do zdarzenia. Chodzi o zebranie obiektywnych informacji na temat wypadku. Koszty związane z ustalaniem okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy ponosi pracodawca.
Powołanie zespołu powypadkowego
Jeśli w zakładzie jest obowiązek tworzenia służby bezpieczeństwa i higieny pracy (SBHP), to w skład zespołu będzie wchodził pracownik SBHP i społecznego inspektora pracy (SIP). W innym przypadku będzie to zespół dwuosobowy składający się z pracodawcy i specjalisty spoza zakładu pracy.
Zespół powypadkowy ma za zadanie ustalić przyczyny wypadku i sporządzić kartę wypadku, której wzór stanowi załącznik do Rozporządzenia. Do karty wypadku dołącza się zapis wyjaśnień poszkodowanego i informacji uzyskanych od świadków wypadku, a także inne dokumenty zebrane w czasie ustalania okoliczności i przyczyn wypadku, w szczególności:
  • dokumenty sporządzone z oględzin miejsca wypadku,
  • inne dowody dotyczące wypadku uznane za niezbędne do ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku,
  • uwagi i zastrzeżenia do ustaleń zawartych w karcie wypadku zgłoszone przez poszkodowanego lub uprawnionego członka rodziny.
Karta wypadku
Kartę wypadku sporządza się w 3 egzemplarzach:
  1. Pierwszy egzemplarz otrzymuje poszkodowany albo uprawniony członek rodziny.
  2. Drugi egzemplarz pozostaje u podmiotu ustalającego okoliczności i przyczyny wypadku.
  3. Trzeci egzemplarz jest przekazywany do Zakładu, jeżeli zdarzenie zostało uznane za wypadek przy pracy.
Termin sporządzenia karty wypadku
Dokumentacja powinna być sporządzona nie później niż w terminie 14 dni od dnia zawiadomienia o wypadku i odnotowany w rejestrze wypadków przy pracy.

Wypadek przy pracy odszkodowanie

Pracownik, który uległ wypadkowi przy pracy przysługują określone świadczenia a ich wysokość i zasady wypłaty zostały określone w przepisach.

Świadczenia z tytułu wypadku przy pracy
Zasiłek chorobowy
Podstawa wymiaru zasiłku wynosi 100% podstawy do naliczania ubezpieczenia wypadkowego.
Świadczenie rehabilitacyjne
Przysługuje po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jeśli pracownik jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy.
Podstawa wymiaru zasiłku wynosi 100% podstawy do naliczania ubezpieczenia wypadkowego.
Zasiłek wyrównawczy
Przysługuje pracownikowi, którego wynagrodzenie uległo obniżeniu wskutek stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.
Jednorazowe odszkodowanie
Przysługuje pracownikowi lub członkom rodziny zmarłego ubezpieczonego, który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.
Renta z tytułu niezdolności do pracy
Przysługuje pracownikowi, który stał się niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy.
Renta szkoleniowa
Przysługuje ubezpieczonemu, w stosunku do którego orzeczono celowość przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie spowodowaną wypadkiem przy pracy.
Renta rodzinna
Przysługuje dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty uprawnionego do renty z tytułu wypadku przy pracy.
Dodatek do renty rodzinnej
Dla sieroty zupełnej, jeżeli jest uprawniona do renty rodzinnej z ubezpieczenia wypadkowego.
Dodatek pielęgnacyjny
Przysługuje osobie pobierającej rentę wypadkową.
Pokrycie kosztów leczenia
Z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne w zakresie określonym ustawą.

Jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy

Jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy jest wypłacane według norm opisanych w Rozporządzeniu w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania. Wniosek o wypłatę jednorazowego odszkodowania składa ubezpieczony lub uprawniony członek rodziny. Jednorazowe odszkodowanie może być wypłacone po zakończonym leczeniu i rehabilitacji. Jego wysokość będzie zależała od doznanego uszczerbku na zdrowiu.

