Przyczyny wypalenia zawodowego

Wypalenie zawodowe jest reakcją organizmu na długotrwały stres i objawia się wyczerpaniem fizycznym, psychicznym i emocjonalnym. Przyczyną wypalenia zawodowego może być stresogenny charakter pracy, zbytnie obciążenie pracą, narzucone tempo realizacji zadań, a także monotonia i wykonywanie podobnych, powtarzalnych czynności każdego dnia.

Inne czynniki mogące sprzyjać wypaleniu to niedostateczne wynagrodzenie, poczucie braku kontroli, niejasno określone cele czy konflikty oraz brak wsparcia ze strony współpracowników i przełożonego.

Przyczyną może być także zbytnia ambicja pracownika: stawianie sobie nierealnych celów, zbyt wysokie wymagania wobec samego siebie, nadmierny perfekcjonizm w realizacji zadań, traktowanie pracy jako „misji”, zbyt duże zaangażowanie emocjonalne w wykonywaną pracę i karanie się za błędy i niepowodzenia.

Objawy wypalenia zawodowego

Objawy wypalenia zawodowego podzielić można na cztery kategorie: objawy fizyczne, emocjonalne, społeczne i zawodowe. Objawy fizyczne to przede wszystkim uczucie zmęczenia, bezsenność, brak apetytu, bóle głowy i żołądka, podwyższone ciśnienie, osłabienie, depresja, spadek odporności, nadużywanie alkoholu, leków i innych używek.

Do objawów emocjonalnych zalicza się przygnębienie, znużenie, zmienność nastrojów, negatywne myśli, bezradność, poczucie osamotnienia, pustki czy braku celów. To także lęki, agresja i impulsywność, które mogą w efekcie prowadzić do nerwicy czy nawet do depresji.

Objawy społeczne przejawiają się izolacją od ludzi, zaniedbywaniem rodziny i uciekaniem od problemów. Z kolei brak zaangażowania, niechęć do chodzenia do pracy, niezadowolenie z wykonywanych działań i poczucie marnowania czasu to objawy zawodowe.

Jak pracodawca może zapobiec wypaleniu zawodowemu u pracowników?

Wczesne zdiagnozowanie problemu wypalenia zawodowego pozwala poradzić sobie z sytuacją i uchronić się przed utratą cennego pracownika.

Istnieje kilka działań, które pracodawcy powinni wprowadzić w swoich organizacjach, aby zapobiegać wypaleniu zawodowemu i reagować jeśli już do niego dojdzie. Przede wszystkim pracodawca powinien edukować pracowników w temacie wypalenia zawodowego, uświadamiać, jakie mogą być pierwsze objawy oraz zapewniać, że w razie ich wystąpienia mogą liczyć na jego wsparcie.

Najlepszą pomocą byłoby wprowadzenie benefitu w formie wsparcia psychologa lub psychiatry, który pomoże w diagnozie i ewentualnym leczeniu. Inne benefity, które mogą uchronić pracownika przed wypaleniem to te związane z rozwojem, możliwościami odbywania kursów, szkoleń, dofinansowaniem do nauki języków czy dostępem do firmowych materiałów edukacyjnych. W przypadku pracownika, który stale dba o swój rozwój osobisty i zawodowy, mniejsza jest szansa na wypalenie zawodowe, które często spowodowane jest monotonią i poczuciem stagnacji.

Coraz bardziej popularnym benefitem (szczególnie w branży IT) staje się Unlimited Paid Time Off – jest to nielimitowany płatny urlop, który nie ogranicza się do dwudziestu kilku dni w roku, ale pozwala pracownikowi na wypoczynek kiedy czuje się przeciążony pracą i faktycznie potrzebuje regeneracji.

Warto organizować także szkolenia well-being i warsztaty radzenia sobie ze stresem w miejscu pracy.

W biurze powinno znajdować się także miejsce, gdzie pracownik może się zregenerować i wyciszyć pomiędzy wykonywaniem angażujących zadań. Pracodawca powinien zapewnić w miejscu pracy pozytywną, przyjazną i bezpieczną atmosferę oraz zadbać o dobre stosunki między pracownikami.

Ważną rolę odgrywa także sprawiedliwe wynagrodzenie, jednak przede wszystkim pracodawca nie może bagatelizować objawów wypalenia zawodowego u swoich pracowników. Powinni oni odczuwać wsparcie z jego strony i nie bać się mówić mu o swoich problemach. Im szybciej zostanie zdiagnozowane wypalenie zawodowe, tym większa szansa na zażegnanie problemu.

Jak kierownik zespołu może zapobiec wypaleniu zawodowemu u pracowników?

Kierownik zespołu czy też menedżer powinien delegować zadania zgodnie z kompetencjami, umiejętnościami i możliwościami podwładnych, oceniać pracę zespołu w obiektywny sposób i przekazywać informację zwrotną w przyjazny sposób. Ważne jest również budowanie zaangażowania pracowników i ich motywowanie oraz wyznaczanie cząstkowych, realnych celów. Kierownik powinien także zadbać o relacje w zespole poprzez organizowanie spotkań integracyjnych oraz rozwiązywanie bieżących sporów i problemów.