Przedsiębiorcy podejmują czasami decyzję o wytworzeniu środka trwałego we własnym zakresie. Co może się znaleźć w wartości początkowej powstałego w ten sposób środka trwałego zostało ogólnie określone w przepisach. Jednak katalog rodzajowy takich kosztów jest katalogiem otwartym i przede wszystkim zależy od charakteru wytworzonego środka. Co może się znaleźć w kosztach wytworzenia środka trwałego, jak również sposób księgowania wydatków będzie przedmiotem tego artykułu.

Kiedy mówimy o środkach trwałych?

Środek trwały jest składnikiem majątku firmy, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok. Co do zasady, wartość początkowa środka trwałego powinna wynosić powyżej 10.000 zł, wówczas przedsiębiorca ma obowiązek ujęcia danego składnika w ewidencji środków trwałych.

Co należy uważać za koszt wytworzenia środka trwałego?

Żeby można było wprowadzić środek trwały do ewidencji, musi on być kompletny i zdatny do użytku. Ten wymóg będzie również decydował, o tym co może, a co nie może być uznane za koszt wytworzenia. To, jakie konkretnie koszty znajdą się w wartości początkowej środka trwałego, będzie zależało przede wszystkim od tego, co będzie wytwarzane. Na podstawie ustawy o podatku dochodowym, jak również uznanej przez organy podatkowe praktyki, za koszt wytworzenia środka trwałego uważa się m.in. koszty:

• zużytych do wytworzenia składników majątku, do których będą się zaliczały zakupione towary/materiały pozostające w bezpośrednim związku z procesem tworzenia,
• VAT naliczonego, który nie podlega odliczeniu,
• transportu, ubezpieczenia,
• ekspertyz, projektów, usług prawnych, dokumentacji technicznej,
• mediów związanych z inwestycją,
• nabytych usług obcych,
• odsetek od kredytu naliczonych do dnia wprowadzenia środka trwałego do ewidencji,
• uruchomienia środka trwałego, doprowadzenia do użytkowania,
• wynagrodzeń za pracę wraz z pochodnymi pracowników własnych,
• inne koszty związane z wytworzeniem.

Wyłączeniu z kosztów podlegają koszty pracy własnej przedsiębiorcy, jego małżonka i małoletnich dzieci.

Wytworzenie środka trwałego we własnym zakresie – jak ewidencjonować koszty?

Koszty ponoszone przed wprowadzeniem środka trwałego do ewidencji mogą być ewidencjonowane na dodatkowym zestawieniu. Najlepiej, jeśli wszystkie faktury, rachunki, umowy i inne dokumenty potwierdzające poniesienie wydatku są gromadzone oddzielnie i umieszczane na wykazie, co pozwoli na ujęcie poprawnej wartości początkowej środka trwałego do ewidencji środków trwałych.

Ujęcie kosztów w PKPiR

W kosztach uzyskania przychodów w PKPiR będą księgowane odpisy amortyzacyjne, według przyjętej metody amortyzacji. Naliczane odpisów rozpocznie się od następnego miesiąca po wprowadzeniu środka trwałego do ewidencji. Odpisy amortyzacyjne będą księgowane w PKPiR w kol. 13 “Pozostałe wydatki”.

Księgowanie podatku VAT

Jeżeli przedsiębiorca jest czynnym podatnikiem VAT, to od faktur zakupu będzie mógł odliczyć podatek VAT naliczony na zasadach ogólnych już w momencie nabycia towarów/materiałów i usług wykorzystywanych do wytworzenia. Taka faktura powinna być zaksięgowana, jeżeli ma to miejsce przed wprowadzeniem do ewidencji środków trwałych, tylko do rejestru VAT zakupu, w poz. “Nabycie towarów i usług zaliczanych u podatnika do środków trwałych”.