Paweł jest programistą, podobnie Tomek. Każdy z nich prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą i zarabia 10 000 zł netto miesięcznie. Sporo ich łączy, ale jedno dzieli – forma opodatkowania. Sprawdź na ich przykładzie, jak krok po kroku obliczyć należny do zapłaty podatek oraz kiedy warto rozliczać się liniowo, a kiedy skalą podatkową. Rozważ ewentualną zmianę formy opodatkowania. Masz czas do 21 stycznia 2019 roku.
Uściślijmy, że Paweł i Tomek prowadzą swoje firmy od stycznia 2017 roku i opłacają ZUS preferencyjny (bez składki chorobowej). Obaj są też płatnikami VAT. Paweł jest singlem i rozlicza się liniowo. Tomek ma żonę oraz dwoje dzieci i korzysta z podatku progresywnego (skali podatkowej). Obaj mają takie same koszty miesięczne (wszystkie podane kwoty są kwotami netto), do których należą:
- abonament za telefon – 70 zł,
- opłata za Internet – 70 zł,
- wynajem wirtualnego biura – 40 zł,
- czasopismo branżowe – 20 zł,
- koszty związane z eksploatacją samochodu – średnio 100 zł.
Poza tym każdy z nich na początku roku zakupił zestaw komputerowy za 10 500 zł, który został jednorazowo zamortyzowany. Ponadto, opłacili domenę za cały rok z góry (100 zł), a co 6 miesięcy opłacają księgowość internetową (oczywiście ifirma.pl) w wysokości 225 zł. Zatem suma wszystkich kosztów w ciągu roku dla każdego z nich wynosi 14 650 zł.
Podatek liniowy
Obliczmy podatek należny do zapłaty dla Pawła, który w 2018 roku rozliczał się liniowo.
1. Przychód od początku roku – koszty od początku roku = dochód od początku roku120 000 zł – 14 650 zł = 105 350 zł
| Wzór wyliczenia podatku |
Wyliczony podatek Pawła |
Uwagi |
| 2. Dochód – 50% straty z lat ubiegłych – składki społeczne = podstawa do opodatkowania |
105 350 zł – 2201,28 zł = 103 148,72 zł ~ 103 149 zł (podstawa do opodatkowania) |
Strata z lat ubiegłych Pawła wyniosła 0 zł.Uwzględnienie straty już w zaliczce nie jest obowiązkowe – przedsiębiorca może pominąć ten punkt, a stratę rozliczyć dopiero w zeznaniu rocznym.
Składki na ubezpieczenie społeczne mogą być rozliczane również w formie kosztów uzyskania przychodu.
Kwotę dochodu po odliczeniach zaokrąglamy do pełnych złotych – jest to podstawa opodatkowania. |
| 3. Podstawa do opodatkowania x podatek (19%) = kwota podatku |
103 149 zł x 19% = 19 598,31 zł |
|
| 4. Kwota podatku – składki zdrowotne z prawem do odliczenia = podatek należny do zapłaty |
19 598,31 zł – 3286,60 zł = 16 311,71 zł ~ 16 312 zł |
Podatek należny do zapłaty zaokrąglamy do pełnych złotych. |
W sumie łączna wysokość podatku Pawła od początku 2018 roku wynosi 16 312 zł (opodatkowanie liniowe nie daje możliwości korzystania z kwoty wolnej od podatku). Paweł nie korzysta z żadnych ulg i nie rozlicza się ze współmałżonkiem, dlatego na razie podatek liniowy będzie dla niego lepszym rozwiązaniem. Choć prognozując swoje przychody na 2019 rok, powinien uwzględnić, że od nowego roku będzie musiał opłacać zamiast ZUS-u preferencyjnego (po 2 latach) duży ZUS. ZUS proporcjonalny przy tak dużych przychodach nie będzie możliwy (przekroczy 30-krotność minimalnego wynagrodzenia). A sama kwota składek dla dużego ZUS-u również wzrośnie, szacunkowo o ok. 100 zł.
