Pojęcie działalności nierejestrowanej pojawiło się w 2018 roku kiedy to tzw. Konstytucja Biznesu wprowadziła wiele rozwiązań dla przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą, ale nie tylko. Nie w każdej sytuacji osiąganie przychodów z drobnej działalności musi od razu być zgłoszone do rejestru przedsiębiorców.

Założenia działalności nierejestrowanej

Żeby wykonywanie pewnych czynności w sposób ciągły i zorganizowany można było zaliczyć do drobnej działalności zwanej nierejestrowaną, musi być spełnione kilka warunków.

Po pierwsze przychód osiągany z tego tytułu nie może przekroczyć 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku podatkowym. W 2020 roku jest to kwota 1.300 zł (2.600 zł x 50%).

Po drugie z tego rodzaju przywileju nie skorzystają osoby, które w ciągu ostatnich 60 miesięcy prowadziły działalność gospodarczą.

Po trzecie taka osoba musi prowadzić uproszczoną ewidencję sprzedaży, do której będzie wpisywała w porządku chronologicznym osiągane przychody.

Po czwarte na żądanie nabywcy musi być wystawiona faktura, rachunek, ewentualnie faktura uproszczona.

Po piąte przychody z działalności nierejestrowanej należy wykazać w zeznaniu rocznym w PIT-36. Wpisane będą przychody, faktycznie poniesione koszty uzyskania przychodu.

Po szóste osoby wykonujące taką działalność muszą respektować uprawnienia konsumenckie wynikające z przepisów.

Działalność nierejestrowana a VAT

Co do zasady, osoby prowadzące działalność nierejestrowaną, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł (art. 113 ust. 1 lub 9 ustawy o VAT) są zwolnione podmiotowo. Są jednak pewne rodzaje działalności, które bez względu na wartość sprzedaży nie korzystają ze zwolnienia w podatku VAT. Mówi o tym art. 113 ust. 1 pkt 13, a zalicza się do nich m.in.:

• usługi prawnicze,
• usługi w zakresie doradztwa,
• usługi jubilerskie,
• usługi ściągania długów, w tym faktoringu,
• dostawa towarów z załącznika nr 12 do ustawy,
• hurtowa i detaliczna sprzedaż części do samochodów i motocykli,
• internetowa sprzedaż preparatów kosmetycznych, toaletowych, sprzętu gospodarstwa domowego, wyrobów elektronicznych i optycznych.

Obowiązki po dokonaniu rejestracji do podatku VAT

W przypadku rejestracji do podatku VAT taka osoba staje się czynnym podatnikiem i obowiązują ją przepisy ustawy o podatku VAT na takich samych zasadach, jak osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą. W tym momencie zakres obowiązków i odpowiedzialności staje się znacznie szerszy.

Osoba prowadząca działalność nierejestrowaną jako czynny podatnik VAT musi:

1. Prowadzić ewidencję sprzedaży i zakupu VAT.
2. Sporządzać deklaracje VAT i je przesyłać do urzędu skarbowego.
3. Składać JPK_VAT w okresach miesięcznych.
4. Ewidencjonować transakcje unijne jeżeli takie mają miejsce.
5. Wystawiać faktury VAT na rzecz osób prowadzących działalność gospodarczą.
6. Wpisywać bezpośrednio do ewidencji VAT, transakcje, które nie są objęte fakturami.

Wszystkie osoby, które mają zamiar prowadzić działalność nierejestrowaną, powinny przed jej rozpoczęciem dokładnie się zapoznać z przywilejami, jakie im przysługują, ale również zwrócić uwagę na obowiązki. Brak odpowiedniej wiedzy w tym temacie nie zwolni takiej osoby z odpowiedzialności, a konsekwencje mogą być dotkliwe finansowo. Na stronach Ministerstwa Finansów znajduje się dużo cennych informacji, należy tylko zwracać uwagę na daty ich publikacji i sprawdzać, czy uwzględniają zmiany przepisów podatkowych.