Renta socjalna to świadczenie wypłacane osobom całkowicie niezdolnym do pracy. Prawo do renty przyznawane jest na czas nieokreślony w przypadku trwałej niezdolności do pracy lub na czas określony, kiedy niezdolność do pracy jest okresowa. Powyższe uregulowane jest w art. 4 ust 2 ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej.
Niezdolności do pracy jako synonimy. Jest to błąd, gdyż z prawnego punktu widzenia są to dwa różne świadczenia. Renta socjalna to świadczenie przyznawane osobom, których niezdolność do pracy powstała w okresie przed ukończeniem pełnoletności lub w trakcie kształcenia. Krótko mówiąc – tym, które nie miały, ze względu na swój stan zdrowia w młodym wieku, szans na zdobycie wykształcenia.
Natomiast renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje osobom, które oprócz posiadania orzeczenia o niezdolności do pracy, mogą wykazać stosowny do wieku, w którym powstała niezdolność do pracy – okres składkowy i nieskładkowy oraz niezdolność do pracy powstała w okresach ściśle określonych w ustawie, np. w okresie ubezpieczenia, zatrudnienia itd. Ze szczegółami można się zapoznać w art. 57 ust. 2 Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Renta socjalna należy się osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu:
Uwaga – art. 5 pkt 1 Ustawy o niepełnosprawności przewiduje traktowanie orzeczenia lekarza orzecznika ZUS o całkowitej niezdolności do pracy na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Nie działa to w drugą stronę – tzn. osoba posiadająca orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności nie jest traktowana jak osoba całkowicie niezdolna do pracy. Potwierdza to wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 19.07.2018 r. (sygn. akt III AUa 1201/16), który orzekł, że: “Niepełnosprawność nie jest odpowiednikiem niezdolności do pracy, gdyż rozumiana jest jako spowodowana naruszeniem sprawności organizmu niezdolność do wypełniania ról społecznych, co w praktyce może, ale nie musi oznaczać niezdolności do pracy (…)”.
W związku z tym, że renta socjalna przysługuje osobom pełnoletnim, rodzice dzieci z niepełnosprawnością zastanawiają się, czy są jakieś świadczenia, które wesprą ich nad opieką nad nieletnimi podopiecznymi. Do takich form wsparcia należą np. świadczenie pielęgnacyjne i zasiłek pielęgnacyjny.
Osoba niezdolna do pracy najwcześniej może wnioskować o rentę socjalną w miesiącu, w którym osiągnie pełnoletność. Wniosek o przyznanie renty może złożyć ona sama, jej opiekun ustawowy lub prawny, kierownik ośrodka pomocy społecznej lub inna osoba za pisemnym pełnomocnictwem.
Wniosek o przyznanie renty socjalnej składa się i rozpatruje oddział ZUS właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się. Potrzebne dokumenty:
Po uzyskaniu kompletu dokumentów ZUS wyznaczy termin wizyty u lekarza orzecznika, który stwierdzi i wyda orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy. W przypadku gdy stan zdrowia wnioskującego nie pozwala na podróże, lekarz przebada go w miejscu jego zamieszkania lub pobytu. Od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS przysługuje sprzeciw do komisji lekarskiej ZUS. Można go złożyć w ciągu 14 dni od daty doręczenia orzeczenia.
Choć najczęściej rentę socjalną otrzymują osoby, które od urodzenia lub wczesnych lat dziecięcych zmagają się z niepełnosprawnością, to renta ta może przysługiwać także osobie, która zdążyła pracować zawodowo.
Marek, który za miesiąc skończy 18 lat, dorabiał przez 3 miesiące w osiedlowym sklepie, aż uległ ciężkiemu wypadkowi. Skutki zdarzenia są na tyle poważne, że Marek prawdopodobnie nigdy nie będzie już mógł pracować. Obecnie jest na zwolnieniu lekarskim, ale zamierza za miesiąc (gdy wkroczy w pełnoletność) złożyć wniosek o przyznanie renty socjalnej. Obok innych dokumentów, które Marek powinien dostarczyć do ZUS-u, muszą się znaleźć zaświadczenie o terminie zawartej umowy i osiąganych przychodach oraz wywiad zawodowy na druku OL-10. Jeśli lekarz orzeknie całkowitą niezdolność do pracy, która powstała przed ukończeniem 18 lat, Markowi będzie przysługiwała renta socjalna, mimo że formalnie jest zatrudniony.
Decyzję o przyznaniu, bądź nieprzyznaniu, renty socjalnej ZUS wydaje w ciągu 30 dni od daty wyjaśnienia ostatniej okoliczności, która miałaby wpływ na przyznanie świadczenia. Od decyzji ZUS można się odwołać do Sądu Okręgowego Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.
W polskim systemie prawnym od dnia 1 stycznia 2022 roku obowiązuje ulga konsolidacyjna. Ulga ta…
Zastanawiasz się, czy możesz pracować jednocześnie na umowie o pracę i założyć spółkę z ograniczoną…
Zastanawiasz się, jak wygląda rozliczenie podatku PCC od pożyczki? W dzisiejszej publikacji odpowiemy na to…
W kontekście rosnącej popularności e-commerce rynek Europy Wschodniej, a szczególnie Rumunii, wyłania się jako atrakcyjna…
Wysoka konkurencyjność rynku sprawia, że coraz trudniejsze staje się trwałe wyróżnienie pośród konkurencji. Jak więc…
Zatrudniasz pracowników niepełnosprawnych i otrzymujesz na nich dofinansowanie? Sprawdź, jak takie refundacje powinny być rozliczone…