Gdyby Paweł w 2018 r. rozliczał się według skali podatkowej, jego dochód do opodatkowania (103 149 zł) w listopadzie przekroczyłby pierwszy próg i wówczas musiałby zapłacić 32% podatku od nadwyżki ponad 85 528 zł.
Sprawdź, komu się opłaca podatek liniowy.
Podatek progresywny – rozliczenie ze współmałżonkiem
Sprawdźmy teraz, jak będzie wyglądać podatek do zapłaty Tomka, który rozlicza się skalą podatkową z niepracującą żoną.
| Wzór wyliczenia podatku |
Wyliczony podatek Tomka |
Uwagi |
| Przychód od początku roku – koszty od początku roku = dochód od początku roku |
120 000 zł – 14 650 zł = 105 350 zł |
|
| Dochód – 50% straty z lat ubiegłych – składki społeczne = podstawa do opodatkowania |
105 350 zł – 2201,28 zł = 103 148,72 zł~103 149 zł |
Podstawę do opodatkowania zaokrąglamy do pełnych złotych. |
| Wspólne rozliczenie z żoną w trakcie roku |
| Podatek od początku roku = Podstawa do opodatkowania * 18% |
103 149 zł *18% zł =18 566,82 zł |
Przedsiębiorca zgodnie z art. 22 par. 2a Ordynacji Podatkowej ma możliwość wystąpienia do Naczelnika urzędu skarbowego o ograniczenie poboru zaliczek na podatek, to ograniczenie może polegać na możliwości wyliczenia zaliczki wg stawki 18% dla całego dochodu pomimo przekroczenia pierwszego progu podatkowego. Na podstawie argumentów przedstawionych przez przedsiębiorcę Naczelnik może wydać decyzję przyzwalającą na możliwość takiego wyliczenia w trakcie roku podatkowego.Z uwagi na to, iż kwestia jest oceniana indywidualnie przez Naczelnika dla konkretnego przedsiębiorcy, należy z Naczelnikiem również ustalić możliwość odliczenia kwoty wolnej od podatku przy kalkulacji podatku, gdzie kwota dochodu w trakcie roku przekroczy 85 528 zł. |
| Kwota podatku – składki zdrowotne z prawem do odliczenia = podatek należny do zapłaty |
18 566,82 zł – 3 286,60 zł = 15 280 zł |
W przykładzie dla uproszczenia pominięto kwotę wolną w kalkulowanej w trakcie roku zaliczce. |
| Wspólne rozliczenie z żoną w zeznaniu rocznym |
| Dochód podatnika + dochód małżonka |
103 148,72 zł + 0 zł = 103 148,72 zł |
Dochód zaokrąglamy do pełnych złotych. |
| Dochód na osobę |
103 148,72 zł : 2 = 51 574,36 zł ~ 51 574 zł |
Podatek należny do zapłaty zaokrąglamy do pełnych złotych. |
| Podatek na osobę |
(51 574 zł * 18%) – 556,02 zł = 8 727,30 zł |
|
| Łącznie podatek za dwoje małżonków |
8 727,30 zł * 2 = 17 454,60 zł |
Z uwagi na to, iż żona nie uzyskuje żadnego dochodu w zeznaniu rocznym podatek zostaje dodatkowy zmniejszony o kwotę wolną od podatku przysługującą małżonce. |
| Kwota podatku – składki zdrowotne z prawem do odliczenia = podatek należny do zapłaty |
17 454,60 zł – 3 286,60 zł = 14 168 zł |
|
Co do zasady możliwość rozliczenia ze współmałżonkiem powstaje dopiero po zakończeniu roku podatkowego. Jednak w związku z tym, że Tomek odpowiednio wcześniej oszacował swoje dochody i zorientował się, że w listopadzie przekroczy graniczną kwotę 85 528 zł, złożył do urzędu skarbowego wniosek z prośbą o możliwość opłacania zaliczki w wysokości 18%.
