Zgodnie z przepisem art. 42 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (dalej jako KPA):
Z kolei w przypadku nieobecności adresata pismo doręcza się, za pokwitowaniem, dorosłemu domownikowi, sąsiadowi lub dozorcy domu, jeżeli osoby te podjęły się oddania pisma adresatowi. O doręczeniu pisma sąsiadowi lub dozorcy zawiadamia się adresata, umieszczając zawiadomienie w oddawczej skrzynce pocztowej lub, gdy to nie jest możliwe, w drzwiach mieszkania.
Krąg podmiotów uprawnionych do odbioru przesyłki pocztowej został określony w ogólny sposób w art. 37 ustawy z 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe. Przesyłkę pocztową doręcza się adresatowi pod adresem wskazanym na przesyłce lub w umowie o świadczenie usługi pocztowej. Zgodnie zatem z przepisem art. 37 ust. 2 Prawa pocztowego przesyłka pocztowa, jeżeli nie jest nadana na poste restante, może być także wydana ze skutkiem doręczenia następującym podmiotom:
Natomiast zgodnie z przepisem art. 37 ust. 4a Prawa pocztowego w stanach nadzwyczajnych lub w przypadku wystąpienia stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego, przesyłka listowa będąca przesyłką rejestrowaną może być doręczona adresatowi do jego oddawczej skrzynki pocztowej bez konieczności składania przez adresata wniosku o doręczanie przesyłek rejestrowanych w taki sposób. Nie dotyczy to przesyłek wysyłanych do ani wysyłanych przez:
W stanach nadzwyczajnych lub w przypadku wystąpienia stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego zawieszone jest wykonywanie przez operatora pocztowego obowiązku uzyskania pokwitowania odbioru przesyłki kurierskiej.
– pisma doręcza się stronie, a gdy strona działa przez przedstawiciela, to pismo doręcza się temu przedstawicielowi. Jeżeli strona ustanowiła pełnomocnika, pisma doręcza się pełnomocnikowi. Jeżeli ustanowiono kilku pełnomocników, doręcza się pisma tylko jednemu pełnomocnikowi. Strona może wskazać takiego pełnomocnika.
Niemożność doręczenia przesyłki a awizowani
W razie niemożności doręczenia pisma adresatowi, w miejscu w którym powinien się on znajdować oraz innej osobie, w przypadku nieobecności adresata, to:
Zawiadomienie o pozostawieniu pisma wraz z informacją o możliwości jego odbioru w terminie 7 dni, licząc od dnia pozostawienia zawiadomienia w miejscu, gdzie zasadniczo adresat powinien się znajdować, umieszcza się w oddawczej skrzynce pocztowej lub, gdy nie jest to możliwe, na drzwiach mieszkania adresata, jego biura lub innego pomieszczenia, w którym adresat wykonuje swoje czynności zawodowe, bądź w widocznym miejscu przy wejściu na posesję adresata.
W przypadku niepodjęcia przesyłki w terminie 7 dni pozostawia się powtórne zawiadomienie o możliwości odbioru przesyłki w terminie nie dłuższym niż 14 dni od daty pierwszego zawiadomienia.
Doręczenie pisma w trybie zastępczym wymaga spełnienia łącznie następujących warunków, tj.:
Uregulowane w przepisie art. 44 KPA doręczenie określa się mianem doręczenia zastępczego lub też subsydiarnego ze względu na fakt, że znajduje ono zastosowanie, gdy nie można doręczyć pisma w sposób określony przepisami sposób. Zatem nieobecny adresat, podczas podejmowania przez listonosza próby doręczenia przesyłki poleconej przykładowo w domu, na mocy art. 44 KPA, ma możliwość odebrania w późniejszym terminie w placówce pocztowej operatora lub w urzędzie właściwej gminy nadaną do niego przesyłkę.
Jak słusznie wskazuje się w orzecznictwie przepisy regulujące doręczenia zastępcze mają na celu umożliwienie prawidłowego i sprawnego przebiegu postępowania w przypadkach, gdy dokonanie doręczenia samemu adresatowi jest utrudnione np. z uwagi na jego nieobecność pod wskazanym adresem [por. postanowienie NSA z dnia 7 maja 2014 r., sygn. akt II OSK 1071/14].
