Ulga na start – kto może z niej skorzystać w 2024 roku?

Ulga na start – omówione zagadnienia:

Pokaż więcej ↓

Ulga na start 2025 a przepisy prawa

Ulga na start została uregulowana w przepisie art. 18 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, zgodnie z którym:

Przedsiębiorca będący osobą fizyczną, który podejmuje działalność gospodarczą po raz pierwszy albo podejmuje ją ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia i nie wykonuje jej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej, nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej [por. ustęp 1];
Przedsiębiorca może zrezygnować z uprawnienia, o którym mowa w ust. 1, przez dokonanie zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych [por. ustęp 2];
Przepisu ust. 1 nie stosuje się do przedsiębiorców spełniających warunki określone w art. 5a ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2024 r. poz. 90) [por. ustęp 3].

Z powyższych przepisów wynika:

możliwość skorzystania z ulgi na start:
- przedsiębiorca będący osobą fizyczną, jeśli podejmuje działalność gospodarczą po raz pierwszy lub ponownie po przerwie wynoszącej co najmniej 60 miesięcy (5 lat) od ostatniego zawieszenia lub zakończenia działalności, nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez pierwsze 6 miesięcy od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej;
- warunkiem zwolnienia z obowiązku ubezpieczenia społecznego jest, aby przedsiębiorca nie wykonywał tej działalności na rzecz swojego byłego pracodawcy, u którego przed rozpoczęciem działalności wykonywał czynności związane z zakresem działalności gospodarczej, w ciągu bieżącego lub poprzedniego roku kalendarzowego;
rezygnacja z uprawnienia:
- przedsiębiorca może zrezygnować z tego uprawnienia (czyli z okresu 6 miesięcy zwolnienia z ubezpieczenia społecznego) przez dokonanie odpowiedniego zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych;
wyjątek dla rolników:

przepis nie dotyczy przedsiębiorców spełniających warunki określone w ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników, a więc jeśli przedsiębiorca jest rolnikiem, przepisy te mogą go nie dotyczyć.

WAŻNE – przedsiębiorca rozpoczynający działalność gospodarczą po co najmniej 5 letniej przerwie i nie świadczący usług na rzecz byłego pracodawcy może skorzystać z ulgi na start. Oznacza to, że przez pierwsze 6 miesięcy prowadzenia działalności nie musi płacić składek na ubezpieczenie społeczne. Ważne jest, że:

przedsiębiorca może zrezygnować z tej ulgi, jeśli zdecyduje się od razu zgłosić się do ubezpieczeń społecznych.
rolnicy mogą być wyłączeni z tych przepisów, jeśli spełniają odpowiednie warunki zawarte w ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Warunki skorzystania z ulgi na start

Aby skorzystać z ulgi na start w 2025 należy spełnić następujące warunki, tj.:

być osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą – ulga dotyczy wyłącznie osób fizycznych, które prowadzą działalność gospodarczą.
podjąć działalność gospodarczą po raz pierwszy lub wznowić jej po przerwie wynoszącej co najmniej 60 miesięcy (5 lat) – ulga przysługuje, jeśli osoba podejmuje działalność po raz pierwszy lub ponownie, ale po przerwie wynoszącej co najmniej 5 lat od ostatniego zawieszenia lub zakończenia działalności.
nie wykonywac działalności na rzecz byłego pracodawcy – przedsiębiorca musi spełnić warunek, że działalność gospodarcza, którą podejmuje, nie jest świadczona na rzecz byłego pracodawcy, u którego przed rozpoczęciem działalności wykonywał czynności związane z tą działalnością.
nie wykonywać czynności związanych z działalnością gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym – warunkiem jest, aby przedsiębiorca w ostatnich dwóch latach kalendarzowych nie świadczył dla byłego pracodawcy usług, które mieszczą się w zakresie prowadzonej działalności.
mieć zamiar skorzystania z ulgi na start – przedsiębiorca decyduje się na skorzystanie z ulgi, co oznacza, że przez pierwsze 6 miesięcy nie będzie opłacał składek na ubezpieczenia społeczne.