Lekarz orzecznik ustala stały lub długotrwały uszczerbek na zdrowiu oraz jego związek z wypadkiem przy pracy na podstawie bezpośredniego badania ubezpieczonego i posiadanej dokumentacji medycznej oraz dokumentacji dotyczącej tego wypadku przy pracy.
Lekarz orzecznik ustala w procentach stopień stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu według oceny procentowej, która jest określona w załączniku do rozporządzenia.
Jednorazowe odszkodowanie przysługuje w wysokości 20 % przeciętnego wynagrodzenia za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.
Wskutek pogorszenia stanu zdrowia w następstwie wypadku przy pracy jednorazowe odszkodowanie może być podwyższone o 20 % przeciętnego wynagrodzenia za każdy procent uszczerbku na zdrowiu przewyższający procent, według którego ustalone było odszkodowanie.
Jednorazowe odszkodowanie ulega zwiększeniu o kwotę stanowiącą 3,5-krotność przeciętnego wynagrodzenia, jeżeli w stosunku do ubezpieczonego została orzeczona całkowita niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji.
Do ustalenia wysokości jednorazowego odszkodowania przyjmuje się przeciętne wynagrodzenie obowiązujące w dniu wydania decyzji przyznającej jednorazowe odszkodowanie.

Śmierć ubezpieczonego wskutek wypadku przy pracy

Jeśli wskutek wypadku przy pracy ubezpieczony zmarł jednorazowe odszkodowanie przysługuje członkom jego najbliższej rodziny, do których zalicza się:

  • małżonka,
  • dzieci własne i przysposobione,
  • rodzice, macocha oraz ojczym, jeżeli w dniu śmierci ubezpieczonego prowadzili z nim wspólne gospodarstwo domowe.

Wysokość jednorazowego odszkodowania wypłacanego członkom rodziny
Jeden członek rodziny
  • 18-krotność przeciętnego wynagrodzenia, gdy uprawnionymi są małżonek lub dziecko,
  • 9-krotność przeciętnego wynagrodzenia, gdy uprawniony jest inny członek rodziny.
Małżonek i jedno lub więcej dzieci 18-krotność przeciętnego wynagrodzenia, zwiększona o 3,5-krotne przeciętne wynagrodzenie, które przysługuje na każde dziecko.
Dwoje lub więcej dzieci 18-krotność przeciętnego wynagrodzenia zwiększona o 3,5-krotne przeciętne wynagrodzenie, na drugie i każde następne dziecko.
Małżonek, dzieci i inni członkowie rodziny Każdemu z nich odszkodowanie przysługuje w wysokości 3,5-krotnego przeciętnego wynagrodzenia, niezależnie od odszkodowania przysługującego małżonkowi lub dzieciom.
Członkowie rodziny inni niż małżonek lub dzieci Odszkodowanie to przysługuje w wysokości 9-krotnego przeciętnego wynagrodzenia zwiększonej o 3,5-krotne przeciętne wynagrodzenie, na drugiego i każdego następnego uprawnionego.

Kwoty jednorazowego odszkodowania w 2025 roku

Kwoty jednorazowych odszkodowań z tytułu uszczerbku na zdrowiu spowodowanego wypadkiem przy pracy publikowane są w Obwieszczeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Aktualnie w okresie od dnia 1 kwietnia 2025 r. do dnia 31 marca 2026 r. obowiązuje następujące kwoty wypłat.

Kwota Podstawa wypłaty
1.636,00 zł Za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu i zwiększenie tego uszczerbku co najmniej o 10 punktów procentowych.
28.636,00 zł Z tytułu orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji ubezpieczonego, także wskutek pogorszenia się stanu zdrowia rencisty.
147.271,00 zł Jeżeli do jednorazowego odszkodowania jest uprawniony małżonek lub dziecko zmarłego ubezpieczonego lub rencisty.
73.635.00 zł Jeżeli do jednorazowego odszkodowania jest uprawniony członek rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty inny niż małżonek lub dziecko.
147.271,00 zł Jeżeli do jednorazowego odszkodowania są uprawnieni równocześnie małżonek i jedno lub więcej dzieci zmarłego ubezpieczonego lub rencisty, oraz 28.636 zł z tytułu zwiększenia tego odszkodowania przysługującego na każde z tych dzieci.
147.271,00 zł Jeżeli do jednorazowego odszkodowania jest uprawnionych równocześnie dwoje lub więcej dzieci zmarłego ubezpieczonego lub rencisty, oraz 28.636 zł z tytułu zwiększenia tego odszkodowania przysługującego na drugie i każde następne dziecko.
28.636,00 zł Jeżeli obok małżonka lub dzieci do jednorazowego odszkodowania są uprawnieni równocześnie inni członkowie rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty, każdemu z nich niezależnie od odszkodowania przysługującego małżonkowi lub dzieciom.
73.635,00 zł Jeżeli do jednorazowego odszkodowania są uprawnieni tylko członkowie rodziny inni niż małżonek lub dzieci zmarłego ubezpieczonego lub rencisty, oraz 28 636 zł z tytułu zwiększenia tego odszkodowania przysługującego na drugiego i każdego następnego uprawnionego.

