Zgodnie z implementacją na grunt polskiego prawa pracy dyrektyw unijnych, a przede wszystkim dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1152 z 20 czerwca 2019 r. w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE z 2019 r. L 186, s. 105, dalej: Dyrektywa) wraz z nowelizacją Kodeksu pracy wejdą w życie przepisy regulujące minimalne wymogi dotyczące informowania o zasadniczych aspektach stosunku pracy oraz dotyczące warunków pracy. Przepisy te będą miały zastosowanie do wszystkich pracowników, tak aby zagwarantować każdemu z nich na terenie Unii Europejskiej odpowiedni stopień przejrzystości i przewidywalności co do ich warunków pracy.
O tym w jakim zakresie zmianie ulegną przepisy dotyczące informacji o warunkach zatrudnienia, przeczytasz poniżej.
Informacja o warunkach zatrudnienia według obowiązujących przepisów Kodeksu pracy
Czym jest informacja o warunkach zatrudnienia?
Informacja o warunkach zatrudnienia uregulowana została w przepisie art. 29 Kodeksu pracy, którego zakres odnosi się przede wszystkim do:
- materialnoprawnych wymagań treści umowy o pracę (§1),
- formy, w jakiej umowa o pracę powinna być zawarta (§2),
- obowiązków informacyjnych o warunkach zatrudnienia, jakie pracodawca przekazuje pracownikowi w związku z nawiązanym stosunkiem pracy (§3).
Odnosząc się zatem do warunków informacyjnych wskazać należy, że taka informacja powinna (chociażby dla celów dowodowych) zostać zawarta w formie pisemnej. Obowiązkiem pracodawcy jest przekazanie pracownikowi w terminie 7 dni od dnia zawarcia umowy o pracę informacji o warunkach zatrudnienia.
Informacja o warunkach zatrudnienia jest niczym innym jak dokumentem sporządzonym indywidualnie dla danego pracownika, który określać będzie podstawowe zasady zawartego stosunku pracy.
Regulacje prawne dotyczące informacji o warunkach zatrudnienia
Zgodnie, ze wspomnianym już wcześniej przepisem art. 29 § 3 Kodeksu pracy, pracodawca informuje pracownika na piśmie, nie później niż w ciągu 7 dni od dnia zawarcia umowy o pracę, o:
- obowiązującej pracownika dobowej i tygodniowej normie czasu pracy,
- częstotliwości wypłat wynagrodzenia za pracę,
- wymiarze przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego,
- obowiązującej pracownika długości okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
- układzie zbiorowym pracy, którym pracownik jest objęty.
Natomiast w przypadku, gdy pracodawca nie ma obowiązku ustalenia regulaminu pracy, dodatkowo informuje pracownika na piśmie o porze nocnej, miejscu, terminie i czasie wypłaty wynagrodzenia oraz o przyjętym sposobie potwierdzania przez pracowników przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy.
Dodatkowo aktualne przepisy Kodeksu pracy regulują obowiązki pracodawcy w zakresie:
- możliwości poinformowania pracownika o jego warunkach zatrudnienia poprzez pisemne wskazanie odpowiednich przepisów prawa pracy,
- pisemnego poinformowania pracownika o zmianie jego warunków zatrudnienia, o objęciu go układem zbiorowym pracy, a także o zmianie układu zbiorowego pracy, którym pracownik jest objęty.
- zachowania formy pisemnej każdej dokonanej zmiany warunków umowy o pracę.
WAŻNE – zmiana informacji powinna zostać przekazana pracownikowi niezwłocznie, nie później niż w terminie 1 miesiąca od od dnia wejścia w życie zmian.
Informacja o warunkach zatrudnienia – projektowane zmiany przepisów w Kodeksie pracy
Zgodnie z założeniami projektu ustawy Kodeks pracy, przepisy dotyczące rozszerzenia zakresu informacji o warunkach zatrudnienia pracownika będą obejmować dodatkowe elementy przewidziane Dyrektywą. Rozszerzenie informacji o warunkach zatrudnienia będzie również dotyczyć pracownika wysyłanego do pracy do państwa członkowskiego lub państwa trzeciego oraz pracownika delegowanego.
