Adrianna Glapiak 
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej w tym temacie, to przeczytaj niniejszy artykuł.
Ulga na start a przepisy prawa
Zgodnie z przepisem art. 18 Prawa przedsiębiorców
- Przedsiębiorca będący osobą fizyczną, który podejmuje działalność gospodarczą po raz pierwszy albo podejmuje ją ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia i nie wykonuje jej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej, nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej [por. ustęp 1];
- Przedsiębiorca może zrezygnować z uprawnienia, o którym mowa w ust. 1, przez dokonanie zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych [por. ustęp 2];
- Przepisu ust. 1 nie stosuje się do przedsiębiorców spełniających warunki określone w art. 5a ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2022 r. poz. 933, 1155 i 2140) [por. ustęp 3].
Podstawowym celem ulgi na start jest niewątpliwie ułatwienie początkującym przedsiębiorcom rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej.
Kto może skorzystać z ulgi na start?
Z ulgi mogą skorzystać przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi prowadzący jednoosobową działalność albo są wspólnikami spółek cywilnych pod warunkiem, że:
- podejmują działalność gospodarczą po raz pierwszy albo podejmują ją ponownie, po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia;
- nie wykonują działalności na rzecz byłego pracodawcy, u którego w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym pracowali na etacie i wykonywali czynności wchodzące w zakres obecnie wykonywanej działalności.
Kto nie może skorzystać z ulgi na start?
Możliwość skorzystania z ulgi na start nie przysługuje osobom, które:
- prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność;
- wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.
Z ulgi na start nie może skorzystać rolnik lub domownik, który podlegając ubezpieczeniu w pełnym zakresie z mocy ustawy z 20.12.1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U. z 2017 r. poz. 2336 ze zm.). Tym samym rolnik lub domownik, który podlegając ubezpieczeniu w pełnym zakresie z mocy ustawy nieprzerwanie przez co najmniej 3 lata, rozpocznie prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej lub rozpocznie współpracę przy prowadzeniu tej działalności, podlega nadal temu ubezpieczeniu w okresie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracy przy prowadzeniu tej działalności, jeżeli spełnia jednocześnie następujące warunki:
- złoży w Kasie oświadczenie o kontynuowaniu tego ubezpieczenia w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracy przy tej działalności;
- jednocześnie nadal prowadzi działalność rolniczą lub stale pracuje w gospodarstwie rolnym, obejmującym obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego, lub w dziale specjalnym;
- nie jest pracownikiem i nie pozostaje w stosunku służbowym;
- nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty albo do świadczeń z ubezpieczeń społecznych;
- kwota należnego podatku dochodowego za poprzedni rok podatkowy od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej nie przekracza kwoty 4 088 zł.
Okres obowiązywania ulgi na start
Uprawnienie wynikające z ulgi na start obowiązuje przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej. Okres 6 miesięcy należy rozumieć jako pełne miesiące kalendarzowe, co oznacza, że w przypadku gdy działalność gospodarcza zostanie rozpoczęta w trakcie miesiąca, to wtedy tego miesiąca nie wlicza się do okresu trwania ulgi na start, tylko wlicza się dopiero kolejny pełny miesiąc. Z kolei gdy przedsiębiorca w trakcie trwania tych 6 miesięcy zawiesi wykonywanie działalności gospodarczej, to okres zawieszenia nie przerywa biegu okresu ulgi – oznacza to, że zawieszenie działalności gospodarczej nie wydłuży okresu korzystania z ulgi na start.
WAŻNE – ulga na start przysługuje przedsiębiorcy maksymalnie przez okres 6 pełnych miesięcy kalendarzowych od podjęcia działalności gospodarczej.
Podleganie ubezpieczeniom społecznym
Z przepisu art. 18 ust. 1 Prawa przedsiębiorców wynika, że przedsiębiorca, który spełnia określone przesłanki nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej. Ulga dotyczy wyłącznie składek na ubezpieczenie społeczne, co oznacza, że składka na ubezpieczenie zdrowotne jest obowiązkowa, ale jeśli przedsiębiorca będzie chciał, zrezygnować z tego uprawnienia, to może w każdym czasie to uczynić i zgłosić się do ubezpieczeń społecznych.
WAŻNE – osoba fizyczna, która rejestruje działalność gospodarczą i nie jest ubezpieczona z innego tytułu będzie zobowiązana zgłosić się do ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego i opłacać składki na przedmiotowe ubezpieczenie. Wysokość składki zdrowotnej zależy od wysokości dochodów oraz wybranej formy opodatkowania.
Należy mieć jednak świadomość, że niepodleganie obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym uniemożliwia otrzymanie świadczeń z ubezpieczenia chorobowego, tj. zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego, zasiłku macierzyńskiego czy też zasiłku opiekuńczego.
Opłacanie składek po upływie okresu ulgi na start
Przedsiębiorca może opłacać składki na ubezpieczenie społeczne:
- przed upływem okresu 6 miesięcy – w wybranym przez niego momencie;
- po upływie okresu 6 miesięcy.
W obu powyższych przypadkach przedsiębiorca będzie mieć możliwość opłacania obniżonych składek społecznych przez okres 24 miesięcy (składki będą liczone od zadeklarowanej przez przedsiębiorcę kwoty jednak nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia).
Jak się zgłosić do ulgi na start?
Zgłoszenia należy dokonać na formularzu ZUS ZZA, a samo zgłoszenie moż zostać dokonanie bezpośrednio w ZUS albo w trakcie rejestracji firmy w CEiDG.
WAŻNE – w terminie 7 dni od daty rozpoczęcia prowadzenia działalności przedsiębiorca chcący skorzystać z ulgi na start musi zgłosić się w ZUS do ubezpieczenia zdrowotnego.
Podsumowanie
Skorzystanie z ulgi na start oznacza brak obowiązku opłacania składki na ubezpieczenia społeczne przez okres 6 miesięcy dla osoby fizycznej rozpoczynającej działalność gospodarczą albo ponownie podejmującej taką działalność po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia. W czasie korzystania z ulgi na start przedsiębiorca podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu.
Marta Matylda Kania
Małgorzata Jagusiak
Izabela Pięta
