Dofinansowanie “Czyste Powietrze” – zasady 2024

Na czym polega program Czyste Powietrze

„Czyste Powietrze” to program dopłat do wymiany starych pieców oraz docieplenia domów jednorodzinnych. Jego celem jest walka ze smogiem.

Dofinansowanie jest udzielane w trzech formach:

• dotacji, czyli wypłat przyznanych środków;
• dotacji z prefinansowaniem, czyli wypłat części dotacji w formie zaliczki przed rozpoczęciem przedsięwzięcia lub na jego początku oraz pozostałej części dotacji po zakończeniu realizacji całego przedsięwzięcia;
• dotacji na częściową spłatę kredytu kapitału bankowego, wypłacanego przez banki, które są partnerami programu „Czyste Powietrze”.

Co obejmuje dofinansowanie?

Program oferuje dofinansowanie wymiany starych i nieefektywnych źródeł ciepła, zasilanych paliwem stałym na nowoczesne, spełniające najwyższe normy, jak np.:

• pompy ciepła,
• kotły gazowe kondensacyjne/kotłownie gazowe,
• kotły olejowe,
• ogrzewanie elektryczne,
• kotły na pellet/drewno,
• węzły cieplne wraz z modernizacją instalacji wewnętrznych c.o. i c.w.u. i montażem kolektorów słonecznych.

Dofinansowanie można również pozyskać na przeprowadzenie niezbędnych prac termomodernizacyjnych budynku, jak np.:

• ocieplenie przegród budowlanych,
• wymianę stolarki zewnętrznej (okna/ drzwi/ bramy garażowe),
• wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła (rekuperacja),
• wykonanie dokumentacji projektowej i ekspertyz,
• instalację CO (centralne ogrzewanie) i CWU (ciepła woda użytkowa),
• mikroinstalację fotowoltaiczną, instalację PV (paneli słonecznych),
• audyt energetyczny.

Wsparcie finansowe można otrzymać na projekty zakończone (oprócz dotacji z prefinansowaniem), w trakcie realizacji lub jeszcze nierozpoczęte. Koszty jednak nie mogą być poniesione wcześniej niż 6 miesięcy przed złożeniem wniosku o dofinansowanie.

Dla kogo dotacja z programu “Czyste Powietrze”

Program skierowany jest do właścicieli lub współwłaścicieli jednorodzinnego budynku mieszkalnego wydzielonego w budynku jednorodzinnym lokalu mieszkalnego z wyodrębnioną księgą wieczystą.

Podstawowy poziom dofinansowania

Przysługuje osobom (także przedsiębiorcom), których roczny dochód (zsumowany ze wszystkich źródeł) nie przekracza 135 000 zł. Na tym poziomie dofinansowanie ma formę dotacji lub dotacji na częściową spłatę kapitału kredytu bankowego.

Podwyższony poziom dofinansowania

Przysługuje osobom, których przeciętny miesięczny dochód na jednego członka w gospodarstwie domowym nie przekracza:

• 2651 zł w gospodarstwie jednoosobowym,
• 1894 zł w gospodarstwie wieloosobowym.

W przypadku przedsiębiorców roczny przychód z działalności gospodarczej za rok kalendarzowy, na podstawie którego ustalają oni przeciętny miesięczny dochód, nie może przekroczyć 40-krotności kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w grudniu roku poprzedzającego rok złożenia wniosku o dofinansowanie.

Przykładowo roczny przychód z działalności gospodarczej za 2023 rok, brany pod uwagę przy ubieganiu się o dofinansowanie w 2024 roku, nie może przekroczyć 144 000 zł (40 x 3600 zł), ponieważ w grudniu 2023 minimalne wynagrodzenie wynosiło 3600 zł.

Na tym poziomie dofinansowanie ma formę dotacji, dotacji z prefinansowaniem oraz dotacji na częściową spłatę kapitału kredytu bankowego.

