Spis z natury – na koniec i początek roku

Zgodnie z przepisami Rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, każdy przedsiębiorca jest zobowiązany do przeprowadzania spisu z natury (remanentu):

• Na dzień 1 stycznia
• Na koniec każdego roku podatkowego
• Na dzień rozpoczęcia działalności w ciągu roku podatkowego
• W razie utraty w trakcie roku prawa do zryczałtowanego opodatkowania podatkiem dochodowym
• W spółce cywilnej – w razie zmiany wspólnika, zmiany proporcji udziałów wspólników
• W razie likwidacji działalności.

W praktyce gospodarczej podatnicy kończąc rok podatkowy sporządzają jeden remanent, będący jednocześnie zakończeniem starego roku, jak i rozpoczęciem nowego. Zgodnie z rozporządzeniem przedsiębiorca może być zwolniony z obowiązku sporządzenia spisu z natury na 1 stycznia nowego roku podatkowego – pod warunkiem, że sporządził remanent na koniec poprzedniego roku podatkowego. Wtedy – jak czytamy w par. 27 ust. 1a – księgę rozpoczynamy spisem z 31 grudnia poprzedniego roku podatkowego.

Remanent na koniec roku – z jaką datą?

W związku z faktem, że koniec roku kalendarzowego jest zazwyczaj napiętym czasem, przedsiębiorcy mogą zastanawiać się nad sporządzeniem spisu z natury na koniec roku wcześniej, niż 31 grudnia. Wynika to z faktu, że rozporządzenie wskazuje obowiązek sporządzenia remanentu na koniec roku podatkowego, a nie dokładnie 31 grudnia.

Generalnie taka praktyka nie jest jednak wskazana. Przede wszystkim należy pamiętać, że wartość spisu z natury powinna otwierać i zamykać księgę przychodów i rozchodów za dany rok podatkowy – zatem powinna być pierwszym i ostatnim zapisem. Jeśli zatem spis z natury zostanie przeprowadzony np. 29 grudnia może okazać się, że po jego dokonaniu pojawią się kolejne wymagające zaksięgowania operacje – np. przyjęcie towaru albo sprzedaż w kończącym się roku podatkowym. To natomiast wymagać będzie skorygowania sporządzonego remanentu.