Przedsiębiorcy, którzy prowadzą działalność gospodarczą nie są pozbawieni prawa zawierania umów o pracę czy też wszelkiego rodzaju umów cywilnoprawnych. Jednak w takich przypadkach należy pamiętać o właściwym zgłoszeniu do ubezpieczeń i rozliczaniu należnych składek ZUS. W dzisiejszej publikacji opiszemy, jak wygląda naliczanie składek ZUS w sytuacji jeżeli przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą i zawiera umowę o pracę i umowę zlecenie.
Punktem wyjścia do naszych rozważań będzie wyjaśnienie pojęcia zbiegu tytułów do ubezpieczeń. Takie rozstrzygnięcie dotyczy przede wszystkim składek na ubezpieczenia społeczne. Do zbiegu tytułów do ubezpieczeń dochodzi w sytuacji, gdy dana osoba wykonuje różne czynności, które z punktu widzenia ustawy o ubezpieczeniach społecznych podlegają pod te ubezpieczenia. Zbieg tytułów do ubezpieczeń wystąpi przykładowo w sytuacji, w której osoba jest zatrudniona na umowę o pracę i prowadzi działalność gospodarczą. Dodatkowo ta sama osoba może mieć podpisaną umowę zlecenie z innym pracodawcą niż ten, u którego pracuje na etacie. W związku z tą tematyką spróbujemy przeanalizować mogące najczęściej wystąpić przypadki.
Prowadząc działalność gospodarczą przedsiębiorca ma do wyboru kilka form opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, oczywiście o ile spełnia wymagania ustawowe. Przy jednoosobowej działalności gospodarczej można korzystać:
To czy będziemy zobowiązani do zapłaty składek społecznych z każdego tytułu przy zbiegu tytułów do ubezpieczeń będzie zależało od wielu czynników. Poniżej opiszemy po kolei, w jaki sposób wygląda opłacanie składek społecznych jeśli prowadzimy działalność gospodarczą i jesteśmy zatrudnieni na umowę o pracę i/lub umowę zlecenie.
Bardzo często przedsiębiorcy poza działalnością gospodarczą mają zawarte również umowy o pracę. Rodzi się wówczas pytanie, w jaki sposób powinny być rozliczane składki na ubezpieczenia społeczne? Czy wystarczy zapłata ubezpieczenia społecznego przez naszego pracodawcę, czy jednak trzeba również opłacać składki społeczne w działalności? Otóż nie ma jednoznacznej odpowiedzi na tak zadane pytanie. Co do zasady z tytułu zawartej umowy o pracę podlega się pod obowiązkowe ubezpieczenia społeczne. Jeżeli wysokość wynagrodzenia na etacie stanowi co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę, to wówczas dana osoba podlega pod ubezpieczenie jedynie z tego tytułu. Jednak jeżeli to wynagrodzenie jest niższe, chociażby z powodu zatrudnienia na część etatu, to w takim przypadku należy płacić składki społeczne również w działalności gospodarczej.
Pan Sebastian jest zatrudniony na umowę o pracę z miesięcznym wynagrodzeniem 5.000 zł brutto, dodatkowo prowadzi działalność gospodarczą. Z uwagi na to, że z etatu osiąga kwotę powyżej minimalnego wynagrodzenia za pracę, które w 2022 roku wynosi 3.010 zł, pan Sebastian w działalności ma obowiązek opłacania jedynie składki na ubezpieczenie zdrowotne, nie podlega pod obowiązkowe ubezpieczenia społeczne.
Pani Ania jest zatrudniona na ½ etatu z miesięcznym uposażeniem 2.000 zł. W działalności gospodarczej opłaca składki społeczne w ramach ZUS preferencyjnego. W takim przypadku, ponieważ miesięczna kwota wynagrodzenia nie przekracza 3.010 zł w 2022 roku, pani Ania opłaca składki społeczne również z działalności gospodarczej.
Pani Katarzyna jest zatrudniona na umowę o pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy u dwóch pracodawców i prowadzi działalność gospodarczą. Jedna umowa opiewa na kwotę 2.000 zł, a druga 1.500 zł, suma kwot z obydwu umów przekracza kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2022 roku. W takim przypadku pani Kasia nie musi opłacać składek społecznych w działalności.
Pani Krystyna jest zatrudniona na ¾ etatu z wynagrodzeniem 4.000 zł i prowadzi działalność gospodarczą. Składki na ubezpieczenia społeczne w takim przypadku będą opłacane obowiązkowo od umowy o pracę a w działalności gospodarczej będą dobrowolne.
