Przerwy w czasie pracy – jakie zmiany czekają pracowników w 2023 roku?

Oznacza to, że wkrótce ustawę z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy czeka szereg zmian, które wejdą w życie, w tym zmiana przepisów dotyczących przerw w czasie pracy.

O tym jakie konkretnie zmiany w tym zakresie zakłada projekt ustawy nowelizujący przepisy prawa pracy, przeczytasz poniżej.

Prawo do wypoczynku jako podstawowe prawo pracownika

Jednym z podstawowych uprawnień pracownika jest prawo do wypoczynku, które uregulowane jest nie tylko w Kodeksie pracy, ale wynika również z samej Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Zasada prawa pracownika do wypoczynku zamieszczona w art. 14 Kodeksu pracy stanowi emanację regulacji konstytucyjnej, zgodnie z którą pracownik ma prawo do określonych w ustawie dni wolnych od pracy i corocznych płatnych urlopów. Maksymalne normy czasu pracy określa ustawa [por. art. 66 ust. 2 Konstytucji RP].

Z kolei wspomniany powyższe przepis art. 14 Kodeksu pracy stanowi, że Pracownik ma prawo do wypoczynku, który zapewniają przepisy o czasie pracy, dniach wolnych od pracy oraz o urlopach wypoczynkowych.

Regulacja ta gwarantuje pracownikom prawo do wypoczynku, który zapewniają określone w innych przepisach dni wolne od pracy oraz odpowiednie okresy odpoczynku od pracy. Przepis ten nie zawiera natomiast nakazu wypoczywania, dlatego też pracownicy mają swobodę decyzyjną w zakresie sposobu przysługującego im czasu wolnego od pracy.

Jeśli chcesz zaś wiedzieć więcej na temat najnowszego poselskiego projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ustanowienia 35-godzinnego tygodnia pracy, który przewiduje skrócenie tygodniowego systemu pracy z 40 godzin do 35 bez wpływu na wysokość dotychczasowego wynagrodzenia, to zajrzyj tutaj.

Przerwy w czasie pracy

Zgodnie z przepisem art. 134 Kodeksu pracy Jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika wynosi co najmniej 6 godzin, pracownik ma prawo do przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut, wliczanej do czasu pracy.

Przerwa w pracy oznacza, że pracownik może opuścić wyznaczone stanowisko pracy. Udzielenie przerwy jest powszechnym obowiązkiem pracodawców zależnym tylko od dobowego wymiaru czasu pracy pracownika. Pracodawca obowiązany jest do wprowadzenia 15-minutowej przerwy w pracy, gdy dobowy wymiar czasu pracownika wynosi co najmniej sześć godzin. Przerwa ta wliczana jest do czasu pracy pracownika i jest opłacana z funduszu pracodawcy tak jak czas pracy.

WAŻNE – zasady korzystania przez pracowników z przerw w czasie pracy ustala pracodawca, co oznacza, że pracownik nie może w sposób dowolny nimi dysponować.

Rodzaje przerw w czasie pracy według obowiązujących przepisów prawa

Ustawodawca w przepisach prawa wyróżnił następujące przerwy w czasie pracy (zarówno te wliczające się do czasu pracy, jak te i dodatkowe), tj.:

• obowiązkowa przerwa 15-minutowa – art. 134 Kodeksu pracy;
• dodatkowa przerwa 15-minutowa dla pracownika niepełnosprawnego –art. 17 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych;
• 5-minutowa przerwa przy pracy na komputerze –§ 7 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe;
• dwie przerwy po 45 minut każda dla karmiących dziecko piersią pracownic – art. 187 Kodeksu pracy;
• jedna (niewliczana do czasu pracy) przerwa wynosząca 60 minut przeznaczona na spożycie posiłku – art. 141 Kodeksu pracy.

Chcesz wiedzieć czy pracodawca może zmienić termin urlopu wypoczynkowego? Zajrzyj do tego artykułu, w którym wyjaśniamy tę kwestię.

Proponowane zmiany przepisów dotyczących przerw w czasie pracy

W przedstawionych powyżej zasadach dotyczących przerw w pracy zmianę czeka obowiązkowa przerwa przewidziana w przepisie art. 134 Kodeksu pracy. Po nowelizacji Kodeksu pracy, zgodnie z założeniami projektu przedmiotowej ustawy, jeśli dobowy wymiar czasu pracy pracownika:

• wynosi co najmniej 6 godzin – pracownik będzie miał prawo do przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut, wliczanej do czasu pracy;
• będzie dłuższy niż 9 godzin – pracownik będzie miał prawo do dodatkowej przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut, wliczanej do czasu pracy;
• będzie dłuższy niż 16 godzin – pracownik uzyska prawo do kolejnej przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut, również wliczanej do czasu pracy.

Informacja o przerwach do wiadomości pracownika

Zgodnie z implementacją na grunt polskiego prawa pracy dyrektyw unijnych, a przede wszystkim dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1152 z 20 czerwca 2019 r. w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE z 2019 r. L 186, s. 105, dalej: Dyrektywa) wraz z nowelizacją Kodeksu pracy wejdą w życie przepisy regulujące minimalne wymogi dotyczące informowania o zasadniczych aspektach stosunku pracy oraz dotyczące warunków pracy.

WAŻNE – przepisy te będą miały zastosowanie do wszystkich pracowników, tak aby zagwarantować każdemu z nich na terenie Unii Europejskiej odpowiedni stopień przejrzystości i przewidywalności co do ich warunków pracy.

Zgodnie zatem z proponowaną zmianą przepisu art. 29 § 3 Kodeksu pracy pracodawca będzie miał obowiązek informować pracownika w postaci papierowej lub elektronicznej nie później niż w terminie 7 dni od dnia dopuszczenia pracownika do pracy o przysługujących pracownikowi przerwach w pracy.

Podsumowanie

Przygotowywana nowelizacja Kodeksu pracy najprawdopodobniej wejdzie w życie dopiero z dniem 1 stycznia 2023 roku, jednakże już dziś warto zapoznać się z proponowanymi zmianami obecnych przepisów.

Zastanawiasz się, czy zmiany w Kodeksie pracy wpłyną na zwiększenie sporów sądowych? Kliknij w ten artykuł, w którym wyczerpująco omówiliśmy to zagadnienie.