Najwyższy poziom dofinansowania

Przysługuje osobom, których przeciętny miesięczny dochód na jednego członka w gospodarstwie domowym nie przekracza:

• 1526 zł w gospodarstwie jednoosobowym.
• 1090 zł w gospodarstwie wieloosobowym,

W przypadku przedsiębiorców roczny przychód z działalności gospodarczej za rok kalendarzowy, za który ustala on przeciętny miesięczny dochód, nie może przekroczyć 20-krotności kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w grudniu roku poprzedzającego rok złożenia wniosku o dofinansowanie.

Przykładowo roczny przychód z działalności gospodarczej za 2023 rok, brany pod uwagę przy ubieganiu się o dofinansowanie w 2024 roku, nie może przekroczyć 72000 zł (20 x 3 600 zł), ponieważ w grudniu 2023 minimalne wynagrodzenie wynosiło 3600 zł.

Na tym poziomie dofinansowanie ma formę dotacji, dotacji z prefinansowaniem oraz dotacji na częściową spłatę kapitału kredytu bankowego.

Jak obliczyć wysokość dochodu w przypadku przedsiębiorcy rozliczającego się na ryczałcie?

Przedsiębiorcy, którzy stosują ryczałtową formę opodatkowania, we wniosku o dofinansowanie wykazują przychód roczny, stawkę podatku z zeznania podatkowego PIT‐28 oraz dochód roczny ustalony w sposób podany poniżej: w terminie do 1 sierpnia każdego roku Minister Rodziny i Polityki Społecznej (MRiPS) wydaje nowe obwieszczenie dotyczące wysokości dochodu z działalności opodatkowanej ryczałtem. Do wniosków o dofinansowanie w ramach programu Czyste Powietrze zastosowanie ma Obwieszczenie obowiązujące na dzień składania wniosku; dla wniosków składanych do 1 sierpnia 2023 roku (czyli do czasu wydania nowego obwieszczenia w danym roku) – wartość dochodu rocznego ustalana jest na podstawie obwieszczenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej, z dnia 29 lipca 2022 roku w sprawie wysokości dochodu za 2021 rok, przez odniesienie kwoty przychodów z pozycji „Ogółem przychody” z zeznania podatkowego PIT‐28 za 2021 rok do wysokości dochodu rocznego wykazanego w tabelach od nr 2 do nr 5 (odpowiednio do stawki podatku PIT‐28) zawartych w załączniku do ww. obwieszczenia; dla wniosków składanych od 1 sierpnia 2023 roku do 1 sierpnia 2024 roku (czyli od dnia wydania obwieszczenia MRiPS w 2023 roku dotyczącego wysokości dochodu za 2022 rok do czasu wydania kolejnego obwieszczenia) – wartość dochodu rocznego do wniosku ustalana jest na podstawie obwieszczenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 28 lipca 2023 r. w sprawie wysokości dochodu za 2022 rok, przez odniesienie kwoty przychodów z pozycji „Ogółem przychody” z zeznania podatkowego PIT‐28 za 2022 rok do wysokości dochodu rocznego wykazanego w tabelach od nr 2 do nr 5 (odpowiednio do stawki podatku PIT‐28) zawartych w załączniku do ww. obwieszczenia; z dniem 1 sierpnia 2024 roku pojawi się nowe obwieszczenie, co oznacza, że będzie ono obowiązywać dla wniosków składanych od 1 sierpnia 2024 roku na analogicznych zasadach jak powyżej<;/li> i tak dalej dla kolejnych lat. Powyższy sposób ustalania dochodu dla przedsiębiorców na ryczałcie nie jest uniwersalnym sposobem, dotyczy on m.in. dochodu dla wniosków składanych w ramach programu „Czyste Powietrze” czy obszarów określonych w obwieszczeniu.

