Split payment – kiedy podział transakcji jest traktowany jako fikcja w opinii organów

---

Obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności zastąpił odwrotne obciążenie w transakcjach krajowych. Na razie MPP objęte są tylko niektóre kategorie transakcji. Temat jest cały czas poruszany m.in. z powodu kar, jakie grożą za nieprzestrzeganie przepisów zarówno przez dostawcę, jak i nabywcę. Co prawda już w 2019 roku zostały wydane objaśnienia podatkowe na ten temat, ale rzeczywistość gospodarcza ciągle kreuje nowe sytuacje, z którymi musimy sobie poradzić. Dzisiaj zajmiemy się tematem podziału transakcji w kontekście split payment.

Kogo dotyczy obowiązkowy split payment?

Obecnie z mechanizmu zapłaty formule split payment mogą skorzystać firmy również dobrowolnie. Kiedy jednak przedsiębiorcy mają taki obowiązek wynikający z przepisów, zostało to opisane w proponowanej poniżej publikacji.

Pojęcie transakcji

Punktem wyjścia do naszych rozważań powinno być również znalezienie odpowiedzi na pytania, jak należy rozumieć transakcję gospodarczą w powiązaniu ze split payment. Dla pełniejszego obrazu zachęcamy do zapoznania się z publikacją, o której mowa poniżej.

Wystawianie faktury na pojedyncze sztuki towaru

Jeżeli przedsiębiorca w ramach jednej umowy będzie dokonywał dostawy towarów z załącznika nr 15, którego wartość jednostkowa wynosi np. 10.000 zł brutto, ale dostawa dotyczy 10 sztuk (łączna wartość transakcji 100.000 zł) rodzi się pytanie, czy można wystawić odrębną fakturę na każdą sztukę towaru. Taki sposób postępowania spowodowałby, że przedsiębiorca nie musiałby oznaczać wystawianych faktur w split payment. Tutaj również należy zauważyć, że przepisy w żaden sposób nie zabraniają takiej praktyki. Gdy obowiązywały przepisy o odwrotnym obciążeniu w VAT w transakcjach krajowych, pojęcie transakcji jednolitej gospodarczo było zapisane wprost w ustawie. Przepisy o obowiązkowym MPP nie zawierają takiej regulacji. Decyzja należy do przedsiębiorcy, czy będzie chciał w ten sposób udokumentować transakcję, czy też nie. Jednak w tym przypadku wydaje się, że dojdzie do podziału transakcji, który może być potraktowany jako fikcyjny przez organy podatkowe.

Kiedy podział transakcji w opinii organów został uznany za prawidłowy

Tak naprawdę żadne przepisy nie zabraniają przedsiębiorcy dzielenia transakcji na mniejsze. Istnieje duża dowolność kreowania przeprowadzanych transakcji gospodarczych. Jednak nie zawsze organy podatkowe zgadzają się z działaniami przedsiębiorcy, dlatego tak ważne jest zapoznanie się z przypadkami, gdzie dana czynność może zostać potraktowana jako fikcyjna. Rozliczanie transakcji etapami Na ten temat wypowiedziało się Ministerstwo Finansów w wydanych objaśnieniach. Omówione to zostało na podstawie usług budowlanych z załącznika nr 15 do ustawy o VAT. Jeżeli wartość brutto takiej usługi będzie wynosiła 30.000 zł, a z postanowień do umowy wynika, że usługa będzie rozliczana etapami, na które będą wystawiane odrębne faktury, to jeżeli żadna z tych faktur nie przekroczy kwoty 15.000 zł brutto obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności nie będzie miał zastosowania. Na tym przykładzie widzimy, że taki podział transakcji na etapy według MF może być stosowany. Wystawianie odrębnych faktur na towary z załącznika nr 15 Powstaje wątpliwość, czy dokumentowanie transakcji z jednym kontrahentem tego samego dnia 2 fakturami, jedną zawierającą pozycje z załącznika nr 15 na kwotę poniżej 15.000 zł i drugą na kwotę np. 30.000 zł, która nie zawiera towarów z załącznika 1, jest prawidłowe pod kątem rozliczeń w split payment. Przepisy nie zabraniają takiego działania. Również nie wymieniono takiego sposobu rozliczania transakcji w objaśnieniach MF ze wskazaniem, że jest nieprawidłowe. Wydaje się, że taki tryb postępowania, nawiasem mówiąc praktyczny, nie powinien być zakwestionowany przez organy podatkowe. Potwierdza to również wydana interpretacja podatkowa nr 0111-KDIB3-2.4012.646.2019.1.AZ Dyrektora KIS z 19.12.2019 r., w której uznaje się takie postępowanie przedsiębiorcy za prawidłowe. Wystawianie faktur oddzielnie ze względu na miejsce dostawy Z inną problematyczną kwestią w temacie MPP zwrócił się przedsiębiorca we wniosku o wydanie innej interpretacji podatkowej. Mianowicie zadał pytanie, co w sytuacji, gdy dostawa złomu z załadunkiem w różnych miejscach, będzie udokumentowana odrębnymi fakturami wystawionami na każde z tych miejsc. Spowoduje to sytuację, że ten sam kontrahent, tego samego dnia otrzyma kilka faktur na towary z załącznika nr 15, ich wartość jednostkowa będzie poniżej 15.000 zł, ale wartość sumaryczna zdecydowanie przekroczy tę kwotę. Dyrektor KIS w interpretacji nr 0111-KDIB3-1.4012.644.2020.1.IK z dnia 12.11.2020 r. uznał stanowisko Wnioskodawcy za prawidłowe.