Po otrzymaniu stosownej zgody urzędu dochód w kolejnych miesiącach nadal będzie objęty stawką 18%. Jeśli Tomek by tego nie zrobił, to w listopadzie i grudniu zapłaciłby 32-procentowy podatek, a jego zwrot otrzymałby w kolejnym roku po złożeniu deklaracji rocznej. Przeczytaj więcej o przekroczeniu pierwszego progu podatkowego w trakcie roku.
Podatek progresywny – samodzielne rozliczenie
A teraz porównajmy, jakby wyglądał podatek do zapłaty Tomka, gdyby rozliczał się skalą podatkową sam w trakcie roku.
Podatek od początku roku = 85 528 zł * 18%
(85 528 zł x 18%) zł = 15 395,04 zł
Kiedy podstawa do opodatkowania przekracza w trakcie roku kwotę 85 528 zł w wyliczeniu podatku, przestaje się uwzględniać kwotę wolną od podatku (556,02 zł), dlatego kwota wolna w przykładzie została pominięta.
Nadwyżka ponad I próg x 32%
(103 149 zł – 85 528 zł) x 32% = 5 638,72 zł Łącznie: 21 033,76 zł
Podatek od drugiego progu nie jest naliczany od całego dochodu, a tylko od nadwyżki ponad pierwszy próg.
Kwota podatku – składki zdrowotne z prawem do odliczenia = podatek należny do zapłaty
21 033,76 zł – 3 286,60 zł = 17 747 zł
Podatek należny do zapłaty zaokrąglamy do pełnych złotych.
A teraz sprawdźmy, jak rozliczałby się Tomek sam w zeznaniu rocznym.
Podatek od początku roku = 85 528 zł * 18% – kwota wolna od podatku
(85 528 zł x 18%) zł -[556,02 zł -[556,02 zł x(103 149 zł – 85 528 zł)/41 472 zł)] =15 395,04 zł -319,77 zł = 15 075,27 zł
I prógKwota wolna od podatku w zeznaniu, kiedy podstawa do opodatkowania przekracza 85 528 zł liczona jest według wzoru:
556,02 zł – [556 zł 02 gr × (podstawa obliczenia podatku – 85.528 zł) ÷ 41.472 zł]
Nadwyżka ponad I próg x 32%(103 149 zł – 85 528 zł) x 32% = 5 638,72 zł
Łączna kwota: 20 713,99 zł
II próg podatkowyPodatek od drugiego progu nie jest naliczany od całego dochodu, a tylko od nadwyżki ponad pierwszy próg.
Kwota podatku – składki zdrowotne z prawem do odliczenia = podatek należny do zapłat
20 713,99 zł – 3 286,60 zł = 17 427 zł
Podatek należny do zapłaty zaokrąglamy do pełnych złotych.
