Przedsiębiorca, który prowadzi działalność gospodarczą ma określone obowiązki, ale również prawa. Jednym z nich jest prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od dokonywanych zakupów w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. W dzisiejszej publikacji opiszemy sytuacje, w których odliczenia VAT należy dokonać poprzez złożenie korekty deklaracji.
Zasady odliczania podatku VAT
W ustawie o podatku VAT zostało zapisane wprost, że prawo do obniżenia podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego przysługuje przedsiębiorcy w zakresie, w jakim nabyte towary i usługi są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Oznacza to, że prawo do 100% odliczenia podatku VAT od zakupów, poza pewnymi ustawowymi warunkami, przysługuje przedsiębiorcy, którego cała sprzedaż jest opodatkowana w VAT. Nie ma przy tym znaczenia, jaką stawką podatku VAT jest opodatkowana sprzedaż a jaka stawka VAT jest na fakturach zakupowych. Natomiast jeżeli przedsiębiorca wykonuje zarówno czynności opodatkowane, jak i zwolnione, to w takim przypadku ma również ograniczone prawo do odliczenia VAT. Z kolei jeżeli korzysta w całości ze zwolnienia, czy to podmiotowego, czy przedmiotowego, to wówczas pozbawiony jest prawa do odliczenia VAT.
Przykład 1
Pani Aleksandra prowadzi działalność budowlaną, w której stosuje do wykonywanych usług 8% podatek VAT. Jednocześnie nabywa towary i usługi opodatkowane 23% stawką podatku VAT. Wszystkie czynności wykonywane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej są opodatkowane w VAT, a więc pani Aleksandrze przysługuje prawo do pełnego odliczenia VAT, o ile nie ma dodatkowych przeciwwskazań ustawowych (np. VAT od samochodów osobowych 50% odliczenia czy zakupu usług noclegowych nie podlegających dalszej odsprzedaży – brak prawa do odliczenia VAT).
W jakim okresie można odliczyć podatek VAT naliczony?
Prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym:
- U sprzedawcy powstał obowiązek podatkowy, czyli podatek VAT należny od sprzedaży.
- Otrzymaliśmy fakturę lub dokument celny, który daje prawo do odliczenia.
Odliczenia można dokonać o ile zostały spełnione te dwa warunki łącznie.
Przykład 2
Pan Krystian nabył towary handlowe, za które faktura została wystawiona 31 lipca 2022 r., a przedsiębiorca otrzymał tę fakturę 01.08.2022 r. W takim przypadku prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego najwcześniej powstaje w miesiącu sierpniu 2022 roku. Może się tak zdarzyć, że z różnych przyczyn przedsiębiorca nie odliczy podatku VAT w tym pierwszym możliwym terminie, ma wówczas prawo do odliczenia na bieżąco:
Odliczenie podatku VAT naliczonego bez konieczności składania korekty JPK_V7 jest możliwe przez okres:
- 4 miesięcy dla rozliczających VAT miesięcznie. Okres ten obejmuje miesiąc, w którym przedsiębiorca nabył prawo do odliczenia i kolejne 3 okresy rozliczeniowe,
- 3 kwartały dla rozliczających VAT kwartalnie. Okres ten obejmuje kwartał, w którym przedsiębiorca nabył prawo do odliczenia i kolejne 2 okresy rozliczeniowe.
Przykład 3
Pani Alicja nabyła usługę reklamową w miesiącu lipcu, w tym samym miesiącu nabyła prawo do odliczenia podatku VAT. Jednak faktura nie została zaksięgowana w tym okresie. Ponieważ pani Alicja rozlicza podatek VAT miesięcznie prawo do odliczenia na bieżąco podatku VAT naliczonego przysługuje jeszcze w miesiącach: sierpień, wrzesień, październik.
Przykład 4
Pan Stefan rozlicza podatek VAT kwartalnie. W kwietniu otrzymał dokument celny, z którego miał prawo odliczyć podatek VAT naliczony, jednak nie zrobił tego w rozliczeniu za II kwartał. W tym przypadku VAT naliczony można odliczyć na bieżąco jeszcze za III i IV kwartał.
