Składka zdrowotna 2026. Jakie zmiany czekają przedsiębiorców?

Składka zdrowotna 2026 – omówione zagadnienia:

Pokaż więcej ↓

Składka zdrowotna aktualnie

Obecnie składka zdrowotna wynosi:

na skali podatkowej – 9% podstawy wymiaru, którą jest dochód,
na podatku liniowym – 4,9% podstawy wymiaru, którą jest dochód

– przy czym w obu przypadkach, podstawa wymiaru nie może być niż 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Jeśli chodzi o składkę zdrowotną na ryczałcie, to jej miesięczna wysokość zależy od progu rocznych przychodów oraz podstawy wymiaru, którą jest przeciętne miesięczne wynagrodzenie z IV kwartału 2024 roku.

Wysokość składek ZUS w obecnym stanie prawnym przedstawiliśmy w artykule: Składki ZUS 2025.

Składki zdrowotne:

na skali podatkowej – nie podlegają zaliczeniu w koszty ani odliczeniu od dochodu;
na podatku liniowym – podlegają zaliczeniu w koszty lub odliczeniu od dochodu do określonego ustawą limitu;
na ryczałcie – o 50% zapłaconych składek można pomniejszyć przychód.

Nowa składka zdrowotna a skala podatkowa i podatek liniowy

Składka zdrowotna w 2026 dla przedsiębiorców opodatkowanych skalą podatkową i podatkiem liniowym ma mieć dwuelementową podstawę wymiaru.

Część zryczałtowaną, która będzie obliczana od 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Część urealnioną, która będzie obliczana w przypadku osiągnięcia dochodów powyżej 1,5-krotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego.

Powyższe oznacza, że składka zdrowotna będzie wynosić 9% od 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę – dla dochodów nieprzekraczających 1,5-krotności przeciętnego wynagrodzenia. A po przekroczeniu tego progu dodatkowo 4,9% od dochodu, który przekracza ustalony limit.

Zmiany w składce zdrowotnej 2026 a ryczałt

Dla przedsiębiorców opodatkowanych ryczałtem również ma być dwuelementowa podstawa wymiaru.

Część zryczałtowana, która będzie obliczana od 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę;
Część urealniona, która będzie obliczana, gdy przychód z działalności gospodarczej przekroczy 3-krotność przeciętnego wynagrodzenia z IV kwartału roku poprzedniego.

Powyższe oznacza, że składka zdrowotna będzie wynosić 9% od 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę dla dochodów nieprzekraczających 3-krotności przeciętnego wynagrodzenia. A powyżej tego progu dodatkowo 3,5% od dochodu, stanowiącego nadwyżkę ponad ten próg.

Składka zdrowotna dla osoby współpracującej

Zmiana przepisów obejmuje także osoby współpracujące, dla których składka zdrowotna w 2026 ma wynosić 9% od 75% minimalnego wynagrodzenia.

Rozliczenie roczne składki zdrowotnej

Na jednym z etapów legislacji nowej ustawy wprowadzono zmiany dotyczące zwrotu nadpłat składek zdrowotnych. Jeśli nadpłata, wynikająca z rocznego rozliczenia składki zdrowotnej, nie przekroczy 10-krotności kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym w administracji (aktualnie 16 zł), to nie będzie kwalifikować się do zwrotu na konto przedsiębiorcy.

Powyższe oznacza, że jeśli nadpłata składki zdrowotnej wynikająca z jej rocznego rozliczenia będzie niższa niż 160 zł nie będzie zwracana przedsiębiorcy, nawet po złożeniu wniosku. Zamiast tego, nadpłata zostanie zaliczona na poczet przyszłych składek.

Zmiana ta ma zacząć obowiązywać począwszy od rozliczeń składki zdrowotnej za rok 2025 (składane w roku 2026).

Likwidacja odliczenia składki zdrowotnej

Ustawa wprowadzająca nową składkę zdrowotną zlikwiduje możliwość rozliczenia części zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne w podatku dochodowym dla osób prowadzących działalność gospodarczą opodatkowaną 19% podatkiem liniowym oraz ryczałtem. Przypomnijmy, że skala podatkowa nie pozwala na odliczenie składki zdrowotnej już w aktualnym stanie prawnym.

Kto zyska, a kto straci na zmianach w składce zdrowotnej 2026

Poniżej przedstawiamy dane (treść oraz diagramy) przygotowane przez ustawodawców zamieszczone w uzasadnieniu do ustawy o składce zdrowotnej 2026.

Poniższa tabela przedstawia liczbę przedsiębiorców zyskujących oraz tracących na reformie w ujęciu rocznym. Za próg zysku i straty przyjęto 50 zł rocznie. Reforma obejmuje ok. 2,6 mln przedsiębiorców, z czego zyskuje ok. 2,45 mln przedsiębiorców, natomiast wyższe składki niż obecnie zapłacą podatnicy o największych przychodach rozliczających się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Szacunkowo takich osób może być ok. 131 tys.

Źródło: Uzasadnienie do ustawy o składce zdrowotnej 2026

Zmiana obciążeń (PIT+NFZ) dla stylizowanego podatnika rozliczającego się wg następujących form w systemie obowiązującym docelowo w 2026 roku względem obecnego systemu.

Skala podatkowa

Źródło: Uzasadnienie do ustawy o składce zdrowotnej 2026

Podatek liniowy

Źródło: Uzasadnienie do ustawy o składce zdrowotnej 2026

Ryczałt

Źródło: Uzasadnienie do ustawy o składce zdrowotnej 2026

Ustawodawcy wskazują, że na zmianach zyskają w szczególności ci przedsiębiorcy, którzy osiągają niskie i średnie dochody.

Skala podatkowa i podatek liniowy: Dla przedsiębiorców o wysokich dochodach, ponad 1,5-krotność przeciętnego wynagrodzenia, składka na ubezpieczenie zdrowotne pozostanie powiązana z dochodem.

Ryczałt: Proponowane rozwiązania mają przynieść podobne efekty jak w przypadku przedsiębiorców rozliczających PIT według skali progresywnej i podatku liniowego, czyli powiązanie wysokości składki z osiąganymi przychodami dla przedsiębiorców o wysokich dochodach.

Nowe regulacje mają na celu wsparcie przedsiębiorców z niskimi i średnimi dochodami, którzy będą płacić stałą składkę. Z kolei osoby zarabiające powyżej określonych progów będą miały składkę uzależnioną od dochodu/przychodu. A zatem, jak wskazują ustawodawcy, tak skonstruowane przepisy nie tylko zachowują progresywny charakter składki, ale także obniżają koszty dla większości przedsiębiorców.