Kwota dotacji

Maksymalne kwoty dotacji wynoszą odpowiednio:

• na podstawowym poziomie dofinansowania: 41 000 zł,
• na podwyższonym poziomie dofinansowania: 59 000 zł,
• na najwyższym poziomie dofinansowania: 79 000 zł.

Zaś maksymalne kwoty dotacji z kompleksową termomodernizacją to:

• na podstawowym poziomie dofinansowania: 66 000 zł,
• na podwyższonym poziomie dofinansowania: 99 000 zł,
• na najwyższym poziomie dofinansowania: 135 000 zł.

Dodatkowo dofinansowanie audytu energetycznego to 1200 zł.

Jak złożyć wniosek?

Wnioski składane w ramach programu „Czyste Powietrze” rozpatrywane są przez Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW), właściwe dla lokalizacji budynku, w którym realizowane jest przedsięwzięcie. Wnioski złożone do niewłaściwego terytorialnie WFOŚiGW lub NFOŚiGW nie będą rozpatrywane.

Szczegółowe dane na temat programu „Czyste Powietrze” można znaleźć na stronach internetowych Wojewódzkich Funduszów Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, których dane kontaktowe zawiera podlinkowana lista.

Wniosek o dotację można złożyć także w swojej gminie, a o dotację na częściową spłatę kredytu kapitału bankowego także w banku.

Czyste Powietrze 2024 – zmiany

Zmiany od kwietnia 2024 w „Czyste Powietrze” to:

• wprowadzenie obowiązku wyboru pomp ciepła oraz kotłów zgazowujących drewno i kotłów na pellet tylko z tych wpisanych na listę zielonych urządzeń i materiałów (lista ZUM),
• możliwość uzyskania najwyższego poziomu dofinansowania tylko na jeden budynek mieszkalny jednorodzinny albo jeden lokal mieszkalny w takim budynku.

Program ze zmianami wchodzi 22 kwietnia 2024, ale do 13 czerwca będzie trwał okres przejściowy. Będzie to okres, w którym m.in. będą następowały zmiany na liście ZUM.

Okres przejściowy umożliwia rozliczenie w kosztach kwalifikowanych zakupu/montażu urządzeń nieznajdujących się na liście ZUM. Jeśli zatem faktury (lub równoważne dokumenty księgowe) za zakupione urządzenia będą wystawione najpóźniej 13 czerwca 2024 roku – będą się one kwalifikowały do dofinansowania niezależnie od tego, czy urządzenie zostało wpisane na listę ZUM.

Zgodnie z planowaną zmianą Programu „Czyste Powietrze” w przypadku pomp ciepła (również do cwu) oraz kotłów na pellet drzewny o podwyższonym standardzie i kotłów zgazowujących drewno o podwyższonym standardzie, gdy do rozliczenia przedstawione będą faktury lub równoważne dokumenty księgowe wystawione od 14 czerwca 2024 roku – do dofinansowania kwalifikują się wyłącznie urządzenia znajdujące się na liście ZUM.

Nowe wymogi obowiązują zatem tylko te osoby, które złożyły wniosek o dofinansowanie 22 kwietnia 2024 r. lub później oraz rozliczają fakturę za zakup pompy ciepła wystawioną 14 czerwca lub później.

Lista ZUM

Lista ZUM, to inaczej lista Zielonych Urządzeń i Materiałów. Znajdują się na niej urządzenia i materiały, które spełniają wymogi Programu “Czyste Powietrze”.

Lista ZUM

Od dnia 14 czerwca 2024 roku na liście ZUM w zakładce „Wyszukaj produkt” będą widoczne wyłącznie urządzenia, które dostarczyły wymagane raporty z badań i zostały pozytywnie zweryfikowane przez Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy (IOŚ-PIB) jako spełniające nowe wymagania Programu „Czyste powietrze”.

