Iwona Derbisz 
Kiedy samochód jest uznawany za wykorzystywany wyłącznie do celów firmowych
Zgodnie z art. 86a ust. 4 ustawy, pojazdy samochodowe są uznawane za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika, jeżeli:-
sposób wykorzystywania tych pojazdów przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub
-
konstrukcja tych pojazdów wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub powoduje, że ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą jest nieistotne.
Ewidencja
W pierwszym punkcie mamy do czynienia z ewidencją przebiegu pojazdu dla celów VAT. W praktyce obowiązek prowadzenia ewidencji dotyczy samochodów osobowych używanych tylko i wyłącznie do celów firmowych, natomiast nie obejmuje pojazdów konstrukcyjnie przystosowanych do działalności. Pełne odliczenie VAT od zakupu samochodu osobowego oraz jego wydatków eksploatacyjnych jest dopuszczalne tylko wówczas, gdy sposób użytkowania pojazdu wyklucza użycie go do celów prywatnych. Dla takiego samochodu podatnik musi prowadzić szczegółową ewidencję przebiegu pojazdu określoną w art. 86a ust 7 ustawy o VAT. Ponadto, ma obowiązek złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego informację o wykorzystywaniu samochodu wyłącznie do celów firmowych, w terminie do 7 dni od dnia, w którym poniesie pierwszy wydatek związany z tym pojazdem. Takiego zgłoszenia dokonuje się na formularzu VAT-26.Konstrukcja
W drugiej części wyróżnia się pojazdy konstrukcyjnie przystosowane do działalności – będą to m.in samochody ciężarowe, w przypadku których nie ma znaczenia ich użycie do celów prywatnych. Do tej grupy należą wymienione w art. 86a ust. 9 ustawy o VAT:- pojazdy samochodowe, inne niż samochody osobowe, mające jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą:
- klasyfikowane na podstawie przepisów o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van lub
- z otwartą częścią przeznaczoną do przewozu ładunków,
- pojazdy samochodowe, inne niż samochody osobowe, które posiadają kabinę kierowcy z jednym rzędem siedzeń i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu,
- pojazdy specjalne, które spełniają również warunki zawarte w odrębnych przepisach, określone dla następujących przeznaczeń:
- agregat elektryczny/spawalniczy,
- do prac wiertniczych,
- koparka, koparko-spycharka,
- ładowarka,
- podnośnik do prac konserwacyjno-montażowych,
- żuraw samochodowy
Samochody osobowe wykorzystywane do celów mieszanych
Na tle wprowadzonych zmian przyjęto założenie, że samochody osobowe o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony z reguły są wykorzystywane do celów mieszanych, czyli zarówno w firmie, jak i prywatnie. Przykładem może tu być samochód osobowy używany w jednoosobowej działalności i parkowany w miejscu zamieszkania przedsiębiorcy. Taki pojazd nie będzie już spełniał warunku podanego w punkcie pierwszym, ponieważ istnieje możliwość użycia go w innym celu niż działalność. Co za tym idzie, od zakupu takiego samochodu oraz wydatków związanych z jego eksploatacją podatnikowi będzie przysługiwało odliczenie 50% VAT. Inaczej może być w przypadku wykorzystywania samochodu w firmie przez pracownika i jego dojazdów z miejsca zamieszkania do firmy. Zgodnie z wyrokiem WSA z 25 stycznia 2015 roku, samochód firmowy parkowany pod domem pracownika nie zamyka prawa do pełnego odliczenia VAT. Sąd uznał, że sam fakt parkowania samochodu pod domem pracownika nie musi oznaczać utraty pełnego odliczenie VAT od wydatków związanych z tym samochodem. W niektórych przypadkach przejazd pracownika samochodem służbowym do miejsca zamieszkania może być związany z wykonywaniem zadań służbowych. Oczywiście pełne odliczenie VAT jest możliwe po spełnieniu wcześniej opisanych ustawowych warunków, takich jak: zgłoszenie pojazdu do US, prowadzenie ewidencji przebiegu i wykluczenie możliwości użytku prywatnego.Odliczenie VAT od zakupu paliwa
Do 30 czerwca 2015 roku ustawodawca zawiesił prawo do odliczenia VAT od nabywanych przez podatnika paliw silnikowych, oleju napędowego oraz gazu, wykorzystywanych do napędu:- samochodów osobowych,
- innych niż samochody osobowe pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, w których liczba miejsc (siedzeń) łącznie z miejscem dla kierowcy wynosi:
- 1 – jeżeli dopuszczalna ładowność jest mniejsza niż 425 kg,
- 2 – jeżeli dopuszczalna ładowność jest mniejsza niż 493 kg,
- 3 – jeżeli dopuszczalna ładowność jest mniejsza niż 500 kg.
Dorota Łesak
Małgorzata Jagusiak
