Jak rozliczyć ZUS po likwidacji działalności gospodarczej?

Składki ZUS po likwidacji działalności gospodarczej – omówione zagadnienia:

Jednym z podstawowych obowiązków przedsiębiorcy jest opłacanie podatków i składek ZUS, przed tym nikt się nie ukryje. Jeżeli chodzi o zapłacone składki ZUS w części ubezpieczeń społecznych, to mogą one pomniejszać przychód do opodatkowania. Natomiast z rozliczaniem składek na ubezpieczenie zdrowotne sprawa jest nieco bardziej skomplikowana, a to za przyczyną Polskiego Ładu. W dzisiejszej publikacji napiszemy kilka słów na temat rozliczania składek ZUS i odpowiemy na pytanie, jak rozliczyć składki ZUS zapłacone po likwidacji działalności gospodarczej.

Zasady rozliczania składek składek na ubezpieczenie społeczne

Zanim przejdziemy do zasadniczego tematu należy przypomnieć, w jaki sposób przedsiębiorca rozlicza składki ZUS, które płaci za siebie, w prowadzonej działalności. Inne zasady obowiązują w przypadku składek społecznych, a inne dla składki zdrowotnej. Zobaczmy więc, jak to wygląda w praktyce.

Rozliczanie składek na ubezpieczenie społeczne: emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe
Odliczanie od dochodu	Zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów
Zapłacona składka społeczna pomniejsza dochód do opodatkowania zarówno na etapie naliczania zaliczek w trakcie roku podatkowego, jak i w zeznaniu rocznym. W przypadku przedsiębiorców, którzy opłacają ryczałt będzie pomniejszany przychód	Składki na ubezpieczenia: emerytalne, rentowe i chorobowe i wypadkowe mogą być również rozliczane w kosztach uzyskania przychodów, opcja ta jest dostępna tylko dla przedsiębiorców, którzy prowadzą PKPiR. Składka na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy może być zaliczona jedynie do kosztów uzyskania przychodów, a to oznacza, że ryczałtowcy w żaden sposób jej nie odliczą

Zasady rozliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne

Zmiany wprowadzone przez Polski Ład przewróciły do góry nogami rozliczanie składki zdrowotnej. Obecnie nie ma możliwości pomniejszania podatku o część zapłaconej składki zdrowotnej, tak jak to miało miejsce jeszcze do końca 2021 roku. Jedynie niektórzy przedsiębiorcy mogą zmniejszyć przychód/dochód do opodatkowania, ale w granicach limitów ustalonych ustawowo. Zobaczmy więc jak obecnie wygląda rozliczanie składki zdrowotnej.

Rozliczanie składki zdrowotnej
Forma opodatkowania	Sposób rozliczenia składki zdrowotnej
Skala podatkowa	Brak możliwości odliczenia składki zdrowotnej w jakiejkolwiek części
Podatek liniowy	Odliczenie jest możliwe do wysokości limitów, które są ogłaszane w Obwieszczeniu Ministra Finansów, limit na 2023 rok wynosi 10.200 zł
Zryczałtowany podatek dochodowy	W przypadku ryczałtu przedsiębiorca może odliczyć od przychodu 50% zapłaconej składki zdrowotnej

Zasady odliczania składki zdrowotnej, które obowiązują począwszy od 2022 roku zostały wyjaśnione na przykładach w podlinkowanej publikacji.

Termin rozliczenia składek ZUS w działalności

Składki ZUS, które przedsiębiorca opłaca na własne ubezpieczenie i osób z nim współpracujących będą rozliczane w miesiącu, w którym zostały zapłacone. Termin opłacania składek ZUS przez osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą po zmianie przepisów został przesunięty z 10 do 20 dnia następnego miesiąca po miesiącu, za który są należne.

Przykład 1

Pani Michalina przygotowała rozliczenie składek ZUS za miesiąc czerwiec. W tym przypadku termin na przekazanie deklaracji ZUS DRA upływa 20 lipca. W tym terminie muszą być również zapłacone składki ZUS.