Nowe zasady stwarzają trzy opcje dla wnioskodawców:

• wniosek złożony do 21.04 – pozwala na dotację na urządzenia spoza listy ZUM,
• wniosek złożony od 22.04 i dowód zakupu urządzenia do 13.06 – pozwala na dotację na urządzenia spoza listy ZUM,
• wniosek złożony od 22.04 i dowód zakupu urządzenia od 14.06 – dotacja tylko na urządzenia z listy ZUM.

Dotacja z Czystego Powietrza a ulga termomodernizacyjna

Dotację w ramach programu Czyste Powietrze można łączyć z podatkową ulgą termomodernizacyjną.

Dotacja „Czyste Powietrze” oraz ulga termodernizacyjna są instrumentami niezależnymi od siebie, wspierającymi przedsięwzięcia termomodernizacyjne. Katalog kosztów kwalifikowanych w Programie „Czyste Powietrze” określony został odrębnie od katalogu kosztów odliczanych w ramach ulgi termomodernizacyjnej.

W przypadku jednoczesnego korzystania z dotacji „Czyste Powietrze” i ulgi termomodernizacyjnej na to samo urządzenie:

• odliczeniu w ramach ulgi termomodernizacyjnej nie podlegają wydatki w części sfinansowanej z dotacji lub zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie ze środków publicznych,
• w przypadku gdy po wcześniejszym dokonaniu odliczeń wydatków w ramach ulgi termomodernizacyjnej beneficjent otrzymał zwrot odliczonych wydatków w formie dotacji, jest zobowiązany zgodnie z przepisami podatkowymi doliczyć odpowiednio kwoty poprzednio odliczone od dochodu za rok podatkowy, w którym otrzymał ten zwrot.

Podstawowe różnice między „Czystym Powietrzem” a ulgą termomodernizacyjną:

Program „Czyste Powietrze”	Ulga termomodernizacyjna
Dotację można uzyskać na wiele budynków/ lokali mieszkalnych z wydzieloną księgą wieczystą z zachowaniem limitu dotacji na każdy.	Przysługuje jedno odliczenie do wysokości 53 000 zł na podatnika niezależnie od liczby posiadanych nieruchomości.
Obowiązuje limit dotacji na budynek/lokal mieszkalny z wydzieloną księgą wieczystą niezależnie od liczby jego współwłaścicieli.	W ramach przysługującego mu odliczenia może skorzystać odrębnie każdy ze współwłaścicieli danego budynku/lokalu.
Na potrzeby rozliczenia dopuszczalne są faktury VAT jak również wystawione na daną osobę rachunki imienne.	W celu odliczenia wydatków w zeznaniu rocznym PIT, należy posiadać faktury VAT wystawione wyłącznie przez czynnych podatników VAT.
Wydatki mogą być ponoszone w ramach podstawowego i podwyższonego poziomu dofinansowania: do 30 miesięcy od daty złożenia wniosku o dofinansowanie w formie dotacji, do 18 miesięcy od daty złożenia wniosku o dofinansowanie w formie dotacji na częściową spłatę kapitału kredytu, do 18 miesięcy od daty złożenia wniosku o dofinansowanie w formie dotacji z prefinansowaniem; lub w ramach w ramach najwyższego poziomu dofinansowania do 36 miesięcy od daty złożenia wniosku o dofinansowanie w formie dotacji, do 18 miesięcy od daty złożenia wniosku o dofinansowanie w formie dotacji z prefinansowaniem.	Można rozliczyć wydatki poniesione w okresie 3 kolejnych lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek.

Więcej informacji o programie Czyste Powietrze

Miejsca, w których można uzyskać informacje czy wskazówki o dotacji:

1. ogólnopolska infolinia „Czyste Powietrze” z numerem: 22 340 40 80, czynna w godzinach 8.00-16.00,
2. gminne punkty konsultacyjno‐informacyjne,
3. niektóre banki,
4. rządowe strony internetowe związane z czystym powietrzem.

Przydatne kalkulatory:

• kalkulator dotacji Czyste Powietrze
• kalkulator grubości izolacji.