Przesłanką skutecznego doręczenia zastępczego jest pozostawienie przesyłki poleconej na okres 14 dni w placówce pocztowej, jeżeli doręczenia dokonuje operator pocztowy lub w urzędzie właściwej gminy (miasta), jeżeli podmiotem doręczającym jest pracownik organu lub inna upoważniona osoba lub organ. Jednakże istotne jest umieszczenie przez doręczającego zawiadomienia o pozostawieniu pisma wraz z informacją o możliwości jego odbioru w terminie 7 dni w placówce pocztowej lub złożeniu w urzędzie gminy (miasta) w oddawczej skrzynce pocztowej.
– gdy adresat odebrał pismo przed upływem 14 dni od dnia pozostawienia pisma w placówce pocztowej lub urzędzie gminy, to datą doręczenia pisma jest dzień jego faktycznego odbioru. Jeżeli jednak adresat nie dokonał odbioru pisma, to datą doręczenia jest dzień, w którym upłynął 14 dniowy termin liczony od dnia następnego po złożeniu pisma w placówce pocztowej bądź w urzędzie gminy, a pismo pozostawia się w aktach sprawy.
Prawidłowość doręczenia decyzji organu pierwszej instancji ma fundamentalne znaczenie dla sytuacji prawnej strony postępowania, ponieważ warunkuje jej prawo do skorzystania ze środka odwoławczego, a w dalszej kolejności prawo odwołania się do sądu. Dlatego fakt prawidłowego doręczenia decyzji organu pierwszej instancji musi mieć charakter niepodważalny [por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 2 marca 2022 r., sygn. akt III SA/Gl 1544/21].
Aby można było uznać, że doręczenie zastępcze zostało prawidłowo dokonane, to muszą zostać spełnione łącznie dwie przesłanki, tj.:
Gdy powyższe przesłanki nie zostaną spełnione w sposób łączny, to brak jest podstaw do przyjęcia domniemania doręczenia i skutków prawnych, jakie można wywodzić jedynie ze skutecznego doręczenia przesyłki adresatowi. Zatem uchybienie któremukolwiek z elementów procedury doręczenia zastępczego powoduje brak możliwości skutecznego powołania się na domniemanie doręczenia.
Dodatkowo domniemanie związane z doręczeniem zastępczym można obalić również przez wykazanie, że adresat pisma z przyczyn od niego niezależnych nie mógł odebrać przesyłki i dowiedzieć się o jej treści.
Powyższe znajduje potwierdzenie w jednolitej linii orzeczniczej:
Wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 stycznia 2023 r., I OSK 2745/19
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 lutego 2023 r., I OSK 762/22
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 lutego 2023 r., I OSK 761/22
Niewątpliwie, aby doszło do uznania, że prawidłowo dokonano doręczenie zastępcze, to muszą zostać spełnione łącznie dwie przesłanki w postaci, tj. złożenia pisma na czas 14 dni w placówce pocztowej albo w urzędzie gminy (miasta) oraz właściwe dokonanie zawiadomienie adresata o tym fakcie w miejscu, w którym go można zastać. Takie przesłanki oraz niepodjęcie przez adresata odbioru przesyłki poleconej skutkują uznaniem, że przesyłka ta została skutecznie doręczona mimo, że adresat fizycznie jej nigdy nie odebrał. Dlatego gdy z naszej winy uchybimy terminowi odbioru przesyłki, to musimy liczyć się z konsekwencjami jakie rodzi chociażby termin w piśmie z znajdującym się w tejże doręczanej przesyłce – na ustosunkowanie się do wystosowanego do nas wezwania przez organ podatkowy.
A jeśli chcesz wiedzieć jak przywrócić uchybiony termin w postępowaniu podatkowym, to przeczytaj ten artykuł.
Jak podaje resort rządowy, pomimo stabilizacji na europejskim i światowym rynku energii, skutki kryzysu energetycznego…
Zastanawiasz się kiedy druk jest traktowany jako towar a kiedy jako usługa? W dzisiejszym artykule…
Rada Ministrów przyjęła w dniu 19 marca 2024 roku projekt ustawy o zmianie ustawy o…
Wielu przedsiębiorców zaangażowało się w działalność charytatywną i wsparcie dla Ukrainy. Jesteś jednym z nich?…
Firmy stają przed wyzwaniem zarządzania ogromną ilością treści publikowanych w internecie. Od postów w mediach…
Przepisy prawa przewidują możliwość obniżenia podatku dochodowego od osób fizycznych lub od osób prawnych poprzez…