Jak obliczyć wysokość składki zdrowotnej? Podatek liniowy, ryczałt, zasady ogólne – omówienie na przykładach

×

Przedsiębiorcy już chyba zdążyli się przyzwyczaić, że składka zdrowotna, podobnie jak podatek, zależy od wypracowanego przez nich przychodu/dochodu. Obowiązujące przepisy nie są przyjazne, ponieważ znacznie obciążają budżet firmy, jednak nie zmienia to faktu, że przedsiębiorcy muszą się z nich wywiązywać. W dzisiejszej publikacji poruszony zostanie temat obliczania składki zdrowotnej w zależności od wybranej formy opodatkowania – podatek liniowy, skala podatkowa, ryczałt.

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne będzie zależała od tego, jaką formę opodatkowania w prowadzonej działalności gospodarczej wybierze przedsiębiorca. Obecnie nikt już nie ma prawa do pomniejszania podatku dochodowego o zapłaconą składkę zdrowotną. Istnieje możliwość pomniejszenia przychodu/dochodu w działalności gospodarczej, co szczegółowo opiszemy w dalszej części artykułu.

Minimalna składka zdrowotna

Jeśli w prowadzonej działalności przedsiębiorca poniesie stratę lub kwota dochodu będzie zbyt niska, to i tak zapłaci składkę zdrowotną, która jest nazywana minimalną składką zdrowotną.

Składka zdrowotna jak obliczyć – skala podatkowa i podatek liniowy?

Zasady obliczania składki zdrowotnej dla przedsiębiorców, na skali podatkowej i podatku liniowym, zostały opisane w art. 83 ust. 2c- 2d ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Składka zdrowotna skala podatkowa jak obliczyć?

Zgodnie z przepisami składka zdrowotna jest liczona od dochodu za miesiąc poprzedzający miesiąc, za który jest opłacana składka. Oznacza to, że do naliczania składki zdrowotnej za kwiecień 2025 r. brany będzie pod uwagę dochód miesiąca marca 2025 roku. W przypadku skali podatkowej składka zdrowotna nie pomniejsza dochodu do opodatkowania.

Przykład 1

Pani Lucyna rozpoczęła prowadzenie działalności gospodarczej od 1 stycznia 2024 roku, wybrała opodatkowanie według skali podatkowej zarówno w 2024, jak i 2025 roku. Zobaczmy, jak w jej przypadku będzie wyglądało rozliczenie składki zdrowotnej za pierwsze 6 miesięcy 2025 roku. Dla uproszczenia obliczeń przyjęto, że składki na ubezpieczenia społeczne znajdują się w kosztach uzyskania przychodów.

*) Pamiętajmy, że dochód jest to różnica pomiędzy sumą przychodów osiągniętych od początku roku i sumą kosztów uzyskania przychodów od początku roku. Dochód oblicza się zgodnie z ustawą o podatku PIT na takich samych zasadach, jak do obliczania zaliczki na podatek dochodowy.

Składka zdrowotna podatek liniowy – jak obliczyć?

Zasada obliczania składki zdrowotnej na podatku liniowym (PPL) jest identyczna jak na skali podatkowej, jest jednak kilka różnic. Po pierwsze składka zdrowotna wynosi 4,9%, a po drugie przedsiębiorca może pomniejszyć dochód do opodatkowania lub zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów zapłaconą składkę zdrowotną, jednak kwota jest limitowana.

Przykład 2

Pan Jakub prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem liniowym. Zobaczmy jak w jego przypadku, będzie wyglądało rozliczenie składki zdrowotnej za pierwsze 6 miesięcy 2025 roku. Dla uproszczenia rozliczeń założono, że składki społeczne zostały zaksięgowane do kosztów uzyskania przychodów. Składka zdrowotna zapłacona w styczniu 2025 r. za grudzień 2024 r. wynosiła 1.800 zł.

Tabela 1

*) Dochód jest to różnica pomiędzy sumą przychodów osiągniętych od początku roku i sumą kosztów uzyskania przychodów od początku roku. Dochód oblicza się zgodnie z ustawą o podatku PIT na takich samych zasadach, jak do obliczania zaliczki na podatek dochodowy.

Dochód do naliczenia zaliczki na podatek PPL może być pomniejszony o zapłaconą w danym miesiącu składkę zdrowotną, w naszym przykładzie będzie wyglądał następująco:

Tabela 2

*) Wszystkie składki zdrowotne zostały uregulowane w pełnej wysokości i w terminach wynikających z przepisów ZUS, tj. do 20 dnia następnego miesiąca po miesiącu, za który są należne.

Wnioski:

1. Zapłacona składka zdrowotna pomniejsza dochód miesiąca, w którym jest wpłacana do ZUS. Przykładowo składka zdrowotna za styczeń wpłacona w terminie do 20 lutego, pomniejszy dochód w PIT za luty.
2. Do końca czerwca 2025 r. pan Jakub mógł odliczyć od dochodu kwotę 12.580 zł (1.800 zł + 1.470 zł + 1.960 zł + 2.940 zł + 2.450 zł + 1.960 zł) zapłaconej składki zdrowotnej w miesiącach od stycznia do czerwca, a to oznacza, że w 2025 roku będzie mógł jeszcze odliczyć tylko 320 zł (12.900 zł – 12.580 zł).
3. Podstawę do naliczania zaliczek na podatek liniowy stanowi kwota dochodu wykazana w tabeli 2.

