L4 a wypowiedzenie umowy o pracę – czy zwolnienie wydłuża okres wypowiedzenia?

×

L4 a wypowiedzenie umowy o pracę

Czy można zwolnić pracownika na L4? Takie pytanie może zrodzić się każdemu pracownikowi przebywającemu na zwolnieniu lekarskim, jednakże warto pamiętać, że przepisy ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, przewidują tzw. ochronę przed wypowiedzeniem. Zgodnie z przepisem art. 41 Kodeksu pracy „Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia”.

Z powyższego przepisu wynika, że pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika ani w trakcie innej usprawiedliwionej nieobecności, pod warunkiem że nie minął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy bez wypowiedzenia.

Z tegoż przepisu wynikają następujące wnioski:

• Zakaz wypowiedzenia w czasie usprawiedliwionej nieobecności pracownika – pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę, gdy pracownik:
  • przebywa na urlopie (wypoczynkowym, bezpłatnym, macierzyńskim itd.),
  • jest nieobecny z innych usprawiedliwionych powodów, np. z powodu choroby (L4).
• Zakaz obowiązuje tylko do pewnego momentu (tzw. okres ochronny) – zakaz wypowiedzenia trwa tylko tak długo, jak nie został jeszcze przekroczony okres, który uprawnia pracodawcę do rozwiązania umowy bez wypowiedzenia – ten okres określa art. 53 § 1 Kodeksu pracy.

Regulacja ta ma istotne znaczenie, ponieważ gwarantuje pracownikowi powrót do pracy po okresie usprawiedliwionej nieobecności, o ile nie przekracza ona limitów określonych w art. 53 §1 Kodeksu pracy.

Sąd Najwyższy wskazał, że: „Zakaz wypowiedzenia ustanowiony w art. 41 k.p. jest gwarancją powrotu do pracy po okresie usprawiedliwionej nieobecności, nieprzekraczającej okresu z art. 53 § 1 k.p. Skoro pracownik podlega ochronie przed wypowiedzeniem przez okres tam wskazany, to co do zasady nie można przyjąć, że pracodawca może wypowiedzieć mu umowę o pracę zaraz po stawieniu się do pracy, ponieważ przekreśliłoby to sens udzielonej ochrony i stanowiło odwet za korzystanie z prawa do zwolnienia od pracy. Okres ochronny przewidywany w art. 41 k.p. rozpoczyna się z chwilą ziszczenia się przesłanki zakazu wypowiedzenia, tj. nieobecności pracownika w pracy z powodu choroby czyniącej go niezdolnym jej wykonywania lub zaprzestania jej świadczenia z tej samej przyczyny” [por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2022 r., sygn. akt II PSKP 41/22].

Pracodawca może natomiast rozwiązać umowę bez wypowiedzenia, jeśli:

• niezdolność do pracy wskutek choroby trwa:
  • dłużej niż 3 miesiące, gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy;
  • dłużej niż łączny okres pobierania wynagrodzenia i zasiłku oraz świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące, gdy pracownik jest zatrudniony co najmniej 6 miesięcy lub gdy niezdolność spowodowana jest wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową;
• usprawiedliwiona nieobecność z innych przyczyn niż choroba trwa dłużej niż 1 miesiąc.

Celem tej regulacji jest ochrona pracownika przebywającego przykładowo na zwolnieniu lekarskim. Co więcej, za usprawiedliwioną nieobecność uznaje się m.in.:

• urlop pracownika (wypoczynkowy, na żądanie, bezpłatny, okolicznościowy itp.),
• zwolnienie lekarskie,
• zwolnienie na czas poszukiwania pracy,
• zwolnienie na opiekę nad dzieckiem,
• czas szkolenia w zakresie BHP,
• czas wykonywania badań lekarskich okresowych i kontrolnych,
• zwolnienie z powodu siły wyższej,
• zwolnienie dla dawcy krwi.

Z kolei jeśli chodzi o wypowiedzenie umowy o pracę a zwolnienie lekarskie od psychiatry, to podkreślić należy, że takie zwolnienie traktowane jest na równi z każdym innym zwolnieniem lekarskim i stanowi usprawiedliwioną nieobecność w pracy z powodu choroby, objętą ochroną z przepisu art. 41 Kodeksu pracy.

Kiedy można zwolnić pracownika na L4?

Co do zasady w czasie zwolnienia lekarskiego (L4), czyli usprawiedliwionej nieobecności w pracy, pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę – ochrona pracownika przed wypowiedzeniem trwa, dopóki nie zostaną spełnione przesłanki rozwiązania umowy bez wypowiedzenia. Ale jeśli dojdzie do przekroczenia określonych Kodeksem pracy terminów, to pracodawca może rozwiązać umowę bez wypowiedzenia (bez winy pracownika), gdy:

• niezdolność do pracy trwa ponad 3 miesiące, jeśli zatrudnienie trwa krócej niż 6 miesięcy,
• niezdolność trwa dłużej niż okres pobierania wynagrodzenia, zasiłku i 3 miesiące świadczenia rehabilitacyjnego, gdy pracownik jest zatrudniony ≥ 6 miesięcy lub niezdolność wynika z wypadku przy pracy / choroby zawodowej.

Zwolnienie lekarskie a koniec umowy o pracę na czas określony

Co do zasady rozwiązanie umowy o pracę następuje z upływem czasu, na jaki została zawarta, i dotyczy wyłącznie dwóch rodzajów umów:

• umowy o pracę na okres próbny,
• umowy o pracę na czas określony.

W przypadku umów na czas określony oraz umów zawartych na okres próbny moment zakończenia zatrudnienia jest z góry ustalony, bowiem termin rozwiązania umowy wynika bezpośrednio z jej treści, a samo zakończenie stosunku pracy następuje automatycznie, z upływem wskazanej daty. Dlatego należy mieć świadomość, że tego typu umowy nie dają pracownikowi takiej samej ochrony, jak umowy rozwiązywane na podstawie wypowiedzenia, co oznacza, że przebywanie na zwolnieniu lekarskim w dniu wygaśnięcia umowy nie gwarantuje jej przedłużenia, bowiem zatrudnienie kończy się zgodnie z umową, niezależnie od trwającej nieobecności z powodu choroby.

Podsumowanie

Zwolnienie lekarskie co do zasady chroni pracownika przed wypowiedzeniem, bowiem pracodawca nie może w tym czasie zakończyć umowy. Wyjątkiem są sytuacje, gdy nieobecność trwa zbyt długo – wtedy możliwe jest rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia. Co więcej, ochrona nie kończy się od razu po powrocie do pracy, a wypowiedzenie tuż po L4, jeśli jego powodem jest sama nieobecność, może zostać uznane za bezprawne.

Więcej na temat rozwiązania umowy o pracę przeczytasz w tym artykule.