Terminy odliczenia podatku VAT naliczonego

Terminy rozliczania podatku VAT naliczonego zostały szczegółowo uregulowane przepisami – podstawowe informacje w tej kwestii opisuje art. 86 Ustawy o podatku od towarów i usług (ustawa o VAT). Podatek VAT do odliczenia. Generalnie zgodnie ze wskazanym przepisem prawo do odliczenia podatku VAT przysługuje przedsiębiorcy w takim zakresie, w jakim opodatkowane tym podatkiem towary i usługi służą wykonywaniu działalności opodatkowanej. Od ogólnej zasady istnieją też określone wyjątki, opisane we właściwych artykułach ustawy o VAT.

Terminy rozliczania podatku VAT naliczonego zostały szczegółowo uregulowane przepisami – podstawowe informacje w tej kwestii opisuje art. 86 Ustawy o podatku od towarów i usług (ustawa o VAT).

Podatek VAT do odliczenia

Generalnie zgodnie ze wskazanym przepisem prawo do odliczenia podatku VAT przysługuje przedsiębiorcy w takim zakresie, w jakim opodatkowane tym podatkiem towary i usługi służą wykonywaniu działalności opodatkowanej. Od ogólnej zasady istnieją też określone wyjątki, opisane we właściwych artykułach ustawy o VAT. Dotyczą one:

świadczenia usług taksówek osobowych – art. 114
szczególnych procedur usług turystycznych – art. 119 ust. 4
procedury marży – art. 120 ust. 17 i 19
szczególnych procedur dla złota inwestycyjnego – art. 124.

Aby ustalić, jaka kwota podatku VAT naliczonego przysługuje do odliczenia w danym okresie, należy odnieść się do art. 86 ust. 2. Zgodnie z nim sumę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku z faktur, które podatnik otrzymał w danym okresie, z tytułu:

nabycia towarów i usług
dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi (zaliczek).

Kwota podatku naliczonego może się zwiększyć także w sytuacji, kiedy przedsiębiorca przeprowadza transakcje z kontrahentami zagranicznymi. I tak, jeżeli miał miejsce import towarów, kwota ta może zostać powiększona o:

podatek naliczony wynikający z otrzymanego dokumentu celnego
podatek należny w przypadku zastosowania uproszczonej procedury opodatkowania importu towarów – zgodnie z art. 33a ustawy
podatek wynikający z deklaracji importowej, w przypadku zastosowania szczególnej procedury importu zgodnie z art. 33b ustawy.

Dodatkowe szczególne regulacje dotyczące importu towarów zostały opisane w art. 30c ust. 2 oraz art. 37 ustawy o VAT. Wyliczony na ich podstawie podatek również może zwiększyć kwotę podatku do odliczenia.

WNT i WDT

Podobnie jest w przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów oraz dostawy towarów, dla której podatnikiem jest nabywca, opisanych odpowiednio w artykułach:

wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów – art. 9 i 11 ustawy
dostawa towarów dla której podatnikiem jest nabywca – art. 17 ust. 1 pkt 5 lub 7.

W przypadku takich transakcji kwota podatku należnego jest zaliczana do naliczonego podatku VAT. Szczególnym przypadkiem jest tu dokonanie WNT środka transportu przez osoby opisane jako podatnicy w art. 16 ustawy. Taka transakcja również wpływa na zwiększenie kwoty podatku do odliczenia. Podatek należny zwiększy także wartość podatku naliczonego w przypadku świadczenia usług, dla których podatnikiem jest usługobiorca. Tego typu przypadki zostały szczegółowo opisane w art. 17 ust. 1 pkt. 4 lub 8 ustawy.

Podstawowe terminy rozliczania podatku VAT

Zgodnie z art. 86 ust. 10 ustawy o VAT, prawo do odliczenia podatku VAT przysługuje w rozliczeniu za ten okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowym. Innymi słowy – VAT można odliczyć w momencie, kiedy u kontrahenta powstaje obowiązek podatkowy w odniesieniu do danej transakcji. Prawo do odliczenia może być też obwarowane dodatkowymi warunkami – i tak w przypadku:

nabycia towarów lub usług, importu towarów lub dokonania części zapłaty przed nabyciem towaru albo wykonaniem usługi – obniżenie podatku jest możliwe najwcześniej w okresie otrzymania faktury lub dokumentu celnego (patrz: Przykład 1); przy czym przy imporcie towarów: – w przypadku procedury uproszczonej (art. 33a ustawy), gdy okresem rozliczeniowym jest miesiąc kalendarzowy, podatek należny z tej transakcji może powiększyć podatek naliczony VAT w deklaracji za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu importu (patrz: Przykład 2)
wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (art. 9 ustawy) prawo do obniżenia przysługuje dopiero po spełnieniu dodatkowych warunków: – otrzymano fakturę dokumentującą wewnątrzwspólnotową dostawę towarów, w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy dla danej transakcji – uwzględniono kwotę podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów w deklaracji podatkowej, w której należało rozliczyć ten podatek
świadczenia usług albo dostawy towarów, dla których podatnikiem jest nabywca (art. 17 ust, 1 pkt 5 lub 7 ustawy), oraz wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (art. 11 ustawy) prawo do odliczenia przysługuje tylko po rozliczeniu podatku należnego od tych transakcji w deklaracji podatkowej, dla której przypadał taki obowiązek.

Przykład 1.

Firma AB zakupiła towar od chińskiej firmy w dniu 15.03.2015 r. Urząd celny wystawił dokument celny SAD (wersja elektroniczna – PZC) w dniu 20.05.2015 r. Firma AB wykaże import w deklaracji za maj 2015 r.

Przykład 2.

Firma CD zakupiła towar od chińskiej firmy w dniu 15.03.2015 r. Urząd celny wystawił dokument celny SAD (wersja elektroniczna – PZC) bez naliczonego VAT w dniu 20.04.2015 r. Firma CD dopełniła formalności wynikających z art. 33 ustawy o VAT w dniu 15.11.2015 r. W deklaracji VAT import zostanie wykazany w miesiącu kwiecień 2015 r. W odniesieniu do nabywania usług lub towarów od małego podatnika (w okresie stosowania przez niego metody kasowej) ustawodawca wskazał, iż prawo wykazania podatku naliczonego powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik dokonał zapłaty za te towary i usługi (art. 86 ust. 10e ustawy).

Przykład 3.

Firma MK wystawiła fakturę w dniu 15.05.2015 r. z terminem płatności 07.06.2015 r. Nabywca Firma X za towar zapłaciła 05.07.2015 r. Zgodnie z powyższym Firma X wykazuje fakturę w deklaracji VAT za lipiec 2015 r. Warto zwrócić uwagę na art. 86 ust. 11 ustawy, omawiający sytuację gdy podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, 10d i 10e ustawy. W takiej sytuacji możliwe jest obniżenie kwoty podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.

Koszty mediów

Ustawodawca w sprawie wykazania podatku naliczonego dotyczącego mediów odsyła do art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy, gdzie wskazuje, że obowiązek podatkowy powstaje w momencie wystawienia faktury. Jednak także w tym przypadku należy pamiętać o art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy, zgodnie z którym prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny.

Przykład 4.

Operator telefonii komórkowej wystawił fakturę z dniem 30.05.2015 r. natomiast Firma X otrzymała fakturę listownie w dniu 15.06.2015 r. Faktura zostanie wykazana w deklaracji VAT w dacie otrzymania, czyli w deklaracji za czerwiec 2015 r.