Pani Magdalena jest studentką, nie ukończyła jeszcze 26 lat. jest zatrudniona na umowę o pracę na ¼ etatu za kwotę 1.500 zł i jednocześnie prowadzi działalność gospodarczą, w której opłaca składki preferencyjne. W tym przypadku będzie obowiązek zapłaty składek społecznych i składki zdrowotnej od umowy o pracę i z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Status studenta do 26 lat nie zwalnia z obowiązku zapłaty składek ZUS od umowy o pracę.
Kolejną sytuacją z jaką możemy mieć do czynienia to prowadzenie działalności gospodarczej i zawarcie umowy zlecenie lub kilku umów zlecenie. W takim przypadku może również wystąpić kilka scenariuszy. To czy trzeba będzie obowiązkowo opłacać składki społeczne z tytułu umowy zlecenie zależy przede wszystkim od tego jaki ZUS płacimy w działalności. Jeżeli podstawa wymiaru do naliczania składek społecznych w działalności będzie niższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku, to trzeba będzie płacić składki społeczne również od umowy zlecenie. Natomiast jeżeli podstawa wymiaru składek w działalności była wyższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia, to wówczas składki społeczne od umowy zlecenie będą dobrowolne. Jak należy rozumieć te zależności opiszemy na przykładach poniżej.
Pan Andrzej prowadzi działalność gospodarczą i w miesiącach luty-kwiecień 2022 r. podpisał umowę zlecenie na kwotę 2.500 zł. W działalności opłaca składki ZUS na zasadach preferencyjnych, a więc poniżej minimalnego wynagrodzenia za pracę. W takim przypadku pan Andrzej opłaca składki społeczne w działalności i od umowy zlecenie.
Pani Ilona prowadzi firmę i jest zatrudniona na dwie umowy zlecenie, z których pierwsza jest na kwotę 2.000 zł a druga na kwotę 1.500 zł. W działalności opłaca składki preferencyjne. Z uwagi na to, że suma kwot (2.000+1.500=3.500) od umowy zlecenie przekracza kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę, w 2022 roku jest to 3.010 zł pani Ilona nie ma obowiązku opłacania składek społecznych z działalności.
Pan Michał prowadzi firmę i opłaca duży ZUS. Dodatkowo w miesiącach kwiecień-maj 2022 roku zawarł umowę zlecenie poza działalnością na kwotę 4.000 zł miesięcznie. W takim przypadku, ponieważ podstawa wymiaru składek w działalności gospodarczej jest wyższa niż minimalne wynagrodzenia, wynosi bowiem 3.553,20 zł, składki społeczne od umowy zlecenie są dla pana Michała dobrowolne.
Pan Marcin w działalności gospodarczej opłaca składki preferencyjne. Od kwietnia do września 2022 roku podpisał umowę zlecenie na miesięczne kwoty 3.500 zł, która przekracza minimalne wynagrodzenie za 2022 rok. W takim przypadku pan Marcin w okresie 04-09.2022 r. może zmienić obowiązkowy tytuł do ubezpieczeń społecznych z działalności gospodarczej na umowę zlecenie i wówczas nie będzie miał obowiązku opłacania składek społecznych z działalności.
Pan Krystian studiuje, prowadzi działalność gospodarczą i niekiedy pracuje na umowę zlecenie. Ponieważ nie ukończył jeszcze 26 lat zleceniodawca nie będzie miał obowiązku naliczania i pobierania składek ZUS ani na ubezpieczenia społeczne ani na ubezpieczenie zdrowotne. Obowiązkowe będą natomiast składki ZUS w działalności gospodarczej.
Może jeszcze dojść do tzw. kumulacji, a więc prowadzimy działalność, jesteśmy etatowym pracownikiem i dodatkowo zawieramy umowę zlecenie z inną firmą niż ta, z którą mamy podpisaną umowę o pracę. W takim przypadku należy pamiętać, że z tytułu umowy o pracę podlegamy pod obowiązkowe ubezpieczenia społeczne. Jeżeli podstawa wymiaru składek społecznych na etacie będzie równa lub wyższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę, to jesteśmy zwolnieni ze składek w działalności gospodarczej i od umowy zlecenie. W sytuacji, gdy podstawa będzie niższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia należy każdą sytuację rozpatrywać indywidualnie.
