Zarządca sukcesyjny a rozliczenie podatku dochodowego

Zastanawiasz się, jak rozliczać podatki przy sukcesji firmy? Przeczytaj artykuł na temat rozliczania podatku dochodowego.
Biuro rachunkowe - ifirma.pl

Pojęcie sukcesji pojawiło się stosunkowo niedawno w przestrzeni podatkowej. Śmierć przedsiębiorcy, często niespodziewana, może skomplikować życie najbliższej rodziny. Dlatego ważne, żeby przedsiębiorcy, ale nie tylko, poznali podstawowe informacje na temat sukcesji firmy. W dzisiejszej publikacji skupimy się na rozliczaniu podatku dochodowego.

Co to jest przedsiębiorstwo w spadku?

Zanim przejdziemy do rozliczania podatku dochodowego przez zarządcę sukcesyjnego ważna jest jeszcze odpowiedź na pytanie, jak należy rozumieć przedsiębiorstwo w spadku.
Przedsiębiorstwo w spadku tworzą wszystkie składniki posiadane przez przedsiębiorcę w chwili śmierci, które wykorzystywał w prowadzonej działalności gospodarczej.
W chwili śmierci przedsiębiorcy nie ma znaczenia ustrój majątkowy, jaki istniał pomiędzy małżonkami (wspólność czy rozdzielność majątkowa). W skład przedsiębiorstwa w spadku wchodzi całe przedsiębiorstwo, a żyjący współmałżonek jest jego właścicielem.

W jaki sposób rozlicza się podatek dochodowy przedsiębiorstwo w spadku?

Wraz z wejściem w życie przepisów o zarządzie sukcesyjnym w ustawie o podatku dochodowym pojawiły się pojęcia przedsiębiorstwa w spadku. Jak wynika z przepisów, do końca roku podatkowego, w którym zmarł przedsiębiorca wpisany do CEIDG, przedsiębiorstwo w spadku kontynuuje sposób rozliczania podatku dochodowego według formy wybranej przez zmarłego:

  • jeżeli to będą zasady ogólne – skala podatkowa lub podatek liniowy, to takie zasady rozliczania obowiązują również po śmierci przedsiębiorcy,
  • taka sama zasada obowiązuje przy zryczałtowanym podatku dochodowym,
  • w przypadku karty podatkowej podatek jest płacony w wysokości ustalonej w decyzji organu podatkowego.

Dopiero w kolejnym roku podatkowym można zmienić formę opodatkowania dochodów.

Zasady rozliczania niektórych przychodów i kosztów

Jeżeli przedsiębiorca wybrał zasady ogólne rozliczaniu podatku dochodowego mogą wystąpić sytuacje opisane poniżej:

    Niektóre nierozliczone przychody uzyskane przed śmiercią rozlicza przedsiębiorstwo w spadku.

Przykład 1

Przedsiębiorca zmarł 12 stycznia 2021 roku. W dniu 10 stycznia wpłynęła zaliczka na poczet przyszłej dostawy, która została zrealizowana 20.02.2021 r. Przychód w podatku dochodowym powstał w lutym 2021 roku i wykaże go już przedsiębiorstwo w spadku, pomimo że zaliczka wpłynęła jeszcze przed jego śmiercią, ale nie zrodziła obowiązku w podatku PIT.

    Niektóre nierozliczone koszty poniesione przed śmiercią rozlicza przedsiębiorstwo w spadku.

Przykład 2

Przedsiębiorca przed śmiercią zamówił reklamę, która została sfinalizowana już w okresie po jego śmierci, faktura została wystawiona po śmierci podatnika. W takim przypadku koszt reklamy może zostać wykazany przez przedsiębiorstwo w spadku.

    Jeżeli przedsiębiorca zatrudniał pracowników przedsiębiorstwo w spadku rozlicza koszty wynagrodzeń.