Jeśli przedsiębiorca spełnia określone warunki, może skorzystać z ZUS ulgi na start, co zwalnia go z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne przez pierwsze 6 miesięcy prowadzenia działalności. W tym czasie może zaoszczędzić na składkach ZUS, ale ma również możliwość rezygnacji z ulgi i od razu zacząć je płacić.

Kto może skorzystać z ulgi na start?

Z ulgi na start mogą skorzystać przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi prowadzący jednoosobową działalność albo są wspólnikami spółek cywilnych pod warunkiem, że:

podejmują działalność gospodarczą po raz pierwszy albo podejmują ją ponownie, po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia;
nie wykonują działalności na rzecz byłego pracodawcy, u którego w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym pracowali na etacie i wykonywali czynności wchodzące w zakres obecnie wykonywanej działalności.

Kto nie może skorzystać z ulgi na start?

Co do zasady, z ulgi na start w ZUS nie mogą skorzystać osoby, które:

w ciągu ostatnich 60 miesięcy przed rozpoczęciem nowej działalności gospodarczej prowadziły już pozarolniczą działalność – oznacza to, że ulga nie przysługuje tym, którzy w ostatnich 5 latach byli już przedsiębiorcami.
rozpoczynają działalność na rzecz byłego pracodawcy, u którego w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym świadczyły w ramach umowy o pracę (lub spółdzielczego stosunku pracy) czynności pokrywające się z zakresem nowej działalności – czyli jeżeli nowa firma ma świadczyć usługi analogiczne do tych wykonywanych wcześniej jako pracownik, ulga nie będzie przysługiwać.

Kto jeszcze nie może skorzystać z ulgi na start? Z ulgi na start nie mogą również skorzystać również rolnicy i domownicy, którzy podlegają ubezpieczeniu społecznemu rolników w pełnym zakresie na podstawie ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników. Dotyczy to sytuacji, w której:

rolnik lub domownik nieprzerwanie przez co najmniej 3 lata był objęty ubezpieczeniem rolniczym, oraz rozpoczyna prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej lub podejmuje współpracę przy jej prowadzeniu.

W takim przypadku nadal podlega ubezpieczeniu w KRUS, pod warunkiem łącznego spełnienia następujących kryteriów:

złożenie w KRUS oświadczenia o kontynuowaniu ubezpieczenia w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia działalności lub współpracy;
prowadzenie działalności rolniczej lub praca w gospodarstwie rolnym o powierzchni powyżej 1 ha przeliczeniowego (lub w dziale specjalnym);
brak zatrudnienia w ramach stosunku pracy lub stosunku służbowego;
brak ustalonego prawa do emerytury, renty ani innych świadczeń z ubezpieczeń społecznych;
nieprzekroczenie kwoty 4 358 zł podatku dochodowego za poprzedni rok podatkowy z tytułu działalności pozarolniczej.

W związku z tym osoby spełniające powyższe warunki nie mogą korzystać z ulgi na start w ZUS, gdyż pozostają ubezpieczone w systemie rolniczym.

Jak długo można korzystać z ulgi na start?

Ulga na start przysługuje przedsiębiorcy przez maksymalnie 6 pełnych miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej. Oznacza to, że jeśli działalność zostanie rozpoczęta w trakcie miesiąca, ten miesiąc nie jest wliczany do okresu ulgi, a liczenie rozpoczyna się od pierwszego dnia kolejnego pełnego miesiąca.

Warto pamiętać, że zawieszenie działalności w trakcie korzystania z ulgi nie przerywa biegu tego okresu. Oznacza to, że nawet jeśli przedsiębiorca czasowo zawiesi działalność, okres 6 miesięcy nie ulega przedłużeniu i biegnie dalej.

WAŻNE – prawo do ulgi obowiązuje wyłącznie przez 6 kolejnych, pełnych miesięcy kalendarzowych od momentu rozpoczęcia działalności i nie może zostać wydłużone.