Użyty termin “na bieżąco” oznacza, że przedsiębiorca nie musi cofać się do miesiąca, w którym najwcześniej nabył prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego i składać korekty deklaracji za ten okres.
Odliczenie VAT poprzez korektę deklaracji
Tytułem wprowadzenia i przybliżenia tematyki odliczania podatku VAT naliczonego od zakupów opisaliśmy przypadki, kiedy przedsiębiorca nie ma obowiązku składania korekty deklaracji. Natomiast teraz odpowiemy sobie na pytanie, jak należy postąpić kiedy nie odliczymy VAT w ciągu 4 miesięcy lub 3 kwartałów. Przepisy ustawy o podatku VAT również odnoszą się do tej kwestii.
Jeżeli przedsiębiorca nie skorzysta z prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego na bieżąco może tego dokonać poprzez złożenie korekty deklaracji nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.
Przykład 5
Pani Aniela rozlicza VAT miesięcznie. Otrzymała fakturę zakupu artykułów biurowych w miesiącu czerwcu, jednak nie dokonała jej zaksięgowania w rejestrach VAT ani w czerwcu, ani też w kolejnych 3 miesiącach. O fakturze pani Aniela przypomniała sobie w miesiącu listopadzie. Ponieważ termin rozliczenia na bieżąco już minął pani Aniela musi złożyć korektę JPK_V7 za miesiąc czerwiec, ponieważ to był pierwszy termin, w którym można było odliczyć podatek VAT naliczony.
Przykład 6
Pan Ignacy znalazł w swoich dokumentach fakturę z lipca 2018 roku, która nie została wcześniej zaksięgowana w rejestrach VAT. Zastanawia się, czy może jeszcze skorzystać z prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego z niej wynikającego? Otóż zgodnie z tym co zostało napisane powyżej, korekty można dokonać w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym przedsiębiorca najwcześniej miał prawo do odliczenia. Ponieważ prawo do odliczenia powstało w lipcu 2018 roku korekty podatku VAT można jeszcze dokonać do końca 2022 roku.
Po zmianie przepisów ustawy o podatku VAT od 1 października 2021 roku przedsiębiorca nabył prawo do obniżenia kwoty podatku należnego przez dokonanie korekty JPK_V7:
- Za okres, w którym powstało prawo do obniżenia lub
- Za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych dla przedsiębiorców rozliczających się miesięcznie lub dwóch następnych okresów rozliczeniowych dla rozliczających VAT kwartalnie.
Przed zmianą przepisów, według stanu do 30.09.2021 r. przedsiębiorca zawsze miał obowiązek złożenia korekty za okres, w którym najwcześniej nabył prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego, natomiast po zmianie ma wybór, w którym okresie chce dokonać takiej korekty.
Podsumowanie
Prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od zakupów przysługuje na bieżąco w okresie 4 miesięcy dla rozliczających się miesięcznie lub 3 kwartałów dla przedsiębiorcy, który rozlicza VAT kwartalnie. Jednak przepisy nie zabraniają odliczenia podatku VAT również po upływie tych okresów. Przedsiębiorca ma na to 5 lat, ale wówczas musi to zrobić już poprzez złożenie korekty JPK_V7 za jeden z wybranych okresów rozliczeniowych, w których faktura/dokument celny mógł być rozliczony na bieżąco. Przy składaniu korekty JPK_V7 przez dłuższy czas przedsiębiorca miał obowiązek składania czynnego żalu. Na szczęście ta zasada zmieniła się z początkiem 2022 roku i również korekty za lata ubiegłe są składane bez załączania zawiadomienia w postaci czynnego żalu.
A co z odliczeniem wielu (kilkunastu) faktur, które dotyczą odliczenia jednej inwestycji lecz prowadzonej np w roku 2021 i 2022 gdzie zostało wystawionych w tych latach kilkanaście faktur ? Czy odliczenia (przesuniętego ze względu oczekiwania w czasie na interpretację podatkową) można dokonać jednorazowo poprzez zestawienie faktur w jednym wniosku do urzędu skarbowego, czy też każdą fakturę trzeba przyporządkować do właściwego jej okresu i należy dokonać kilkunastu korekt JPK_V7M?