Podsumowanie

W dzisiejszej publikacji omówiony został temat wypadku przy pracy, jakie obowiązki ma pracodawca, jakie odszkodowania przysługują poszkodowanym lub członkom najbliższej rodziny.

Do wypadku przy pracy może dojść z różnych przyczyn. Najczęściej jest to zdarzenie nagłe, trudne do przewidzenia spowodowane czynnikami zewnętrznymi. Wskutek wypadku przy pracy może dojść do uszczerbku na zdrowiu a nawet śmierci.

Jeśli jest to możliwe zawiadomienie o wypadku składa pracownik a pracodawca podejmuje niezwłocznie działania. W pierwszej kolejności należy udzielić pomocy poszkodowanemu. Ważne jest również zabezpieczenie miejsca wypadku, żeby pozostało ono w takim stanie, w jakim było w momencie zdarzenia.

Pracodawca powołuje zespół powypadkowy, który zbiera wszystkie informacje, sporządza protokół, do którego załącza m.in.: szkice miejsca zdarzenia, zeznania świadków, poszkodowanego, członków jego rodziny i inne dokumenty, które posiada.

Z tytułu wypadku przy pracy ubezpieczonemu przysługuje świadczenia w różnej postaci i wysokości. Może również dojść do wypłaty jednorazowego odszkodowania.

Pracodawca ma obowiązek analizowania przyczyn wypadków przy pracy i zapobiegać ich powstawaniu w przyszłości.

Stan prawny na dzień: 15.05.2025 r.

Autor ifirma.pl

Małgorzata Jagusiak

Księgowa, specjalista do spraw rozliczeń podatkowych z wieloletnim doświadczeniem pracy w organach podatkowych. Przez kilka lat prowadziła własne biuro rachunkowe. Praca w sektorze prywatnym pozwoliła na zmianę perspektywy postrzegania obowiązujących przepisów podatkowych. Zdobyte doświadczenia pozwalają na łączenie wiedzy teoretycznej z wieloletnią praktyką w zawodzie.

Chętnie dzieli się posiadaną wiedzą z innymi, stara się ją przekazywać w dostępnej dla każdego formie. Z pasja poświęca się pisaniu artykułów o tematyce podatkowej. Częste zmiany przepisów wymagają otwartej głowy, kreatywności i dużej elastyczności, co jest dodatkowym atutem tej pracy, nie ma miejsca na nudę. Większość jej publikacji dotyczy rozliczeń z zakresu podatku dochodowego i podatku VAT, ale nie unika wyzwań z obszarów o innej tematyce.

Dodatkowo jest wykładowcą i szkoleniowcem z zakresu zagadnień o tematyce podatkowej. Ciągle podnosi swoje kwalifikacje, śledzi na bieżąco zmieniające się przepisy podatkowe, żeby przekazywać zawsze aktualne i sprawdzone informacje.

Dodaj komentarz

Zachęcamy do komentowania naszych artykułów. Wyraź swoje zdanie i włącz się w dyskusje z innymi czytelnikami. Na indywidualne pytania (z zakresu podatków i księgowości) użytkowników ifirma.pl odpowiadamy przez e-mail, czat lub telefon – skontaktuj się z nami.

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Administratorem Twoich danych osobowych jest IFIRMA S.A. z siedzibą we Wrocławiu. Dodając komentarz na blogu, przekazujesz nam swoje dane: imię i nazwisko, adres e-mail oraz treść komentarza. W systemie odnotowywany jest także adres IP, z wykorzystaniem którego dodałeś komentarz. Dane zostają zapisane w bazie systemu WordPress. Twoje dane są przetwarzane na podstawie Twojej zgody, wynikającej z dodania komentarza. Dane są przetwarzane w celu opublikowania komentarza na blogu, jak również w celu obrony lub dochodzenia roszczeń. Dane w bazie systemu WordPress są w niej przechowywane przez okres funkcjonowania bloga. O szczegółach przetwarzania danych przez IFIRMA S.A dowiesz się ze strony polityki prywatności serwisu ifirma.pl.

Może te tematy też Cię zaciekawią

Biuro rachunkowe - ifirma.pl

Mobilnie czy
stacjonarnie?

Korzystaj jak chcesz!

Zleć księgowość

Pobierz darmową aplikację mobilną

aplikacja mobilna ifirma
Napisz do nas lub zadzwoń +48 735 209 003