Zgodnie zatem z projektowanym przepisem art. 29 § 3 Kodeksu pracy pracodawca będzie informował pracownika na piśmie nie później niż w terminie 7 dni od dnia dopuszczenia pracownika do pracy, co najmniej o:
- obowiązującej pracownika dobowej i tygodniowej normie czasu pracy,
- obowiązującym pracownika dobowym i tygodniowym wymiarze czasu pracy,
- przysługujących pracownikowi przerwach w pracy,
- przysługującym pracownikowi dobowym i tygodniowym odpoczynku,
- zasadach dotyczących pracy w godzinach nadliczbowych i rekompensaty za nią,
- w przypadku pracy zmianowej – zasadach dotyczących przechodzenia ze zmiany na zmianę,
- w przypadku kilku miejsc wykonywania pracy – zasadach przemieszczania się między miejscami wykonywania pracy,
- innych niż określone w umowie o pracę składnikach wynagrodzenia oraz świadczeniach pieniężnych lub rzeczowych,
- wymiarze przysługującego pracownikowi płatnego urlopu, w szczególności urlopu wypoczynkowego, lub jeżeli nie jest możliwe jego określenie w dacie przekazywania pracownikowi tej informacji, o procedurach jego przyznawania i ustalania,
- obowiązującej procedurze rozwiązania stosunku pracy, w tym o wymogach formalnych, długości okresów wypowiedzenia oraz terminie odwołania się do sądu pracy, lub jeżeli nie będzie możliwe określenie długości okresów wypowiedzenia w dacie przekazywania pracownikowi tej informacji, sposób ustalania takich okresów wypowiedzenia,
- prawie pracownika do szkoleń zapewnianych przez pracodawcę, w szczególności o liczbie przysługujących pracownikowi dni szkoleń w roku kalendarzowym oraz o polityce szkoleniowej pracodawcy,
- układzie zbiorowym pracy lub innym porozumieniu zbiorowym, którym pracownik będzie objęty, a w przypadku zawarcia porozumienia zbiorowego poza zakładem pracy przez wspólne organy lub instytucje – o nazwie takich organów lub instytucji,
- w przypadku, gdy pracodawca nie będzie ustalał regulaminu pracy – o terminie, miejscu, czasie i częstotliwości wypłacania wynagrodzenia za pracę, porze nocnej oraz przyjętym sposobie potwierdzania przez pracowników przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwianiu nieobecności w pracy.
Dodatkowo projektowane przepisy przewidują skrócenie dotychczasowego 1 miesięcznego terminu na poinformowanie pracownika o zmianie warunków jego zatrudnienia. Informacja taka będzie musiała zostać przekazana, zgodnie z proponowanymi przepisami, niezwłocznie jednak nie później niż w dniu, w którym taka zmiana wchodzi w życie. Niemniej jednak nie będzie to obejmować przypadku, w którym zmiana warunków zatrudnienia będzie wynikała ze zmiany przepisów prawa pracy, prawa ubezpieczeń społecznych, postanowień regulaminów, statutów, układów zbiorowych pracy lub innych porozumień zbiorowych.
WAŻNE – pracodawca będzie przekazywał informacje o warunkach zatrudnienia w formie pisemnej.
Co więcej, proponowane regulacje przewidują możliwość przekazania pracownikowi informacji w postaci elektronicznej, pod warunkiem, że będą one dostępne dla pracownika z możliwością ich wydrukowania oraz przechowywania, a pracodawca zachowa dowód ich przekazania lub otrzymania przez pracownika.
Jednocześnie na pracodawcy będzie spoczywać obowiązek poinformowania pracownika w sposób przyjęty u danego pracodawcy o:
- możliwości zatrudnienia w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy,
- możliwości awansu,
- wolnych stanowiskach pracy.