Co to jest danina solidarnościowa?
Danina solidarnościowa została uregulowana w rozdziale 6a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych i potocznie nazywana jest trzecim progiem podatkowym. Jest to zobowiązaniem podatkowym, które dotyczy niejako najzamożniejszych podatników. Obowiązek jej zapłaty powstaje w momencie, gdy suma rocznych dochodów danej osoby fizycznej przekroczy milion złotych. W takim przypadku od nadwyżki powyżej tego progu należy odprowadzić 4% daniny solidarnościowej, niezależnie od formy opodatkowania podstawowych dochodów.
Kto i kiedy ma obowiązek w zakresie daniny solidarnościowej w 2025 roku?
Obowiązek zapłaty daniny solidarnościowej dotyczy osób fizycznych, które w roku podatkowym 2024 uzyskały dochody przekraczające 1 mln zł.
W zakresie daniny solidarnościowej należy zapamiętać, iż:
- stawka daniny wynosi 4% od nadwyżki ponad 1 mln zł;
- termin złożenia deklaracji DSF-1 oraz zapłaty daniny upływa w dniu 30 kwietnia 2025 r.;
- deklaracja DSF-1 składana jest na podstawie dochodów wykazanych w PIT-ach za 2024 rok.
Podstawa wyliczenia daniny solidarnościowej 2025
| ŹRÓDŁA DOCHODÓW / DEKLARACJE |
UWZGLĘDNIANE W PODSTAWIE DANINY SOLIDARNOŚCIOWEJ |
| DEKLARACJE PIT |
PIT-36, PIT-36L, PIT-37, PIT-38, PIT-CFC, PIT-40A |
| DOCHODY UWZGLĘDNIANE |
| dochody opodatkowane skalą podatkową |
TAK (np. umowa o pracę, zlecenie, emerytury, działalność) |
| dochody opodatkowane liniowo |
TAK (np. działalność gospodarcza, działy specjalne produkcji rolnej) |
| dochody z zagranicy (metoda proporcjonalnego odliczenia) |
TAK |
| dochody z zagranicznej jednostki kontrolowanej (CFC) |
TAK (PIT-CFC) |
| dochody kapitałowe (sprzedaż akcji, udziałów) |
tak (PIT-38) |
| DOCHODY WYŁĄCZONE Z PODSTAWY DANINY SOLIDARNOŚCIOWEJ |
| przychody z ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych |
NIE |
| dochody ze zbycia nieruchomości |
NIE |
| dywidendy od spółek kapitałowych |
NIE |
| umowy o dzieło/zlecenie rozliczane ryczałtowo do 200 zł |
NIE |
Przy obliczaniu daniny solidarnościowej możesz pomniejszyć dochód o:
- zapłacone składki na ubezpieczenia społeczne (zarówno w Polsce, jak i za granicą),
- składki zdrowotne – tylko dla przedsiębiorców na podatku liniowym, maksymalnie do 11 600 zł rocznie,
- część dochodów z zagranicznych jednostek kontrolowanych (CFC) – jeśli zostały wykazane zgodnie z art. 30f ust. 5 ustawy o PIT.
Przykład
Podatnik prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem liniowym. W 2024 roku osiągnął przychód 1,8 mln zł, poniósł koszty w wysokości 900 tys. zł oraz rozliczył stratę z 2023 roku w wysokości 300 tys. zł.
Ustalając dochód zgodnie z zasadami określonymi w ustawie o PIT:
- 1 800 000 zł (przychód)
- minus 900 000 zł (koszty)
- minus 300 000 zł (strata z lat ubiegłych)
- = 600 000 zł dochodu.
Jako, iż dochód nie przekracza 1 mln zł, to nie powstaje obowiązek zapłaty daniny solidarnościowej 2025 roku.
WAŻNE – w pierwszej kolejności podatnik ustala dochód zgodnie z zasadami właściwymi dla danego źródła przychodów, określonymi w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Na etapie ustalania dochodu możliwe jest zastosowanie przewidzianych w przepisach odliczeń, takich jak np. straty z lat ubiegłych. W dalszej kolejności ustalony dochód podlega weryfikacji pod kątem przekroczenia progu określonego w przepisie art. 30h ust. 1 ustawy PIT, tj. kwoty 1 mln zł. W takim przypadku przekroczenia wskazanego progu, danina solidarnościowa wynosi 4% od nadwyżki dochodu ponad kwotę 1 mln zł.
Jak rozliczyć daninę solidarnościową za 2024 rok w 2025 roku?
Poniżej przedstawiamy krótką instrukcję, jak krok po kroku rozliczyć daninę solidarnościową za 2024 rok w 2025 roku:
KROK I – SPRAWDŹ, CZY WYSTĘPUJE U CIEBIE OBOWIĄZEK ZAPŁATY DANINY SOLIDARNOŚCIOWEJ
- Przelicz łączny dochód z wszystkich źródeł uzyskanych w 2024 roku (również z zagranicy).
- Ustal, czy próg 1 mln zł został przekroczony.
- W przypadku przekroczenia – nalicz daninę w wysokości 4% od nadwyżki ponad 1 mln zł (po odliczeniach).
KROK II – USTAL PODSTAWĘ DANINY SOLIDARNOŚCIOWEJ
- Zbierz dane z formularzy: PIT-36, PIT-36L, PIT-37, PIT-38, PIT-CFC, PIT-40A.
