Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą jednoosobowo jak również ci, którzy zatrudniają pracowników mogli wystąpić do 30 czerwca 2020 r. z wnioskiem o zwolnienie z opłacania składek ZUS za miesiące marzec-maj 2020 r. Przy spełnieniu warunków ustawowych przedsiębiorcy otrzymali z ZUS informację odrębnie za każdy miesiąc, że zostali zwolnieni z opłacania składek. W tej odpowiedzi widniała również informacja, że zwolnienie z opłacania należności z tytułu składek ZUS stanowi pomoc publiczną. Przedsiębiorcy i księgowi zastanawiają się czy w takiej sytuacji składki można odliczyć od przychodu i od podatku.

Składki ZUS w kosztach firmy

Każda osoba, która rozpoczyna prowadzenie działalności gospodarczej podlega pod obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, albo tylko pod ubezpieczenie zdrowotne. Składki na ubezpieczenia społeczne przedsiębiorcy mogą być odliczone od przychodu/dochodu poza opodatkowaniem na karcie podatkowej. Natomiast składka na ubezpieczenie zdrowotne jest odliczana od wyliczonej kwoty podatku za dany okres rozliczeniowy. Jeżeli przedsiębiorca zatrudnia pracowników składki na ubezpieczenia społeczne i fundusze pozaubezpieczeniowe (Fundusz Pracy, FGŚP) opłacane przez niego z własnych środków z tytułu wypłaconych pracownikom wynagrodzeń, stanowią koszty uzyskania przychodów firmy.

Powstała pewna wątpliwość w sytuacji zwolnienia z mocy prawa z opłacenia składek ZUS za miesiące-marzec maj 2020 r. i w tym temacie zostało skierowane zapytanie.

Pytanie Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców (MiŚP) do Ministra Finansów

27 maja 2020 r. Rzecznik MiŚP zwrócił się z wnioskiem do Ministra Finansów o wydanie objaśnień prawnych czy nieopłacone składki do ZUS za miesiące marzec-maj 2020 r. w związku ze zwolnieniem z obowiązku ich opłacenia będą stanowiły dla przedsiębiorcy koszty uzyskania przychodów? Stanowisko Rzecznika w tej sprawie było następujące:
“Kosztem uzyskania przychodu przedsiębiorcy w rozumieniu art. 22 ust. 6ba u.p.d.o.f. za miesiące marzec-maj 2020 r., są także pobrane z wynagrodzenia pracowników składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, które nie zostaną zapłacone do ZUS w związku ze zwolnieniem z obowiązku ich opłacenia na podstawie art. 31zo ust. 1 ustawy COVID-19, w brzmieniu obowiązującym od 18 kwietnia 2020 roku”.

Odpowiedź Ministra Finansów na pytanie Rzecznika MiŚP

W odpowiedzi na pytanie Rzecznika z upoważnienia Ministra Finansów udzielono odpowiedzi w dniu 19 czerwca 2020 r., w której można przeczytać między innymi.

“Zasadniczą cechą kosztu uzyskania przychodu, jest faktyczne poniesienie danego wydatku. Wydatek musi zostać faktycznie poniesiony, w sensie powstania skonkretyzowanego zobowiązania po stronie podatnika. (…) W konsekwencji, brak jest podstaw do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków, których podatnik nie poniósł i z poniesienia których został definitywnie, ustawowo zwolniony. (…) Reasumując, określony przychód, nawet jeśli jest zwolniony z opodatkowania, nie może być równocześnie wydatkiem.”

Ministerstwo Finansów nie zgodziło się z argumentacją Rzecznika MiŚP. Zwolnienie z opłacenia składek ZUS stanowi dla przedsiębiorcy przysporzenie, które ma charakter mierzalny i definitywny. Należy również nie zapominać, że takie świadczenie nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Stanowisko Ministerstwa jest jednoznaczne i przedsiębiorcy muszą się do niego zastosować.