Faktura RR – kto i kiedy może ją wystawić? Najważniejsze informacje

Umowy realizowane pomiędzy przedsiębiorcą a rolnikiem ryczałtowym są rozliczane na odmiennych zasadach niż inne transakcje. W ustawie o podatku VAT zostało dość szczegółowo opisane, w jaki sposób powinny być dokumentowane takie operacje gospodarcze. W dzisiejszej publikacji opiszemy czym jest faktura VAT RR, co zawiera i kiedy jest wystawiana.

Kiedy jest wystawiana faktura VAT RR?

Przedsiębiorca, który dokonuje zakupu produktów rolnych od rolnika ryczałtowego musi wiedzieć, że takie transakcje są rozliczane według szczególnych zasad. Rolnik ryczałtowy, o ile nie prowadzi działalności gospodarczej, korzysta ze zwolnienia przedmiotowego, o którym jest mowa w ustawie o VAT (art. 43 ust. 1 pkt 3). Rolnik ryczałtowy został zdefiniowany w ustawie o VAT.

Przedsiębiorca, który chce przeprowadzić transakcję z rolnikiem ryczałtowym powinien uzyskać od niego oświadczenie, z którego będzie jednoznacznie wynikało, że spełnia on warunki, które zostały opisane powyżej. Dokumentowanie zakupu od rolnika ryczałtowego odbywa się na odmiennych zasadach. To nabywca wystawia fakturę VAT RR i musi on dodatkowo być czynnym podatnikiem VAT.

Jakie elementy znajdą się na fakturze VAT RR?

Jakie niezbędne elementy powinna zawierać faktura VAT RR zostało wyartykułowane wprost w ustawie VAT:

1. Imię i nazwisko lub nazwę albo nazwę skróconą dostawcy i nabywcy oraz ich adresy.
2. Numer NIP lub numer PESEL dostawcy i nabywcy.
3. Datę dokonania nabycia oraz datę wystawienia i numer kolejny faktury.
4. Nazwy nabytych produktów rolnych, ich ilość i jednostki miary.
5. Cenę jednostkową nabytego produktu rolnego bez kwoty zryczałtowanego zwrotu podatku.
6. Wartość nabytych produktów rolnych bez kwoty zryczałtowanego zwrotu podatku.
7. Stawkę zryczałtowanego zwrotu podatku.
8. Kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku od wartości nabytych produktów rolnych.
9. Wartość nabytych produktów rolnych wraz z kwotą zryczałtowanego zwrotu podatku.
10. Kwotę należności ogółem wraz z kwotą zryczałtowanego zwrotu podatku, wyrażoną cyfrowo i słownie.
11. Czytelne podpisy osób uprawnionych do wystawienia i otrzymania faktury lub podpisy oraz imiona i nazwiska tych osób.
12. Oświadczenie, że dostawca produktów rolnych jestem rolnikiem ryczałtowym zwolnionym od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku VAT.

Faktura VAT RR może być również wystawiona, podpisana i przesłana w formie elektronicznej, ale wówczas musi być opatrzona kwalifikowanym podpisem elektronicznym zarówno przez dostawcę, jak i nabywcę. Rolnik ryczałtowy powinien otrzymać fakturę VAT RR w oryginale i ten warunek jest spełniony, jeżeli przesłanie faktury będzie dokonane w formie elektronicznej. Dodatkowo faktura powinna być oznaczona jako: “Faktura VAT RR”.

Wśród licznych wzorów dokumentów opublikowanych na stronie iFirma można również znaleźć wzór faktury VAT RR. Osoby zainteresowane odsyłamy do podlinkowanej publikacji.

Jakie towary i usługi znajdą się na fakturze VAT RR?

Obecnie wykaz towarów i usług, które mogą się znaleźć na fakturze VAT RR został wymieniony wprost w ustawie o podatku VAT.

Pod pojęciem produktów rolnych należy rozumieć towary pochodzące z własnej działalności rolniczej rolnika ryczałtowego oraz produkty roślinne i zwierzęce przetworzone w sposób inny niż przemysłowy. Za produkt roślinny pochodzący z własnej uprawy uważa się również mąkę, kaszę, płatki, otręby, oleje i soki wytworzone z surowców pochodzących z własnej uprawy.

Przykład 1

Pan Krystian posiada gospodarstwo rolne i uprawia zboże. Dodatkowo wytwarza różnego rodzaju mąki z produktów z własnej uprawy. W procesie obróbki mąki powstają również otręby. Sprzedaż mąki i otręb mieści się pod pojęciem produktu rolnego.

Przykład 2

Pani Aniela posiada plantację malin, które przetwarza na soki a następnie sprzedaje. Soki wytworzone w ten sposób również będą traktowane, jak produkty z własnej uprawy.

Pod pojęciem usług rolniczych rozumie się:

• usługi związane z rolnictwem oraz chowem i hodowlą zwierząt, z wyłączeniem
• usług weterynaryjnych, podkuwania koni i prowadzenia schronisk dla zwierząt gospodarskich,
• usługi związane z leśnictwem, z wyłączeniem patrolowania lasów wykonywanego na zlecenie przez jednostki inne niż leśne,
• usługi wspomagające rybactwo, z wyłączeniem usług związanych z rybołówstwem morskim,
• wynajem i dzierżawa maszyn i urządzeń rolniczych, bez obsługi.

