Zakładając swoją firmę już na starcie trzeba sobie zadać kilka kluczowych pytań. Szczególnie ważna jest wiedza czy zawsze przysługują nam preferencyjne formy rozliczania składek ZUS. Przepisy zawierają pewne warunki co do możliwości wybrania formy rozliczania się z ZUS. Jednym z takich ograniczeń jest współpraca z byłym lub obecnym pracodawcą. W tym artykule odniesiemy się do powyższej tematyki.

Jakie składki ZUS na początku prowadzenia działalności?

Przedsiębiorca, który dokonuje rejestracji firmy musi mieć sprecyzowaną wiedzę, jaki ZUS chce i może opłacać. Od jakiegoś czasu istnieje kilka możliwości opłacania składek ZUS, a należą do nich:

• Ulga na start.
• Składki preferencyjne.
• Duży ZUS.

W przypadku ulgi na start opłaca się przez 6 miesięcy tylko składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Natomiast przy składkach preferencyjnych podstawa do naliczania składek na ubezpieczenia społeczne wynosi 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę. W przypadku tych 2 pierwszych rozwiązań przedsiębiorca musi spełniać pewne wymagania ustawowe.

Kto skorzysta z ulgi na start i składek preferencyjnych?

Przepisy zostały tak skonstruowane aby osoba, która rejestruje działalność gospodarczą po raz pierwszy albo po przerwie 60 miesięcy chcąca skorzystać z ulgi na start i ZUS preferencyjnego nie może prowadzić działalności na rzecz byłego pracodawcy, u którego w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym pracowała na umowie o pracę i wykonywała czynności wchodzące w zakres obecnie wykonywanej działalności gospodarczej.

Kto nie skorzysta z ulgi na start i składek preferencyjnych?

Z możliwości opłacania składek ZUS w obniżonym wymiarze nie skorzystają:

1. Przedsiębiorcy, którzy wykonują na rzecz obecnego lub byłego pracodawcy te same czynności, jakie były wykonywane w ramach umowy o pracę, w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym.
2. Wspólnik jednoosobowej spółki z o.o.
3. Wspólnik spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej.
4. Osoba, która rejestruje działalność gospodarczą po przerwie krótszej niż 60 miesięcy od rozpoczęcia poprzedniej działalności.

Czy każda umowa z byłym/obecnym pracodawcą pozbawia prawa do niższego ZUS?

Zgodnie z przepisami tylko umowa zawarta w ramach stosunku pracy pozbawia przedsiębiorcę prawa do możliwości opłacania niższych składek ZUS. Inne umowy, zawarte w trybie umów cywilnoprawnych, takich jak umowa-zlecenie czy umowa o dzieło nie pozbawiają prawa do stosowania ulgi na start lub opłacania preferencyjnych składek ZUS.

Czy zakończenie współpracy z byłym pracodawcą pozwala na skorzystanie z ZUS preferencyjnego?

Niekiedy zdarza się tak, że rozpoczynamy prowadzenie działalności gospodarczej w trakcie trwania umowy o pracę i równolegle wykonujemy czynności na rzecz obecnego pracodawcy w ramach prowadzenia działalności. W takim przypadku zgodnie z przepisami nie mamy możliwości skorzystania ani z ulgi na start, ani z ZUS preferencyjnego. Co się stanie jeżeli zakończymy współpracę z byłym pracodawcą?

Z takim pytaniem zwrócił się do ZUS przedsiębiorca, który rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej w obszarze związanym z oprogramowaniem. Wykonywał czynności w ramach prowadzonej działalności na rzecz obecnego pracodawcy, z którym łączył go stosunek pracy w ramach którego realizował te same zadania. Postanowił jednak zakończyć współpracę z byłym pracodawca z jednoczesnym zaprzestaniem wykonywania działalności gospodarczej na jego rzecz. Wnioskodawca złożył wniosek numer sprawy DI/100000/43/410/2020 o wydanie interpretacji do ZUS, w którym zadał pytanie: czy w związku z zaprzestaniem wykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy, gdzie zakres umowy o pracę pokrywał się z zakresem czynności wykonywanych w ramach działalności gospodarczej, zyskuje prawo do skorzystania z rozliczania preferencyjnych składek ZUS od następnego dnia po zakończeniu współpracy w pozostałym okresie z 24 miesięcy kalendarzowych.

Dodatkowe objaśnienie:

• przedsiębiorca rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej dnia 08.02.2019 r.,
• zakończył współpracę z obecnym pracodawcą 31.05.2020 r.,
• od 01.06.2020 r. chce skorzystać z pozostałego okresu płacenia składek ZUS na zasadach preferencyjnych, a więc od 01.06.2020 r. do 28.02.2021 r., a więc za pozostałe 9 miesięcy.

W odpowiedzi ZUS oddział w Gdańsku uznał stanowisko Wnioskodawcy za prawidłowe. W uzasadnieniu wskazał m.in.:

Należy pamiętać, że warunek nie wykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy dotyczy nie tylko pierwszego dnia prowadzenia działalności, ale całego 24-miesięcznego okresu. Oznacza to, że od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy (także wtedy, gdy moment ten wystąpi np. po upływie kilku miesięcy od rozpoczęcia prowadzenia działalności) następuje utrata prawa do deklarowania do podstawy wymiaru kwoty niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Natomiast od dnia zaprzestania wykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy osoba ta ma ponownie prawo do opłacania składek od niższej podstawy wymiaru.

Czy współpraca z byłym/obecnym pracodawca zawsze pozbawia prawa do skorzystania z niższych składek ZUS?

Jeżeli zakres czynności wykonywanych w ramach działalności gospodarczej na rzecz obecnego lub byłego pracodawcy nie pokrywa się z zadaniami wykonywanymi w ramach umowy o pracę to osoba, która rozpoczyna prowadzenie firmy może skorzystać zarówno z ulgi na start jak również z ZUS preferencyjnego.

Przykład

Przedsiębiorca rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej jako firma sprzątająca i nawiązał współpracę z firmą X spółka z o.o. Poprzednio był zatrudniony w firmie X jako pracownik biurowy. W takim przypadku przedsiębiorca może skorzystać z opłacania niższych składek ZUS.

Opłacanie składek ZUS na specjalnych warunkach wymaga od początkującego przedsiębiorcy posiadania wiedzy kiedy z takich rozliczeń nie będzie mógł skorzystać. Dzięki temu uniknie on poniesienia konsekwencji finansowych w przypadku kontroli ZUS w tym zakresie.