Przykład 3

Przedsiębiorca zatrudniał 5 pracowników przed swoją śmiercią. Powołany zarządca sukcesyjny zawarł porozumienia z pracownikami, które gwarantują ciągłość stosunków pracy aż do wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego. W tym przypadku zarządca sukcesyjny będzie miał obowiązek naliczać, pobierać i odprowadzać zaliczki na podatek dochodowy. Natomiast po zakończeniu roku podatkowego będzie zobowiązany do złożenia deklaracji rocznej PIT-4R i informacje o dochodach pracowników PIT-11. W składanych deklaracjach i informacjach uwzględnia się kwoty dotyczące wypłaconych należności oraz dokonanych świadczeń od początku roku podatkowego, w tym należności i świadczenia wypłacone lub dokonane od otwarcia spadku (art. 42f ust. 4 ustawy o PIT).

Pozostałe zasady rozliczania podatku dochodowego

Przepisy pozwalają na skorzystanie z pewnych przywilejów, które powstały jeszcze za życia przedsiębiorcy:

    Dochód można pomniejszać o stratę podatkową, zarówno zmarłego przedsiębiorcy, jak i przedsiębiorstwa w spadku.

Przykład 4

Przedsiębiorca zmarł w marcu 2021 roku, firma była przez niego prowadzona od 2015 roku. W 2018 roku przedsiębiorca poniósł stratę w wysokości 50.000 zł, której do tej pory nie rozliczył. Jeżeli w zeznaniu rocznym za 2021 rok przedsiębiorstwo w spadku uzyska dochód, to będzie mogło odliczyć maksymalnie 50% straty z 2018 roku, a więc nie więcej niż 25.000 zł.

    Można rozliczyć wydatki na działalność badawczo-rozwojową (B+R), również w części nieodliczonej przez przedsiębiorcę.
    Należy rozliczać amortyzację według wcześniej przyjętej metody amortyzacji.

Przykład 5

Przedsiębiorca nabył przed swoją śmiercią samochód osobowy o wartości początkowej 90.000 zł, który został wpisany do ewidencji środków trwałych i jest amortyzowany metodą liniową w wysokości 20% w skali roku. Przedsiębiorstwo w spadku ma obowiązek kontynuowania naliczania amortyzacji na takich samych zasadach z uwzględnieniem dotychczas dokonanych odpisów. W tym przypadku odpis miesięczny będzie wynosił 1.500 zł.

Zaliczka na podatek dochodowy przedsiębiorstwa w spadku

Przedsiębiorstwo w spadku nie ma obowiązku obliczenia zaliczki od dochodu z działalności gospodarczej i odprowadzenia jej do urzędu skarbowego za miesiące przed śmiercią przedsiębiorcy. Do zapłaty zaliczki na podatek dochodowy zobowiązany był podatnik. Z chwilą jego śmierci jego byt prawny, jako osoby fizycznej ustał, nie ma więc podmiotu, na który przepisy podatkowe nakładają taki obowiązek. Sposób rozliczania zaliczek w podatku dochodowym został omówiony na przykładach wskazanych poniżej.

Przykład 6

Jan Kowalski prowadził działalność handlową, rozliczał się podatkiem liniowym w okresach miesięcznych, zmarł 25 października 2020 roku. Przedsiębiorca ustanowił zarządcę sukcesyjnego, w takim przypadku jego działalność gospodarcza będzie kontynuowana, jako przedsiębiorstwo w spadku. Obliczając zaliczkę na podatek dochodowy za miesiąc październik 2020 r. zarządca sukcesyjny ujmie jedynie przychody i koszty powstałe od 25.10.2020 r. do 31.10.2020 r.

Przedsiębiorstwo w spadku – rozliczenie roczne

Jeżeli chodzi o rozliczenie roczne przedsiębiorstwa w spadku, to odbywa się ono na specjalnych formularzach, o których jest mowa w przepisach, w zależności od formy rozliczania dochodów będą to:

  • PIT-36S,
  • PIT-36LS,
  • PIT-28S.

Więcej szczegółów na temat rozliczania zeznania rocznego przedsiębiorstwa w spadku można przeczytać w podlinkowanej publikacji.

