Małgorzata Jagusiak 
W toku jest projekt zmian, które przewidują obniżkę kwot wolnych od potrąceń egzekucyjnych w celu zwiększenia skuteczności egzekucji sądowych i administracyjnych. Nowelizacja ma dotyczyć Kodeksu Pracy i ustaw Prawo Bankowe oraz o Spółdzielczych Kasach Oszczędnościowo-Kredytowych. Przeczytaj artykuł, a dowiesz się szczegółów na temat planowanych zmian.
Przyczyna wprowadzenia zmian
Cykliczne podnoszenie pensji minimalnej oraz fakt, że wysokość kwot wolnych od egzekucji z wynagrodzenia za pracę i rachunku bankowego jest powiązana z tym wynagrodzeniem, powoduje, że coraz więcej dłużników nie można poddać skutecznej procedurze egzekucyjnej. Zaburza to równorzędną ochronę interesów dłużnika i wierzyciela na niekorzyść tego drugiego.
Coraz słabszą egzekucję długów potwierdzają liczby, na które powołuje się rząd w wydanym stanowisku do projektu. Skuteczność kwotowa w zakresie egzekucji z wynagrodzenia za pracę (będącej głównym źródłem wpływów z egzekucji) spadła w 2020 r. względem 2019 r. blisko o miliard złotych (dokładnie 855 832 640 zł). Autor petycji, która jest zarzewiem projektu sejmowego, zwraca także uwagę na problem fikcyjnego zatrudniania się za wynagrodzeniem minimalnym, które jest wolne od potrąceń i unikanie tym samym spłacania swoich zobowiązań.
Planowane zmiany w egzekucji komorniczej
Projekt sejmowej komisji ds. petycji zakłada obniżenie kwoty wolnej od egzekucji z wynagrodzenia za pracę z równowartości minimalnego wynagrodzenia do 85% tego wynagrodzenia. Jednocześnie w przypadku wynagrodzenia osoby skazanej proponuje się obniżenie limitu kwoty wolnej od egzekucji z równowartości 60% minimalnego wynagrodzenia do 50% tego wynagrodzenia.
Środki na rachunkach w bankach i w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych mają być wolne od potrąceń do wysokości 50% minimalnego wynagrodzenia. Rząd zgadza się z tym stanowiskiem z jednym wyjątkiem – środki na rachunkach wg rządu powinny być wolne do poziomu 65% minimalnego wynagrodzenia.
Wysokość zajęć zależna od sytuacji życiowej dłużnika
Dodatkowo rząd ma na uwadze rozważenie we wprowadzonych zmianach, czy nie powinny one uwzględniać sytuacji życiowej dłużnika. W tej chwili na równi stawia się osobę samodzielnie prowadzącą gospodarstwo domowe (lub będącą na częściowym utrzymaniu rodziców) z osobą, która ma na utrzymaniu rodzinę, w tym niepełnoletnie dzieci.
Rząd sugeruje wprowadzenie mechanizmu, zgodnie z którym kwota wolna od zajęcia ulegałaby podwyższeniu o określony odsetek (np. o 5%) na każde pozostające na utrzymaniu dłużnika małoletnie dziecko, nie więcej jednak niż do poziomu 100% minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Podsumowanie
Projekt zmian jest po pierwszym czytaniu w Sejmie. Obecnie skierowany jest pod obrady Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Po powrocie z komisji zostaną jeszcze dwa czytania w Sejmie, postępowanie w Senacie i podpis prezydenta. Jeśli na żadnym z etapów nie zostanie odrzucony, ustawa wejdzie w życie. Jednak nie po 14 dniach od jej opublikowania w Dzienniku Ustaw, lecz z uwzględnieniem dłuższego vacatio legis, które jest potrzebne ze względu na konieczność dostosowania systemów kadrowo-płacowych i w bankach.
Dorota Łesak
