Co do zasady pracownik ma niezbywalne prawo do wynagrodzenia za wykonywaną pracę. Co jednak jeżeli z różnych powodów popadnie w długi i zaprzestanie ich spłacania? Otóż najczęściej w takich przypadkach dojdzie do zajęcia wynagrodzenia za pracę. Rodzi się jednak pytanie, czy w ogóle nie otrzyma wypłaty, czy może tylko częściowo? W dzisiejszej publikacji odpowiemy na pytanie czym jest i ile wynosi kwota wolna od potrąceń w 2023 roku?
Kiedy może dojść do potrącenia z wynagrodzenia za pracę?
Nie każda osoba zdaje sobie sprawę z faktu, że jeżeli posiada jakieś długi, to najczęściej nie będa one anonimowe. Wierzyciele mają prawo dochodzenia swoich należności i z niego korzystają. Niestety większość spraw trafia do komornika sądowego, który zajmuje się egzekucją zadłużenia. Powszechne są długi alimentacyjne, ale nie brakuje również innego rodzaju zaległości, chociażby z tytułu spłaty rat kredytów, rat leasingowych, opłat czynszowych, abonamentowych czy innych. Osoby zainteresowane zdają sobie sprawę z konsekwencji, więc nie powinny być zaskoczone, że komornik zapuka do ich drzwi. Jeżeli posiadają źródło dochodu, to również zajęcie komornicze trafi do pracodawcy. Tego typu działania są transparentne, o każdym kroku podejmowanym przez komornika posiada również wiedzę dłużnik. W takich okolicznościach dojdzie do zajęcia wynagrodzenia za pracę a to oznacza stosowne obniżenie wypłaty. Ustawa Kodeks pracy przewiduje jeszcze, że potrąceń może dokonywać sam pracodawca w następujących sytuacjach:
- pracownik otrzymał zaliczkę i nie dokonał zwrotu niewykorzystanej części.
- Na pracownika została nałożona kara przez pracodawcę za nieprzestrzeganie przepisów bhp, przeciwpożarowych i prawa pracy.
Czym jest kwota wolna od potrąceń i ile wynosi kwota wolna od potrąceń w 2023 roku?
Kwota wolna od potrąceń jest to kwota, której nie można zająć na poczet zaległości pracownika. Oznacza to, że pracownik otrzyma jakąś część wynagrodzenia. Jeśli już powstanie taka sytuacja, że trzeba dokonać potrącenia z wynagrodzenia, to pracodawca jest związany przepisami, co do jego wysokości. Nie ma w takim działaniu żadnej przypadkowości czy uznaniowości. W ustawie Kodeks pracy przeczytamy, jak się kształtuje kwota wolna od potrąceń.
| Kwota wolna od potrąceń:
|
Minimalnego wynagrodzenia za pracę przysługująca pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu:
- składek na ubezpieczenia społeczne,
- zaliczki na podatek dochodowy,
Dotyczy to zaległości egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych obejmujących należności inne niż świadczenia alimentacyjne
|
75% wynagrodzenia minimalnego – przy udzielaniu zaliczek pieniężnych
|
90% wynagrodzenia minimalnego – przy potrącaniu kar pieniężnych nałożonych przez pracodawcę
|
Skoro wolna od potrąceń jest kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę, to wraz ze zmiana tej kwoty będzie się zmieniała również kwota wolna od potrąceń. Zobaczmy jak się kształtuje w 2023 roku.
| Kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę
|
Kwota netto wolna od potrąceń
|
| Do 30.06.2023 r.
|
01.07-31.12.2023 r.
|
Do 30.06.2023 r.
|
01.07-31.12.2023 r.
|
| 3.490 zł
|
3.600 zł
|
2.709,48 zł
|
2.783,86 zł
|
Kwotę wynagrodzenia netto, wyliczono z uwzględnieniem:
- podstawowych kosztów uzyskania przychodów (250 zł),
- kwoty zmniejszającej podatek 300 zł,
- stawka podatku 12%,
- pracownik nie jest uczestnikiem PPK
|
Uwaga!
Przy zatrudnieniu na część etatu kwota wolna od potrąceń ulega proporcjonalnemu zmniejszeniu
Przykład
Pani Maryla jest zatrudniona na ½ etatu w firmie. W takim przypadku w podstawie do naliczania kwoty wolnej od potrąceń znajdzie się odpowiednio:
-1.745 zł – do 30.06.2023 r.,
-1.800 zł – od 01.07-31.12.2023 r.
Natomiast kwota wolna od potrąceń będzie wynosiła:
-1.370,24 zł – do 30.06.2023 r.,
-1.413,43 zł – od 01.07-31.12.2023 r.
|
Jakie są górne granice dokonywania potrąceń?
Potrącenia z wynagrodzenia za pracę mogą być dokonywane w określonych granicach, w zależności od charakteru zadłużenia, przepisy określają górne granice potrąceń.
| Wysokość potrąceń z wynagrodzenia za pracę:
|
60% wynagrodzenia – w przypadku świadczeń alimentacyjnych
|
50% wynagrodzenia – przy zbiegu tytułów do potrącenia, innych niż świadczenie alimentacyjne
|
60% wynagrodzenia – przy zbiegu tytułów alimentacyjnych i niealimentacyjnych
|
Potrącenia są naliczane od kwoty wynagrodzenia netto
|
Przy zbiegu tytułów alimentacyjnych i niealimentacyjnych pierwszeństwo zaspokojenia mają świadczenia alimentacyjne
|
Należności, które nie zostały wymienione w Kodeksie pracy mogą być potrącane tylko pod warunkiem wyrażenia zgody przez pracownika i na jego wniosek. Znajdą się tutaj przykładowo: pakiet medyczny, pożyczka z firmy czy karnet na basen.
|
Potrącenia są dokonywane w pierwszej kolejności na zaległości wymienione w Kodeksie pracy. Potrącenia obowiązkowe nadrzędne w stosunku do potrąceń dobrowolnych
|
Oznacza to, że po dokonaniu potrącenia pracownik otrzyma jeszcze jakąś kwotę do wypłaty.
Kwota wolna od potrąceń – podsumowanie
Pracownik musi liczyć się z faktem, że wierzyciel wcześniej czy później upomni się o swoje pieniądze. Jeżeli dana osoba pozostaje w zatrudnieniu, to komornik wejdzie na jej wynagrodzenie a pracodawca ma obowiązek przekazać mu odpowiednie kwoty na spłatę zadłużenia. W przypadku zajęć komorniczych poza spłatą należności głównej i odsetek za zwłokę doliczane są również koszty egzekucyjne, które w sposób znaczący wpływają na kwotę podlegającą spłacie. Kodeks pracy został tak skonstruowany, żeby w przypadku potrącenia pracownik nie został pozbawiony środków do życia, dlatego określone zostały kwoty wolne od potrąceń i górne granice potrąceń. W przypadku wynagrodzenia za pracę zawsze jakaś część wypłaty zostanie przekazana pracownikowi. Jednak należy pamiętać, że potrącenia będą dokonywane aż do czasu spłaty całego zadłużenia.