Niezapowiedziana kontrola podatkowa

Kontrola podatkowa w większości przypadków nie jest zaskoczeniem dla przedsiębiorców – zgodnie z przepisami, jej rozpoczęcie powinno zostać poprzedzone powiadomieniem. Istnieją jednak sytuacje szczególne, które pozwalają organowi skarbowemu przeprowadzić kontrolę bez uprzedniego poinformowania przedsiębiorcy.

Niezapowiedziana kontrola podatkowa

Przepisy Ordynacji podatkowej (art. 282c) wskazują katalog sytuacji, kiedy kontrola podatkowa może być niezapowiedziana. Najczęściej przyczyną jest próba sprawdzenia przez urzędy skarbowe poprawności postępowania lub rozliczania się przedsiębiorcy – dlatego też z taką niezapowiedzianą kontrolą możemy mieć do czynienia, gdy:

Sprawdzana jest zasadność zwrotu różnicy podatku lub podatku naliczonego (VAT),
Opodatkowanie przychodów nie znajduje pokrycia w ujawnionych źródłach lub przychody pochodzą ze źródeł nieujawnionych,
Działalność gospodarcza nie została zgłoszona do opodatkowania mimo takiego obowiązku,
Doraźnie sprawdzane jest ewidencjonowanie obrotu na kasie rejestrującej, użytkowanie kasy rejestrującej lub sporządzanie spisu z natury,
Doraźnie sprawdzane jest zachowanie warunków zawieszenia działalności gospodarczej,
Kontrolowany będzie podatek od niektórych kopalin.

Niezapowiedziana kontrola może również wynikać z wcześniejszej, zapowiedzianej kontroli – ma to miejsce wtedy, gdy w wyniku stwierdzonych nieprawidłowości organ rozszerza kontrolę na inne okresy rozliczeniowe.

Uwaga! – Po wszczęciu niezapowiedzianej kontroli organ podatkowy ma obowiązek poinformować przedsiębiorcę, z jakiego powodu przeprowadzana jest procedura. Warto jednak pamiętać, że w toku kontroli podatnik nie ma już możliwości korygowania czy poprawiania dokumentacji.

Kontrola a przestępstwo

Kontrola, o której podatnik nie został poinformowany, może być także spowodowana przestępstwem skarbowym. Może ona mieć miejsce zarówno wtedy, kiedy organ skarbowy kontroluje w celu zapobieżenia przestępstwu, jak też w sytuacji, gdy jest już podjęte postępowanie przygotowawcze o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe.

Dodatkowymi aspektami, które nie wymagają zapowiedzenia kontroli, są:

Działania podjęte podlegają przepisom o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu,
Prawomocne skazanie kontrolowanego w RP za popełnienie przestępstwa skarbowego, przeciwko obrotowi gospodarczemu, z tytułu ustawy o rachunkowości,
Wykroczenie kontrolowanego polegające na utrudnianiu kontroli,
Zobowiązanie w postępowaniu egzekucyjnym w administracji,
Brak miejsca zamieszkania, adresu siedziby lub brak możliwości skutecznego i nieutrudnionego dostarczenia zawiadomienia we wskazane miejsca.