Składka zdrowotna ryczałt – jak obliczyć?

Wysokość składki zdrowotnej na ryczałcie zależy od osiąganych przychodów. Przedsiębiorcy, którzy wybrali opodatkowanie ryczałtem, mogą na dany rok podatkowy wybrać jedną z dwóch metod obliczania i wpłacania składki zdrowotnej.

W przypadku ryczałtu nie oblicza się minimalnej składki zdrowotnej, ponieważ nawet przy braku przychodów przedsiębiorca zapłaci składkę zdrowotną z pierwszego progu. Zobaczmy jak się kształtuje wysokość składki zdrowotnej w 2025 roku w poszczególnych progach przychodów.

Jeśli w trakcie roku podatkowego kwota przychodu przekroczy dany próg, to począwszy od tego miesiąca, powinna być płacona wyższa składka zdrowotna.

Przykład 3

Pan Mikołaj w 2025 roku opłaca podatek zryczałtowany, w 2024 roku był na podatku liniowym. Jego przychody za cały 2024 rok wyniosły kwotę 500.000 zł. Zdecydował, że w 2025 roku będzie deklarował składkę zdrowotną na podstawie przychodu z roku ubiegłego. To oznacza, że za każdy miesiąc 2025 roku w deklaracji rozliczeniowej ZUS wykaże składkę zdrowotną w wysokości 1.384,97 zł.

Przykład 4

Pani Dorota w 2025 roku rozlicza się na ryczałcie, składkę zdrowotną opłaca na podstawie przychodów osiąganych w 2025 roku. Zobaczmy, jak będzie wyglądało rozliczenie składki zdrowotnej w pierwszym półroczu 2025 roku.,/p>

Jeśli przychód w trakcie roku przekroczy określony próg przychodów do naliczania składki zdrowotnej, to od tego miesiąca przedsiębiorca opłaca wyższą składkę zdrowotną.

Roczna składka zdrowotna podatek liniowy i skala podatkowa – jak obliczyć?

Roczną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, którzy wybrali opodatkowanie podatkiem liniowym lub według skali podatkowej, stanowi dochód z działalności gospodarczej ustalony za rok kalendarzowy.

Roczna składka zdrowotna ryczałt- jak obliczyć?

Roczna składka zdrowotna przedsiębiorców na ryczałcie jest liczona od podstawy stanowiącej iloczyn miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej i miesięcznej podstawy do naliczania składki zdrowotnej ustalonej na podstawie przychodów roku bieżącego. Iloczyn rocznej podstawy i 9% daje roczną kwotę składki zdrowotnej. Przy założeniu, że działalność gospodarcza była prowadzona przez cały rok, wyliczenie wygląda w sposób przedstawiony w tabeli.

Przykład 5

Pan Szymon w 2025 roku wybrał opodatkowanie zryczałtowanym podatkiem dochodowym i rozlicza składkę zdrowotną na podstawie przychodów roku bieżącego, tj.2025, zobaczmy jak wygląda, rozliczenie składki zdrowotnej w 2025 roku:

Podsumowanie

W dzisiejszej publikacji poruszony został temat obliczania składki zdrowotnej w zależności od wybranej formy opodatkowania – skala podatkowa, podatek liniowy i ryczałt. Przedstawiono na przykładach, jak takie rozliczenie wygląda w 2025 roku.

Obecnie tylko na podatku liniowym i ryczałcie można pomniejszyć przychód/dochód o część zapłaconej składki zdrowotnej. Na podatku liniowym obowiązuje limit roczny, w 2025 roku jest to kwota 12.900 zł. Na ryczałcie przychód jest pomniejszany o 50% zapłaconej składki zdrowotnej.

Miesięczne wyliczanie składki zdrowotnej przez przedsiębiorców, którzy prowadzą PKPiR odbywa się w oparciu o kwotę dochodu wyliczoną na potrzeby zapłaty zaliczki na podatek dochodowy. Jeśli występują jakieś ustawowe przesłanki, do korekty tej podstawy na potrzeby składki zdrowotnej, to należy to zrobić. Najczęściej jednak te podstawy będą takie same. Do składki zdrowotnej przyjmowany jest dochód za miesiąc poprzedzający miesiąc, za który jest opłacana składka, wyjaśniono to na przykładzie. Ta rozbieżność wynika z faktu, że rok składkowy różni się od roku podatkowego. Składka zdrowotna na ryczałcie liczona jest w progach przychodów. Wysokość składki zdrowotnej zależy od kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z czwartego kwartału roku poprzedniego. Składkę zdrowotną można rozliczać na podstawie przychodów roku bieżącego, przychody są sumowane od początku roku lub poprzedniego. Po zakończonym roku składkowym przedsiębiorcy na skali podatkowej, podatku liniowym i ryczałcie składają roczne rozliczenie składki zdrowotnej wraz z rozliczeniem miesiąca kwietnia w terminie do 20 maja.

Stan prawny na dzień: 09.05.2025 r.