Przykład:

Jeśli przedsiębiorca rozpoczął działalność gospodarczą w dniu 10 marca 2025 r., to marzec nie będzie wliczany do okresu ulgi na start, albowiem ulga ta zacznie obowiązywać od dnia 1 kwietnia 2025 r. i będzie obowiązywać do dnia 30 września 2025 r.

Ulga na start a zwolnienie ze składek ZUS

Z przepisu art. 18 ust. 1 Prawa przedsiębiorców wynika, że przedsiębiorca, który spełnia określone przesłanki nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej. Ulga dotyczy wyłącznie składek na ubezpieczenie społeczne, co oznacza, że składka na ubezpieczenie zdrowotne jest obowiązkowa, ale jeśli przedsiębiorca będzie chciał, zrezygnować z tego uprawnienia, to może w każdym czasie to uczynić i zgłosić się do ubezpieczeń społecznych.

WAŻNE – osoba fizyczna, która rejestruje działalność gospodarczą i nie jest ubezpieczona z innego tytułu będzie zobowiązana zgłosić się do ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego i opłacać składki na przedmiotowe ubezpieczenie. Wysokość składki zdrowotnej zależy od wysokości dochodów oraz wybranej formy opodatkowania.

Należy mieć jednak świadomość, że niepodleganie obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym uniemożliwia otrzymanie świadczeń z ubezpieczenia chorobowego, tj. zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego, zasiłku macierzyńskiego czy też zasiłku opiekuńczego.

Z jakich składek zwalnia ulga na start?

Ulga na start zwalnia przedsiębiorcę z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, w tym:

składki emerytalnej;
rentowej;
wypadkowej;
Funduszu Pracy;
Funduszu Solidarnościowego.

Należy jednak pamiętać, że składka chorobowa jest dobrowolna i przedsiębiorca może zdecydować, czy chce ją opłacać.

Przedsiębiorca korzystając z ulgi na start wciąż jednak musi opłacać składkę zdrowotną, która jest obowiązkowa. Co więcej, przedsiębiorca, który korzysta z ulgi, nie może liczyć na świadczenia z ZUS (np. zasiłek chorobowy, zasiłek macierzyński, opiekuńczy, rehabilitacyjny) oraz nie gromadzi składek na przyszłą emeryturę.

WAŻNE – ulga na start przewiduje wyjątek od obowiązku opłacania składki zdrowotnej, bowiem nie zwalnia od opłacania składki zdrowotnej, ale rolnicy spełniający określone warunki do ubezpieczenia w KRUS mogą być zwolnieni z tego obowiązku. Dzięki obowiązkowej składce zdrowotnej przedsiębiorca może zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego również swoich najbliższych członków rodziny.

Dodatkowo, zwolnienie z opłacania składki zdrowotnej przez pierwsze 6 miesięcy prowadzenia działalności dotyczy osób, które spełniają jedno z powyższych kryteriów, w tym emerytów, rencistów, osoby niepełnosprawne, osoby pobierające zasiłek macierzyński oraz pracowników o określonych dochodach i formie opodatkowania.

Zatem istnieją określone warunki, które pozwalają na zwolnienie z obowiązku opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne przez pierwsze 6 miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej.

Można skorzystać z tego zwolnienia, o ile spełnia się co najmniej jeden z poniższych warunków:

jeśli osoba fizyczna jest emerytem lub rencistą:
- świadczenie emerytalne lub rentowe nie przekracza miesięcznego minimalnego wynagrodzenia, a przychody z działalności nie przekroczą 50% minimalnej emerytury
- lub opłacany jest podatek dochodowy w formie karty podatkowej
jeśli osoba fizyczna jest osobę niepełnosprawną:
- posiada się niepełnosprawność w stopniu umiarkowanym lub znacznym, a przychody z działalności nie przekroczą 50% minimalnej emerytury
- lub opłacany jest podatek dochodowy w formie karty podatkowej
jeśli osoba fizyczna pobiera zasiłek macierzyński, którego wysokość nie przekracza kwoty świadczenia rodzicielskiego;
jeśli osoba fizyczna jest pracownikiem:
- opłacane są składki na ubezpieczenie zdrowotne od wymiaru nie wyższego niż minimalne wynagrodzenie,
- uzyskiwane są miesięczne przychody z działalności gospodarczej nieprzekraczające 50% minimalnego wynagrodzenia,
- opłacany jest podatek dochodowy w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Opłacanie składek ZUS po upływie okresu ulgi na start

Przedsiębiorca może opłacać składki na ubezpieczenie społeczne:

przed upływem okresu 6 miesięcy – w wybranym przez niego momencie;
po upływie okresu 6 miesięcy.