Piszemy o tym w kontekście naszego tematu, ponieważ będzie to kluczowe do rozliczenia składek ZUS zapłaconych po likwidacji działalności gospodarczej.

Przykład 2

Pani Irena zlikwidowała działalność z dniem 1 lipca, która była opodatkowana podatkiem liniowym. W tej sytuacji ostatnia zaliczka na podatek dochodowy będzie obliczona i zapłacona w terminie do 20 lipca. Składki ZUS za czerwiec również są płacone w tym terminie. Oznacza to, że pani Irena wyliczając zaliczkę za czerwiec nie będzie mogła pomniejszyć dochodu o składki zdrowotne zapłacone w lipcu. Jeżeli składki za czerwiec byłyby zapłacone do 30 czerwca, to wówczas mogłaby uwzględnić je w zaliczce.

Jak rozliczyć składki ZUS zapłacone po likwidacji działalności gospodarczej?

Wyjaśniliśmy wcześniej, jak wygląda rozliczanie składek ZUS, w szczególności w jakim najwcześniejszym momencie można je odliczyć. Co jednak jeśli zlikwidujemy działalność i składki zostaną zapłacone w następnym miesiącu po tej likwidacji? Otóż nie oznacza to, że już nie zmniejszymy przychodu/dochodu do opodatkowania, jednak trzeba będzie z tym zaczekać do czasu złożenia zeznania rocznego. Jeżeli w trakcie roku podatkowego zostanie zamknięta działalność, to i tak za ten rok składamy zeznanie roczne, w którym rozliczamy przychody/dochody z działalności.

Przykład 3

Pani Brygida prowadzi działalność gospodarczą od 10 lat, jednak z powodów osobistych podjęła decyzję o jej zamknięciu z dniem 1 września. W działalności wybrała opodatkowanie według skali podatkowej. Za miesiąc sierpień będzie musiała jeszcze wyliczyć zaliczkę na podatek dochodowy i zapłacić ZUS w terminie do 20 września, a więc już w okresie, kiedy działalność była zlikwidowana. W tym przypadku odliczenie składek ZUS zapłaconych we wrześniu będzie możliwe dopiero w zeznaniu rocznym PIT-36. W przypadku pani Brygidy będą to tylko składki społeczne, nie ma prawa do odliczenia składki zdrowotnej.

Ważne!

Składki ZUS zapłacone po likwidacji działalności gospodarczej mogą być rozliczone dopiero w zeznaniu rocznym. Składki społeczne podlegają odliczeniu przez wszystkich przedsiębiorców, bez względu na formę opodatkowania. Natomiast składki na ubezpieczenie zdrowotne mogą być odliczone do wysokości limitów przez przedsiębiorców opłacających ryczałt i podatek liniowy

Zasady rozliczania składek – podsumowanie

W publikacji nakreśliśmy zasady odliczania składek ZUS w działalności gospodarczej. Nieco inaczej będzie to wyglądało w przypadku składek społecznych i składki zdrowotnej. Składki społeczne mogą pomniejszać przychód/dochód do opodatkowania na dwa sposoby: przez zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów (poza ryczałtem) lub poprzez zmniejszenie podstawy opodatkowania. Składka zdrowotna może pomniejszać przychód/dochód do opodatkowania, tylko w przypadku podatku liniowego i ryczałtu, zasady odliczania nakreślone w artykule. Natomiast ujęcie składek ZUS w rozliczeniach podatkowych jest możliwe pod warunkiem ich zapłacenia i dopiero w rozliczeniu za miesiąc, w którym zostały zapłacone. O ile nie stwarza to większych problemów jak działalność jest prowadzona, to już po jej likwidacji powstaje pytanie, w jaki sposób można dokonać odliczenia składek. W dzisiejszej publikacji wyjaśniliśmy, że będzie to możliwe dopiero w składanym zeznaniu rocznym, chyba że składki zostaną zapłacone jeszcze w okresie, w którym firma funkcjonowała. Bez względu na to kiedy składki zostaną zapłacone – przed czy po zamknięciu działalności – to i tak nie przepadają, jedynie ich rozliczenie może być przesunięte w czasie.