Limit roczny nadgodzin – kiedy pracodawca może go zwiększyć?

Pracodawcy niekiedy muszą zlecić pracę w godzinach nadliczbowych. Mogą to być sytuacje nadzwyczajne, losowe a niekiedy związane z bieżącymi potrzebami pracodawcy. Jednak w takich przypadkach pracodawca nie może zapominać, że Kodeks pracy szczegółowo reguluje kwestie limitów godzin nadliczbowych. W dzisiejszej publikacji opiszemy, kiedy pracodawca może zwiększyć roczny limit nadgodzin.

Co oznacza praca w godzinach nadliczbowych?

O pracy w godzinach nadliczbowych mówimy wówczas, kiedy w podstawowym czasie pracy pracownik będzie pracował dłużej niż:

• 8 godzin na dobę i
• 40 godzin na tydzień.

Przy czym rozkład czasu pracy może być różny u różnych pracodawców, w zależności od systemu czasu pracy, jaki obowiązuje w danej firmie. Praca wykonywana ponad normy czasu pracy obowiązujące u danego pracodawcy, będzie pracą w godzinach nadliczbowych.

Przepisy regulują kwestię, kiedy praca w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna:

• w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii,
• ze względu na szczególne potrzeby pracodawcy.

Jest to katalog zamknięty, niedopuszczalne jest więc zlecanie pracy po godzinach w innych okolicznościach.

Co to jest roczny limit nadgodzin?

W przepisach zostały określone limity dobowe, tygodniowe i roczne. Nas dzisiaj będziemy interesował limit roczny.

Czyli co do zasady pracodawca nie może przekraczać tego limitu w skali roku. Limit ten nie obejmuje nadgodzin przepracowanych w związku z akcją ratowniczą, usuwaniem awarii.

Kiedy pracodawca może zwiększyć roczny limit nadgodzin?

Pomimo zapisu w Kodeksie pracy, że roczny limit nadgodzin nie może przekroczyć 150 godzin, to przepisy dopuszczają ustalenie innej ilości godzin nadliczbowych. Warunkiem jest zamieszczenie informacji na ten temat w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy lub w umowie o pracę, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy. Wypracowanie przez pracownika określonego w regulaminie pracy lub innym dokumencie limitu godzin pracy nadliczbowej pozbawia pracodawcy prawa zlecania pracownikowi takiej pracy. Jeżeli pracodawca ustali nowy limit roczny, jednocześnie musi pamiętać o zachowaniu limitu tygodniowego, który wynosi 48 godzin. Jeżeli przyjmiemy, że w roku kalendarzowym mamy 52 tygodnie, to by oznaczało, że roczny limit nadgodzin nie może przekroczyć 416 godzin (52 tygodnie x 8 godzin nadliczbowych tygodniowo).

Podsumowanie

Roczny limit nadgodzin obejmuje tylko te godziny pracy ponad ustalone normy czasu pracy, która pracownik wykonuje ze względu na szczególne potrzeby pracodawcy. Jeżeli w firmie zdarzają się jakieś sytuacje nadzwyczajne, to ten czas pracy nie jest ujmowany do tego limitu. Limit roczny nie może zostać przekroczony bez względu na formę rekompensaty za godziny nadliczbowe, nie ma znaczenia, czy zostanie wypłacony dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych, czy udzielony czas wolny. W sytuacji, gdy pracodawca podejmie decyzję o zwiększenie rocznego limitu nadgodzin, to musi jeszcze pamiętać o limicie tygodniowym, który również nie może zostać przekroczony.