Wynagrodzenie prokurenta a składka zdrowotna ZUS

Wynagrodzenie prokurenta a składka zdrowotna - omówione zagadnienia:

Wprowadzenie rewolucji w zakresie comiesięcznego naliczania składki zdrowotnej nieustająco rodzi wiele pytań, kto i w jaki sposób powinien ją obliczać. Wątpliwości pojawiają się w różnych obszarach, którymi sukcesywnie się zajmujemy i je omawiamy. W dzisiejszej publikacji odpowiemy na pytanie, w jaki sposób powinna być rozliczana składka zdrowotna dla prokurenta.

Kim jest prokurent?

Prokurent wykonuje wszystkie czynności związane z prowadzeniem działalności gospodarczej zarówno te sądowe, jak i pozasądowe

Zakres uprawnień prokurenta jest bardzo szeroki

Jest bardzo wąska grupa spraw, co do których nie jest umocowany prokurent, znajduje się tutaj:

zbycie przedsiębiorstwa,
oddanie przedsiębiorstwa do czasowego korzystania,
zbycia lub obciążenia nieruchomości

Prokurent może być ustanowiony zarówno przez przedsiębiorcę wpisanego do CEIDG, jak i firmy zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS)

Jak można ustanowić prokurenta?

Prokurentem może zostać każda osoba fizyczna, która ma pełną zdolność do czynności prawnych. Powierzenie pełnienia funkcji prokurenta powinno być sporządzone na piśmie, pod rygorem nieważności. Jeżeli prokurenta ustanawia osoba fizyczna, która ma wpisaną działalność w CEIDG, to informacja o jego ustanowieniu powinna się również znaleźć w CEIDG. W przypadku spółek wpisanych do KRS ustanowienie prokury wymaga zgody wszystkich wspólników mających prawo prowadzenia spraw spółki.

Prokurent może pełnić swoją funkcję na mocy:
Zawartej umowy o pracę
Zawartej umowy zlecenie
Uchwały wspólników

W zależności od formuły, w jakiej prokurent będzie pełnił swoją funkcję w firmie na odmiennych zasadach będzie dokonywane rozliczanie otrzymywanego przez niego wynagrodzenia. Jest to szczególnie istotne z punktu dokonywania zarówno rozliczeń podatkowych, jak i składkowych.

Wynagrodzenie prokurenta

Jeżeli prokurent będzie zatrudniony na podstawie umowy o pracę czy umowy cywilnoprawnej, nie ma większych wątpliwości, w jaki sposób powinny być rozliczane składki społeczne, składka zdrowotna i zaliczki na podatek dochodowy. Będzie się to odbywało na zasadach ogólnych, które obowiązują również inne osoby zatrudnione w takiej formie. Sprawy się komplikują w sytuacji, kiedy prokurent zostanie powołany na mocy uchwały wspólników spółki.

Powołanie prokurenta na mocy uchwały:
Przychody uzyskiwane przez prokurenta będą zaliczane do przychodów z innych źródeł
Od przychodów z innych źródeł płatnik nie ma obowiązku naliczania i pobierania zaliczek na podatek dochodowy w trakcie roku podatkowego
Po zakończonym roku płatnik sporządza informację PIT-11 według ustalonego wzoru i przesyła ją do właściwego naczelnika urzędu skarbowego i do prokurenta
Przychód zostanie rozliczony przez prokurenta w zeznaniu rocznym PIT-37

Od momentu wprowadzenia nowych przepisów przez Polski Ład kontrowersyjne stało się naliczanie składki zdrowotnej od wynagrodzeń prokurenta powołanego na mocy uchwały.

Wynagrodzenie prokurenta a składka zdrowotna ZUS

Ustaliliśmy już, że prokurent zatrudniony na umowę o pracę czy umowę zlecenie będzie miał naliczoną składkę zdrowotną na zasadach ogólnych. Co do składki zdrowotnej przy powołaniu prokurenta na mocy uchwały, to po wprowadzeniu Polskiego Ładu zrobiło się niemałe zamieszanie wokół tego tematu. Do końca 2021 roku przychód uzyskany na mocy uchwały nie podlegał pod składkę zdrowotną, niestety począwszy od 1 stycznia 2022 roku to się zmieniło. Co ciekawe do 30 czerwca 2022 r. nie było przepisu, który by wskazywał, że składka zdrowotna powinna być naliczana od tego typu wynagrodzenia, dopiero od 1 lipca 2022 r. wprowadzono zapis doprecyzowujący do ustawy.

Począwszy od 1 lipca 2022 roku w ustawie dotyczącej rozliczania składki zdrowotnej pojawił się zapis, z którego jednoznacznie wynika, że wynagrodzenie prokurenta jest objęte składką zdrowotną
Od wynagrodzenia prokurenta nie pobiera się natomiast składek na ubezpieczenia społeczne

Taki sposób rozliczania potwierdza także organ ZUS w wydawanych indywidualnych interpretacjach podatkowych. W jednej z nich z dnia 12.12.2022 r., jest to decyzja nr 1235/2022 ZUS potwierdził, że wynagrodzenie prokurenta pełniącego tę funkcję na podstawie aktu powołania nie podlega ubezpieczeniom społecznym (art. 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Natomiast zgodnie z ustawą o świadczeniach z opieki zdrowotnej od takiego wynagrodzenia powinna być pobierana miesięczna składka zdrowotna liczona w wysokości 9% od podstawy wymiaru, w której znajdzie się kwota uzyskiwanego wynagrodzenia z tytułu pełnienia tej funkcji. W tej decyzji pojawia się także informacja, że w tej sytuacji prokurenci powołani do pełnienia tej funkcji muszą być od stycznia 2022 r. zgłoszeni do ubezpieczenia zdrowotnego i powstaje obowiązek odprowadzania za nich składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Podsumowanie

Jak widać naliczanie i zapłata składki zdrowotnej od wynagrodzenia prokurenta, które jest należne na mocy powołania go do pełnienia tej funkcji nie było uregulowane wprost w ustawie od 1 stycznia 2022 r. Ustawodawca doprecyzował przepisy w tym obszarze, które zaczęły obowiązywać dopiero od 1 lipca 2022 roku. ZUS niezmiennie w całym 2022 roku stał na stanowisku, że od wynagrodzenia prokurenta, bez względu na formę jego przyznania, należna jest składka zdrowotna. W ocenie ZUS ta składka powinna być obliczana i płacona przez wszystkie miesiące 2022 roku co też przewija się w wydawanych indywidualnych interpretacjach. Prawnicy nie podzielają tej opinii, w ich ocenie składka zdrowotna powinna być należna dopiero od 1 lipca 2022 r., czyli jedynie za 6 miesięcy, od momentu obowiązywania zmienionych przepisów. Jednak zakładają również, że wyegzekwowanie swoich praw w tym przypadku będzie możliwe dopiero po skierowaniu sprawy na drogę postępowania sądowego.