Pomimo tego, że ustawa o sukcesji firmy obowiązuje od 2018 roku, to i tak temat ten jest na razie mało znany i stosowany przez polskich przedsiębiorców. Ustanowienie zarządcy sukcesyjnego nie wiąże się z ponoszeniem nakładów finansowych, dlatego właściciele jednoosobowych firm powinni chociażby rozważać tego typu rozwiązanie.

Najważniejsze pytania

  1. 🔸Co to jest przedsiębiorstwo w spadku?

    Przedsiębiorstwo w spadku tworzą wszystkie składniki posiadane przez przedsiębiorcę w chwili śmierci, które wykorzystywał w prowadzonej działalności gospodarczej.

  2. 🔸Zarządca sukcesyjny a rozliczenie roczne - jak się odbywa?

    Jeżeli chodzi o rozliczenie roczne przedsiębiorstwa w spadku, to odbywa się ono na specjalnych formularzach, o których jest mowa w przepisach, w zależności od formy rozliczania dochodów będą to:

    • PIT-36S,
    • PIT-36LS,
    • PIT-28S.

Podziel się z innymi

Biuro rachunkowe - ifirma.pl
Dodaj komentarz

Zachęcamy do komentowania naszych artykułów. Wyraź swoje zdanie i włącz się w dyskusje z innymi czytelnikami. Na indywidualne pytania (z zakresu podatków i księgowości) użytkowników ifirma.pl odpowiadamy przez e-mail, czat lub telefon – skontaktuj się z nami.

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Administratorem Twoich danych osobowych jest IFIRMA S.A. z siedzibą we Wrocławiu. Dodając komentarz na blogu, przekazujesz nam swoje dane: imię i nazwisko, adres e-mail oraz treść komentarza. W systemie odnotowywany jest także adres IP, z wykorzystaniem którego dodałeś komentarz. Dane zostają zapisane w bazie systemu WordPress. Twoje dane są przetwarzane na podstawie Twojej zgody, wynikającej z dodania komentarza. Dane są przetwarzane w celu opublikowania komentarza na blogu, jak również w celu obrony lub dochodzenia roszczeń. Dane w bazie systemu WordPress są w niej przechowywane przez okres funkcjonowania bloga. O szczegółach przetwarzania danych przez IFIRMA S.A dowiesz się ze strony polityki prywatności serwisu ifirma.pl.

Klauzula/ zastrzeżenie prawne na ifirma.pl
Twój znajomy zakłada firmę Blog banner

Z biurem rachunkowym IFIRMA masz i czas, i firmę

Już za 149 zł

miesięcznie

  • Pomagamy w przeniesieniu dokumentów i formalnościach
  • Przydzielamy dedykowaną księgową
  • Wygodnie dostarczasz dokumenty,
a księgowa rozlicza miesiąc i wysyła deklaracje
Myślisz o zmianie księgowego?

Zostaw swój numer telefonu, a my znajdziemy księgowego dla Ciebie.

    Mobilnie. Wszędzie

    Z ifirma.pl masz księgowość w swoim telefonie. Wysyłaj dokumenty, sprawdzaj salda i terminy online, gdziekolwiek jesteś. Aplikację znajdziesz na najpopularniejszych platformach.

    Mobilnie

    Ułatwienia dla e‑commerce

    Wygodne integracje
    Wygodne integracje

    Program do faktur IFIRMA w prosty sposób zintegrujesz z Allegro i popularnymi platformami e‑commerce jak Shoper, WooCommerce czy PrestaShop.

    Sprawdź wszystkie integracje →

    Wygodne integracje
    Płatności w jednym miejscu

    ifirma.pl łączy się z urządzeniami fiskalnymi, pozwala na eksport przelewów do banku i zatwierdzanie ich jednym kodem, co znacznie usprawnia codzienną pracę i samodzielne księgowanie.

    Wygodne integracje
    Łatwe generowanie faktur

    Dzięki integracji z bazą GUS ułatwiamy też wystawianie faktur – wystarczy, że wpiszesz NIP kontrahenta, a reszta danych uzupełni się automatycznie.

    allegro integracja ecommerce
    woocommerce integracja ecommerce
    shoper integracja ecommerce
    prestashop integracja ecommerce
    shoplo integracja ecommerce
    magento integracja ecommerce