Wybór formy opodatkowania

Wybór formy opodatkowania dochodów w działalności gospodarczej często bywa problematyczny. Nikt nie lubi płacić podatków. Jest to jeszcze bardziej dotkliwe jeśli osiągane zyski są niewspółmierne do osiąganych przychodów. Zastanawiamy się wówczas czy na pewno podjęliśmy dobrą decyzję z wyborem formy opodatkowania. Oczywiście nie jest to decyzja nieodwracalna, ponieważ zawsze z początkiem nowego roku podatkowego można ją zmienić. I to jest dobry moment żeby podjąć ten temat.

Jakie mamy formy opodatkowania dochodów?

W działalności gospodarczej możemy wybierać pomiędzy 4 możliwościami opodatkowania dochodów, a mianowicie:

1. Podatek dochodowy według skali podatkowej.
2. Podatek liniowy.
3. Zryczałtowany podatek dochodowy – zwany również ryczałtem.
4. Karta podatkowa.– dostępna tylko na zasadzie kontynuacji, dla osób, które wcześniej korzystały z tej formy.

Pierwszy z nich płacony jest według progów podatkowych: do kwoty 120 000 zł – 17% podatku, a powyżej tej kwoty stawka podatku wynosi 32%.

W podatku liniowym bez względu na kwotę dochodu pobierany jest podatek w stałej wysokości 19%.

Przy ryczałcie stawki podatku związane z prowadzoną działalnością gospodarczą wynoszą odpowiednio:

• 8,5% 12%, 14% i 15% – od przychodów m.in. z działalności usługowej,
• 5,5% – od przychodów m.in. z działalności wytwórczej, w tym roboty budowlane,
• 3,0% – od przychodów m.in. z działalności handlowej,
• 10% – od przychodów w zakresie kupna i sprzedaży nieruchomości na własny rachunek
• 17% – od przychodów osiąganych w zakresie wolnych zawodów.

Karta podatkowa według stawek określonych przez naczelnika urzędu skarbowego w decyzji ustalającej wysokość karty podatkowej na dany rok podatkowy. Karty podatkowej nie mogą wybrać osoby, które rozpoczynają działalność od 2022 r lub chcą zmienić formę opodatkowania.

Podatek	Stawka podatku
Zasady ogólne – podatek wg skali	17% do 120 000 zł 32% powyżej 120 000 zł
Podatek liniowy	19% bez względu na kwotę dochodu
Podatek zryczałtowany	8,5% 12% 14% 15% – usługi 5,5% – produkcja 3,0% – handel 17% – wolne zawody
Karta podatkowa	według decyzji naczelnika urzędu skarbowego

Wysokość podatku dochodowego – podatek według skali i podatek liniowy

Dla zobrazowania zaprezentujemy opodatkowanie dochodów na przykładach.

Przykład 1

Pani Kasia prowadzi butik z odzieżą damską. Uzyskała przychody w wysokości 270.000 zł w kwotach netto. Koszty uzyskania przychodów ogółem wyniosły 130.000 zł, dochód do opodatkowania wyniósł więc 140.000 zł. Dla uproszczenia nie będziemy uwzględniali składek ZUS oraz innych ulg.

	Podatek wg skali	Podatek liniowy 19%
Przychód w zł	270.000,00	270.000,00
Koszty w zł	130.000,00	130.000,00
Dochód w zł	140.000,00	140.000,00
Podatek dochodowy w zł	21 700	26 600

Objaśnienie do wyliczenia podatku dochodowego wg skali:

120.000×17% – 5100=15 300 zł. Nadwyżka ponad 120 000 zł będzie opodatkowana podatkiem 32%: 140 000 – 120 000 = 20 000 x 0,32 = 6 400 .

Podatek wg skali za cały rok: 15 300 + 6 400 = 21 700 zł

Jeżeli dane z powyższego przykładu porównamy jeszcze z podatkiem zryczałtowanym zestawienie będzie wyglądało w sposób następujący:

	Podatek wg skali	Podatek liniowy	Ryczałt 3,0%
Podatek dochodowy za cały rok	21 700 zł	26 600	8 100

Ryczałt w przypadku działalności handlowej wynosi 3% od kwoty przychodu co dało podatek 8.100,00 zł. Przy założeniu przyjętym w przykładzie przy niskich kosztach uzyskania przychodów ta forma opodatkowania powoduje najniższe obciążenia. Należy jednak mieć na uwadze, że wybór ryczałtu jest możliwy tylko przy określonym limicie przychodu do kwoty 2 000 000 euro obliczonej według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedniego.

Przykład 2

Pani Joanna prowadzi sklep spożywczy. Osiągnęła przychody w wysokości 400.000,00 zł, poniosła koszty uzyskania przychodów w kwocie 200.000 zł, a więc dochód roczny do opodatkowania wyniósł u niej 200 000 zł.

	Podatek wg skali	Podatek liniowy
Przychód w zł	400.000,00	400.000,00
Koszty w zł	200.000,00	200.000,00
Dochód w zł	200.000,00	200.000,00
Podatek dochodowy w zł	40 900	38 000

W tym przypadku opodatkowanie dochodów według skali podatkowej powoduje większe obciążenia fiskalne niż opodatkowanie dochodu podatkiem liniowym.

	Podatek wg skali	Podatek liniowy	Ryczałt 3,0%
Podatek dochodowy za 2019 rok	40 900	38 000	12 000

W konfiguracji podatki według skali z ryczałtem ewidencjonowanym okazuje się, że wybierając ryczałt zapłacimy niższy podatek do urzędu skarbowego.

Kiedy kwota ryczałtu będzie wyższa od podatku na zasadach ogólnych?

Przy prowadzeniu usług architektonicznych stawka zryczałtowanego podatku dochodowego wynosi 15%. Korzystając z założeń z przykładu nr 2 rozliczenie podatku za cały rok będzie wyglądało następująco:

	Podatek wg skali	Podatek liniowy	Ryczałt 15%
Podatek dochodowy za 2020 rok	8500	38 000	30 000

Zmiana formy opodatkowania

Formy opodatkowania – podsumowanie

Trudno znaleźć jednoznaczną odpowiedź na pytanie, jaką formę opodatkowania wybrać. Przedstawione wyliczenia mają jedynie charakter poglądowy i mogą posłużyć jako pewnego rodzaju wskazówka, na co zwrócić uwagę podejmując decyzję.

Przy wyborze formy opodatkowania dochodów trzeba również brać pod uwagę inne aspekty. Niektóre formy opodatkowania takie jak ryczałt czy podatek liniowy wykluczają możliwość skorzystania z niektórych ulg podatkowych po zakończonym roku. Przedsiębiorcy, którzy ubiegają się lub będą ubiegać o kredyt bankowy muszą pamiętać, że wybór ryczałtu może nie sprzyjać jego otrzymaniu, ponieważ przy tej formie opodatkowania trudny jest do określenia dochód.

Podatek rozliczony według błędnej formy opodatkowania – co zrobić? – przeczytaj.