W obu powyższych przypadkach przedsiębiorca będzie mieć możliwość opłacania obniżonych składek społecznych przez okres 24 miesięcy (składki będą liczone od zadeklarowanej przez przedsiębiorcę kwoty jednak nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia).

Jak się zgłosić do ulgi na start?

Aby skorzystać z ulgi na start, należy dokonać zgłoszenia na formularzu ZUS ZZA. Zgłoszenie można złożyć:

bezpośrednio w ZUS;
lub podczas rejestracji działalności gospodarczej w systemie CEIDG.

WAŻNE – przedsiębiorca, który chce skorzystać z ulgi, musi w ciągu 7 dni od rozpoczęcia działalności zgłosić się w ZUS do ubezpieczenia zdrowotnego.

Ulga na start a działalność nierejestrowana

Z powyższej części niniejszego artykuły wynika, że ulga na start dotyczy wyłącznie przedsiębiorców, którzy są zobowiązani do opłacania składek na ubezpieczenie społeczne, ale są zwolnieni z tych składek przez pierwsze 6 miesięcy prowadzenia działalności. Składka zdrowotna jest obowiązkowa przez cały okres, jednak przedsiębiorca może zrezygnować z ubezpieczenia społecznego w każdym czasie.

Tym samy, ulga na start jest dostępna tylko dla przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w formie zarejestrowanej, a osoby prowadzące działalność nierejestrowaną (tzw. działalność nierejestrowaną), czyli drobne działalności o niskich przychodach, nie mogą z niej skorzystać. Działalność nierejestrowana nie wiąże się z obowiązkiem opłacania składek na ZUS, a zatem ulga na start, która zwalnia z tych składek, nie może być stosowana w tym przypadku.

Co szczególnie istotne, wybór ulgi na start oznacza brak prawa do świadczeń z ZUS, takich jak zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne czy zasiłek macierzyński, ponieważ przez ten okres przedsiębiorca nie opłaca składek na ubezpieczenie społeczne. Jednak składka na ubezpieczenie zdrowotne pozostaje obowiązkowa, co daje możliwość zgłoszenia do tego ubezpieczenia także członków najbliższej rodziny przedsiębiorcy.

WAŻNE – ulga na start dotyczy wyłącznie osób, które prowadzą działalność gospodarczą w formie zarejestrowanej, czyli działalność gospodarczą zarejestrowaną w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Tym samym ulga na start jest dedykowana przedsiębiorcom, którzy spełniają określone warunki, ale nie dotyczy osób prowadzących działalność nierejestrowaną, ponieważ nie płacą oni składek ZUS, co wyklucza możliwość skorzystania z tej ulgi.

A jeśli chcesz wiedzieć więcej na temat dofinansowania na działalność nierejestrowaną, to przeczytaj ten artykuł.

Podsumowanie

Skorzystanie z ulgi na start oznacza brak obowiązku opłacania składki na ubezpieczenia społeczne przez okres 6 miesięcy dla osoby fizycznej rozpoczynającej działalność gospodarczą albo ponownie podejmującej taką działalność po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia. W czasie korzystania z ulgi na start przedsiębiorca podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu.Warto również zapamiętać, że ulga na start przysługuje osobom prowadzącym działalność gospodarczą, zarejestrowaną w CEIDG, co oznacza, że nie przysługuje osobom prowadzącym działalność nierejestrowaną.

Więcej o składach ZUS w 2025 roku przeczytasz tutaj.