Czym jest urlop bezpłatny? Wzory pism do pobrania!

Zasady udzielenia urlopu bezpłatnego

Urlop bezpłatny został uregulowany w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, a w szczególności w przepisie art. 174 i art. 174(1).

Urlop bezpłatny:

• udzielany jest na pisemny wniosek pracownika;
• może, ale nie musi być uwzględniony przez pracodawcę;
• nie może być udzielony przez pracodawcę na inny okres niż ten określony we wniosku pracownika bez uprzedniego uzgodnienia tego z pracownikiem (przykładowo, jeśli pracownik zawnioskuje o 3 dni urlopu bezpłatnego, to pracodawca nie może udzielić mu 2 dni albo 10 dni bez uprzedniej konsultacji tego z pracownikiem);
• jeśli jest udzielany na okres dłuższy niż 3 miesiące, to strony, czyli pracownik i pracodawca mogą przewidzieć możliwość odwołania pracownika z tego urlopu, jeśli wystąpią ważne przyczyny;
• może zostać odwołany albo czas jego odbywania może zostać skrócony, wówczas pracownik zobowiązany jest stawić się do pracy w terminie wyznaczonym przez pracodawcę i przystąpić do wypełniania obowiązków pracowniczych.

Warto również zapamiętać, że:

Urlop bezpłatny w sposób istotny wpływa na status pracownika wyznaczony regulacjami prawa ubezpieczeń społecznych. Pracownik korzystający z takiego urlopu na swój wniosek nie ma bowiem prawa do świadczeń przysługujących z ubezpieczenia chorobowego (np. zasiłku chorobowego czy opiekuńczego). Okres korzystania z urlopu bezpłatnego udzielonego na podstawie art. 174 k.p. jest okresem, w którym pracodawca nie ma obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne, co powoduje, że nie jest on ani okresem składkowym, ani nieskładkowym, a więc nie podlega również uwzględnieniu w stażu ubezpieczeniowym [por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 21 lutego 2019 r., sygn. akt IV SA/Po 1127/18].

Z powyższego wynika, że w czasie trwania urlopu bezpłatnego nie są opłacane przez pracodawcę składki na ubezpieczenie społeczne pracownika.

Dodatkowo w przedmiocie urlopu bezpłatnego istotny jest fakt, że w czasie jego trwania pracownik korzysta z ochrony przed wypowiedzeniem. Zgodnie z przepisem art. 41 Kodeksu pracy:

Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.

Nie ma zatem znaczenia, czy jest to urlop wypoczynkowy, wychowawczy, czy na żądanie – w czasie trwania jakiegokolwiek urlopu uregulowanego w przepisach prawa pracy nie można zwolnić pracownika.

A jeśli chcesz wiedzieć, czy można mieć dwie umowy o pracę, to przejdź tutaj.

Wzór wniosku pracownika o udzielenie urlopu bezpłatnego

Urlop bezpłatny na czas pracy u innego pracodawcy

Urlop bezpłatny może zostać również udzielony w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy przez okres ustalony w zawartym w tej sprawie porozumieniu między pracodawcami. Aby do tego doszło, pracownik musi wyrazić na to pisemną zgodę. Okres urlopu bezpłatnego wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze u dotychczasowego pracodawcy.

Udzielenie urlopu bezpłatnego u pracodawcy macierzystego (pracodawca A) w celu wykonania pracy u innego pracodawcy (pracodawca B) polega na „wypożyczeniu” pracownika pracodawcy B, który zobowiązany jest do wypłaty wynagrodzenia pracownikowi za wykonaną pracę. Z kolei pracodawca A nie wypłaca w tym czasie pracownikowi wynagrodzenia ani nie opłaca mu składek na ubezpieczenie społeczne. Co więcej, w tymże zakresie pracownik w dalszym ciągu zachowuje zatrudnienie u pracodawcy A, bowiem przebywa on de facto na urlopie bezpłatnym, z tym że wykonuje świadczenie pracy w tym okresie u innego podmiotu.

Należy również wskazać, że pracownik zawiera – w trakcie trwania urlopu bezpłatnego na czas pracy u innego pracodawcy – umowę o pracę na czas określony z pracodawcą B (czas określony w umowie o pracę jest tożsamy z okresem urlopu bezpłatnego, który wynika z porozumienia zawartego z pracodawcą A i pracodawcą B).

Wzór porozumienia pracodawców możesz pobrać tutaj.

Tutaj pobierzesz wzór zgody pracownika na udzielenie urlopu bezpłatnego w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy.

Podsumowanie

Urlop bezpłatny to okres, podczas którego ulegają zawieszeniu wzajemne obowiązki i uprawnienia stron stosunku pracy, przykładowo wypłata wynagrodzenia i świadczenie pracy na rzecz pracodawcy. Urlop bezpłatny może również zostać udzielony w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy, jednakże należy pamiętać, że decyzja ta zasadniczo należy do pracodawcy macierzystego, to on występuje z inicjatywą „wypożyczenia” pracownika innemu podmiotowi. Warto jednak pamiętać, że kiedy już dojdzie do świadczenia pracy przez pracownika na rzecz innego podmiotu, to w tym okresie pracownik pozostaje w stosunku pracy u pracodawcy macierzystego, ale wynagrodzenie wypłaca mu pracodawca, u którego świadczona jest praca na podstawie umowy o pracę zawartej na czas określony.