Pani Magdalena prowadzi firmę, w której opłaca duży ZUS. Jest również zatrudniona na umowę o pracę, w której zarabia 4.000 zł. W miesiącu maju 2022 roku zawarła dodatkowo umowę zlecenie z innym podmiotem niż jej pracodawca, gdzie pracuje na etacie, z której osiągnęła przychód w kwocie 2.500 zł. W takim przypadku, ponieważ wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę jest wyższe od minimalnego pani Magda nie musi opłacać w maju składek na ubezpieczenia społeczne w działalności i od umowy zlecenie.
Pani Jolanta pracuje na umowę o pracę na ½ etatu za kwotę 2.500 zł i prowadzi działalność gospodarczą, gdzie opłaca preferencyjny ZUS. W miesiącu lipcu 2022 r. podpisała umowę zlecenie z własnym pracodawcą na kwotę 1.500 zł. W takim przypadku umowa zlecenie będzie objęta obowiązkowo również składkami na ubezpieczenia społeczne a więc suma wypłat z umowy o pracę i zlecenia wyniesie 4.000 zł, a więc powyżej minimalnego wynagrodzenia. Tym samym składki społeczne w działalności będą dla pani Jolanty dobrowolne.
Pani Krystyna prowadzi firmę i opłaca duży ZUS. Jest zatrudniona na ½ etatu za kwotę 4.000 zł i zawarła umowę zlecenie z obcym pracodawcą w miesiącach czerwiec-sierpień 2022 r. na kwotę 1.500 zł miesięcznie. W tym przypadku obowiązkowa będzie zapłata składek społecznych od umowy o pracę a z działalności i od umowy zlecenie będzie dobrowolna.
Pani Ania nie ukończyła 26 lat, jest studentką i postanowiła zatrudnić się na część etatu, gdzie otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 2.000 zł. Dodatkowo ma podpisaną umowę zlecenie na kwotę 1.000 zł z innym pracodawcą. Pani Ania prowadzi również działalność gospodarczą, w której opłaca ZUS preferencyjny przez okres 2 lat. W takim przypadku obowiązkowe będą składki ZUS z prowadzonej działalności gospodarczej i od umowy o pracę, od umowy zlecenie nie będą naliczane składki ZUS.
Najczęściej z każdego tytułu a więc od działalności gospodarczej, z tytułu umowy o pracę i umowy zlecenie opłacane są składki zdrowotne na zasadach opisanych w przepisach. Od 2022 roku zasadniczo zmieniły się zasady rozliczania składki zdrowotnej w prowadzonej działalności gospodarczej o czym trzeba pamiętać przy comiesięcznych rozliczeniach przesyłanych do ZUS.
Tematyka rozliczania składek na ubezpieczenia społeczne w sytuacji, gdy dojdzie do zbiegu tytułów do ubezpieczeń jest bardzo obszerna. Trudno w jednej publikacji zamieścić i opisać wszystkie mogące wystąpić przypadki. W podanych przykładach przedstawione zostały tylko niektóre typowe sytuacje, każdy przypadek powinien być jednak analizowany indywidualnie, ponieważ może się różnić w szczegółach. Jeżeli chodzi o studentów do 26 roku, to z punktu widzenia rozliczania składek ZUS, to są oni zwolnieni do 26 roku ze składek społecznych i zdrowotnych jedynie od umowy zlecenie, pod warunkiem że jest zawarta z innym pracodawcą niż umowa o pracę. Rozliczanie ZUS studenta z działalności gospodarczej i od umowy o pracę odbywa się na zasadach ogólnych.
O możliwościach jakie oferuje działalność nierejestrowana działając w e-commerce, ze szczególnym uwzględnieniem wszelkich ulg oraz…
Kasowy PIT pozwala podatnikom na wykazanie przychodu w działalności dopiero wtedy, gdy przedsiębiorca faktycznie otrzyma…
Przedsiębiorcy prowadzący sprzedaż mieszaną, mają obowiązek ustalania proporcji VAT. Przeczytaj artykuł i dowiedz się, jak…
Planujesz realizację zupełnie nowej inwestycji? Jeśli tak, to pamiętaj, że przepisy prawa przewidują pomoc w…
Jesteś właścicielem salonu kosmetycznego lub salonu piękności? Zobacz, jakie zmiany w VAT szykują się dla…
Wybór działalności nierejestrowanej niesie za sobą wiele ułatwień dla przedsiębiorców, którzy zyskują szansę na zmniejszenie…