Przykład 3

Czy rolnik ryczałtowy jest obowiązany prowadzić ewidencję VAT?

Jak wynika wprost z przepisów ustawy o podatku VAT rolnik ryczałtowy w zakresie prowadzonej działalności rolniczej dostarczający produkty rolne jest zwolniony z obowiązku:

• wystawiania faktur,
• prowadzenia ewidencji dostaw i nabyć towarów i usług,
• składania w urzędzie skarbowym deklaracji podatkowej,
• dokonania zgłoszenia rejestracyjnego do podatku VAT.

Zryczałtowany zwrot podatku VAT dla rolnika ryczałtowego

Z założenia ustawowego rolnikowi ryczałtowemu przysługuje kwota zryczałtowanego zwrotu podatku VAT w wysokości 7%. Przedsiębiorca, który wystawia fakturę VAT RR dolicza tę kwotę do wartości netto wynikającej z przeprowadzonej transakcji.

Przykład 4

Pani Michalina jest czynnym podatnikiem VAT. W miesiącu lipcu 2022 roku zakupiła produkty rolne za kwotę netto 1.000 zł do tego został naliczony VAT w kwocie 70 zł, łączna wartość wynikająca z faktury, która podlega wpłacie na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego wynosi 1070 zł.

Z założenia szczególna procedura opodatkowania rolników ryczałtowych polegająca na tym, że otrzymują zwrot podatku VAT, ma zrekompensować rolnikowi zapłacony podatek VAT przy nabyciu towarów i usług wykorzystywanych w związku z prowadzoną działalnością. Z uwagi na to, że rolnik korzysta ze zwolnienia przedmiotowego nie ma prawa do odliczenia podatku VAT od zakupów a taka konstrukcja przepisów pozwala przynajmniej częściowo go odzyskać.

Zryczałtowany zwrot podatku VAT – rozliczenie przez nabywcę

Zgodnie z ustawą o podatku VAT przedsiębiorca, który dokonuje zakupu towarów/usług od rolnika ryczałtowego ma prawo do odliczenia zryczałtowanego zwrotu podatku VAT w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym dokonał zapłaty za fakturę.

Przykład 5

Pan Piotr zakupił usługi od rolnika ryczałtowego za kwotę 2.000 zł netto, do tego został naliczony VAT w kwocie 140 zł, kwota brutto faktury 2.140 zł. Faktura VAT RR została wystawiona przez nabywcę 30.06.2022 r. a zapłata miała miejsce 01.07.2022 r. W tym przypadku pan Piotr będzie miał prawo do zwiększenia podatku VAT naliczonego w miesiącu lipcu 2022 r.

W ustawie zostały jeszcze wymienione inne warunki, które należy spełnić, aby nabywca miał prawo do odliczenia VAT naliczonego:

• nabycie produktów rolnych musi mieć związek z dostawą opodatkowaną,
• zapłata należności za produkty rolne, obejmuje również kwotę zryczałtowanego
• zwrotu podatku, nastąpiła na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego lub na jego rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej,

na dokumencie stwierdzającym dokonanie zapłaty należności za produkty rolne zostaną podane numer i data wystawienia faktury potwierdzającej nabycie tych produktów lub na fakturze potwierdzającej zakup produktów rolnych podano dane dokumentu potwierdzającego dokonanie zapłaty. Niekiedy może dojść do przeoczenia niektórych informacji w takiej szczegółowości, jak to zostało opisane w przepisach. W takich przypadkach, jak można przeczytać w wydawanych interpretacjach, nie traci się prawa do odliczenia. Przykładowo takie stanowisko zajął Dyrektor KIS w interpretacji nr 0114-KDIP1-3.4012.42.2019.2.JG z dnia 15.03.2019 r., gdzie brak daty faktury w tytule przelewu nie pozbawiło przedsiębiorcy prawa do odliczenia VAT naliczonego.

Podsumowanie

Jak widać wystawianie faktury VAT RR odbywa się w sposób szczególny, przede wszystkim fakturę wystawia nabywca a nie sprzedawca. Zasada rozliczania podatku VAT też jest nietypowa, ponieważ żadna ze stron nie wpłaca podatku VAT należnego od sprzedaży do urzędu skarbowego. Nabywca otrzymuje zryczałtowany podatek VAT w kwocie zapłaconej przez nabywcę. Natomiast ta sama kwota zwiększa u nabywcy kwotę podatku VAT naliczonego za okres, w którym dokonano zapłaty za fakturę. Rolnik ryczałtowy dopóki korzysta ze zwolnienia przedmiotowego z VAT nie ma obowiązku prowadzenia żadnych ewidencji na potrzeby podatku VAT. W przypadku rezygnacji ze zwolnienia od podatku VAT składający oświadczenie rolnik powinien niezwłocznie poinformować o tym fakcie nabywcę.