- Uwzględnij dochody opodatkowane skalą, liniowo, zagraniczne i kapitałowe.
- Wyklucz dochody, których ustawa nie uwzględnia (np. ryczałt, zbycie nieruchomości, dywidendy, niektóre umowy do 200 zł).
KROK III – ODLICZ DOPUSZCZALNE KWOTY OD DOCHODU
- Odlicz zapłacone składki ZUS (zarówno krajowe, jak i zagraniczne).
- Odliczy składki zdrowotne – tylko dla przedsiębiorców opodatkowanych liniowo, maksymalnie 11 600 zł rocznie.
- Odliczy niektóre dochody z zagranicznych jednostek kontrolowanych – zgodnie z art. 30f ust. 5 ustawy o PIT.
KROK IV – WYPEŁNIJ FORMULARZ DSF-1
- Pobierz lub wypełnij formularz online.
- Wprowadź dane: wysokość dochodów, odliczenia, wyliczoną daninę, dane identyfikacyjne.
- Sprawdź poprawność wprowadzonych informacji.
KROK V – ZŁÓŻ DEKLARACJĘ DSF-1
- Złóż deklarację najpóźniej do 30 kwietnia 2025 r. w formie:
- elektronicznej (np. podpisem kwalifikowanym, ePUAP, e-Deklaracje),
- papierowej – we właściwym urzędzie skarbowym.
KROK VI – ZAPŁAĆ DANINĘ SOLIDARNOŚCIOWĄ
- Wpłać należność na mikrorachunek podatkowy.
- W tytule przelewu wpisz DSF-1, a jako okres rok 2025.
Konsekwencje spóźnienia z deklaracją DSF-1
Deklaracja solidarnościowa składana jest na formularzu DSF-1 jest deklaracją podatkową w rozumieniu przepisów Ordynacji podatkowej, która:
- składana jest przez podatnika w celu wykazania wysokości daniny solidarnościowej, jeżeli jego dochody przekroczyły 1 mln zł rocznie;
- składa się ją corocznie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym (czyli razem z PIT);
- podlega przepisom Ordynacji podatkowej, w tym:
- dotyczącym terminów i trybu składania deklaracji,
- odpowiedzialności karnej skarbowej za błędne dane,
- możliwości korekty.
Danina solidarnościowa po terminie
Nieterminowa zapłata daniny solidarnościowej skutkuje powstaniem zaległości podatkowej w rozumieniu przepisów Ordynacji podatkowej. Od zaległości tych naliczane są odsetki za zwłokę, które zaczynają być naliczane od dnia następującego po upływie terminu płatności (np. od 1 maja danego roku). W przypadku dalszego uchylania się od zapłaty organ podatkowy może wszcząć wobec podatnika postępowanie egzekucyjne na podstawie przepisów o egzekucji administracyjnej, co może skutkować zajęciem środków na rachunku bankowym, wynagrodzenia czy innych składników majątku podatnika.
Nieterminowa zapłata daniny może również negatywnie wpłynąć na wiarygodność podatnika, np. przy ocenie zdolności kredytowej.
Co zatem zrobić w przypadku spóźnienia z zapłatą daniny solidarnościowej?
- jak najszybciej uregulować zaległość wraz z należnymi odsetkami
- złożyć czynny żalu, jeśli urząd jeszcze nie podjął działań wobec podatnika
W ramach przypomnienia czynny żal to pismo, w którym podatnik dobrowolnie i niezwłocznie informuje urząd skarbowy o popełnionym uchybieniu, takim jak spóźnienie ze złożeniem deklaracji DSF-1 lub zapłatą daniny solidarnościowej, zanim urząd sam to wykryje i podejmie działania kontrolne lub egzekucyjne.
Warunki skutecznego czynnego żalu:
- Zgłoszenie musi być dobrowolne – podatnik sam z własnej inicjatywy informuje urząd, bez czekania na wezwanie.
- Zgłoszenie musi być niezwłoczne – jak najszybciej po odkryciu błędu lub uchybienia.
- Naprawienie skutków – złożenie zaległej deklaracji oraz zapłata zaległej daniny wraz z odsetkami (jeśli dotyczy).
Jak działa czynny żal przy daninie solidarnościowej?
- Złożenie czynnego żalu przed podjęciem przez urząd jakichkolwiek czynności pozwala uniknąć nałożenia kary grzywny.
- Podatnik musi jednak uregulować całą zaległość wraz z odsetkami.
- Czynny żal nie zwalnia z obowiązku zapłaty daniny, ale chroni przed dodatkowymi sankcjami finansowymi.
A jeśli chcesz wiedzieć, jak skorzystać z czynnego żalu w 2025 roku, to przejdź do tego artykułu.
Podsumowanie
Danina solidarnościowa to 4% podatek od dochodów przekraczających 1 mln zł rocznie, którą trzeba rozliczyć i wpłacić na mikrorachunek podatkowy. Jeśli podatnik nie zdąży z zapłatą daniny na czas, to musi ją jak najszybciej uregulować, nawet po terminie. Dzięki temu podatnik uniknie finansowych bądź egzekucyjnych konsekwencji – naliczą się jedynie odsetki za zwłokę, a urząd może złagodzić kary, zwłaszcza jeśli zostanie dodatkowo złożony czynny żal.