Wyliczenie podatku w zeznaniu rocznym, gdyby Tomek rozliczał się sam (tak samo wyglądałoby wyliczenie podatku Pawła, gdyby zamiast podatku liniowego rozliczał się na zasadach ogólnych:
| Wyliczenie podatku w trakcie roku, gdyby Tomek rozliczał się sam (tak samo wyglądałoby wyliczenie podatku Pawła, gdyby zamiast podatku liniowego rozliczał się na zasadach ogólnych: |
| Podatek od początku roku = 85 528 zł * 18% |
(85 528 zł x 18%) zł = 15 395,04 zł |
Kiedy podstawa do opodatkowania przekracza w trakcie roku kwotę 85 528 zł w wyliczeniu podatku przestaje się uwzględniać kwotę wolną od podatku (556,02 zł), dlatego kwota wolna w przykładzie została pominięta. |
| Nadwyżka ponad I próg x 32% |
(103 149 zł – 85 528 zł) x 32% = 5 638,72 złŁączna kwota: 21 033,76 zł |
Podatek od drugiego progu nie jest naliczany od całego dochodu, a tylko od nadwyżki ponad pierwszy próg. |
| Kwota podatku – składki zdrowotne z prawem do odliczenia = podatek należny do zapłaty |
21 033,76 zł – 3 286,60 zł = 17 747 zł |
Podatek należny do zapłaty zaokrąglamy do pełnych złotych. |
| Podatek od początku roku = 85 528 zł * 18% – kwota wolna od podatku |
(85 528 zł x 18%) zł -[556,02 zł -[556,02 zł x(103 149 zł – 85 528 zł)/41 472 zł)] =15 395,04 zł -319,77 zł = 15 075,27 zł |
I próg
Kwota wolna od podatku w zeznaniu, kiedy podstawa do opodatkowania przekracza 85 528 zł, liczona jest według wzoru:
556,02 zł – [556 zł 02 gr × (podstawa obliczenia podatku – 85.528 zł) ÷ 41.472 zł] |
| Nadwyżka ponad I próg x 32% |
(103 149 zł – 85 528 zł) x 32% = 5 638,72 złŁączna kwota: 20 713,99 zł |
Podatek od drugiego progu nie jest naliczany od całego dochodu, a tylko od nadwyżki ponad pierwszy próg. |
| Kwota podatku – składki zdrowotne z prawem do odliczenia = podatek należny do zapłat |
20 713,99 zł – 3 286,60 zł = 17 427 zł |
Podatek należny do zapłaty zaokrąglamy do pełnych złotych. |
Jak widać, gdyby programista Tomek rozliczał się sam, przekroczyłby w listopadzie pierwszy próg podatkowy i musiałby od nadwyżki ponad 85 528 zł zapłacić 32% podatku, więc jego podatek do zapłaty wyniósłby przy rozliczeniu w trakcie roku 17 747 zł lub 17 427 zł przy zeznaniu rocznym. Jednak już rozliczając się z niepracującą żoną, nadwyżka dochodu Tomka ponad 85 528 zostanie opodatkowana stawką 32% zamiast 18%. W takim razie łączna kwota podatku do zapłaty wyniesie przy rozliczeniu w trakcie roku 15 280 zł lub 14 168 zł przy zeznaniu rocznym.
Ogólna zasada brzmi bowiem, że opodatkowanie na zasadach ogólnych warto stosować, kiedy dochód małżeństwa ze wszystkich źródeł nie przekracza dwukrotnie pierwszego progu podatkowego (85 528 zł x 2 = 171 056 zł). Jak widać, dochód Tomka i jego żony (103 148,72 zł) jest kwotą niższą niż dwukrotność tego progu.
Podatek progresywny – ulga na dzieci i inne
Dodajmy, że Tomek ze względu na to, że ma dwoje dzieci, będzie mógł odliczyć od podatku również ulgę na dzieci, czyli 2 * 1 112,04 zł = 2 224,08 zł. To nie jedyne ulgi możliwe do odliczenia w przypadku rozliczania się skalą podatkową. Do innych należy m.in. ulga internetowa czy ulga z tytułu darowizn. Sprawdź, komu opłaca się skala podatkowa.
Zaznaczmy, że gdyby Tomek nie miał żony i dzieci, podatek progresywny byłby dla niego niekorzystny i powinien rozważyć przejście na podatek liniowy. Prognozując dochód na 2019 rok, Tomek powinien też uwzględnić zmianę w wysokości opłacanych składek ZUS.
Podatek liniowy a progresywny – podsumowanie
Podsumowując, wybierając formę opodatkowania – podatek liniowy czy progresywny – należy uwzględnić nie tylko przychody w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, potencjalne koszty uzyskania przychodu czy planowane inwestycje, ale należy również pamiętać o przychodach żony i zmieniającym się co roku ZUS-ie.
BLOG
Dzielimy się wiedzą nie tylko na blogu
