Konsumenckie prawa przedsiębiorców – jakie są formy ochrony?

Konsumenckie prawa przedsiębiorców – jakie są mechanizmy ochrony praw przedsiębiorcy?

Zarówno w działalności gospodarczej, jak i w codziennych transakcjach przedsiębiorcy od dnia 1 stycznia 2021 r. mogą korzystać z praw przysługujących konsumentom. W sytuacjach, kiedy przedsiębiorca działa w charakterze konsumenta, na przykład dokonując zakupu na własny użytek lub zawierając umowy poza działalnością gospodarczą, może liczyć na podobną ochronę.

Konsumenckie prawa przedsiębiorców – omówione zagadnienia:

Ochrona praw przedsiębiorcy

Przedsiębiorcy, którzy działają jako konsumenci, mają prawo do korzystania z mechanizmów ochrony prawnej, które są dostępne w ramach prawa konsumenckiego.

Poniższa tabela przedstawia mechanizmy ochrony przedsiębiorcy działającego jako konsument.

MECHANIZM OCHRONY	DZIAŁANIA PRZEDSIĘBIORCY
PRAWO DO ODSTĄPIENIA OD UMOWY	przedsiębiorca, który dokonuje zakupu na użytek prywatny, ma prawo odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa (do 14 dni)
OBOWIĄZKI INFORMACYJNE SPRZEDAWCY	obowiązkiem sprzedawcy jest dostarczenie pełnych informacji o produkcie, jego cenie, warunkach umowy i prawie do odstąpienia od umowy
OCHRONA PRZED KLAUZULAMI ABUZYWNYMI	przedsiębiorca może domagać się unieważnienia klauzul abuzywnych w umowie, które są nieuczciwe i mogą prowadzić do nierównowagi stron
REKLAMACJA TOWARÓW I USŁUG	przedsiębiorca może zgłaszać reklamacje, jeśli produkt lub usługa są wadliwe lub niezgodne z umową, z prawem do naprawy, wymiany lub zwrotu pieniędzy
PRAWO DO ROZWIĄZYWANIA SPORÓW	przedsiębiorca jako konsument może skorzystać z mediacji lub arbitrażu w celu rozwiązania sporów z kontrahentem
OCHRONA DANYCH OSOBOWYCH	przedsiębiorca ma prawo do ochrony swoich danych osobowych zgodnie z przepisami RODO, a sprzedawca ma obowiązek ich odpowiedniego przechowywania
OCHRONA PRZED NIEUCZCIWYMI PRAKTYKAMI RYNKOWYMI	przedsiębiorca ma prawo do ochrony przed nieuczciwymi praktykami marketingowymi, wprowadzaniem w błąd lub agresywnymi działaniami ze strony sprzedawcy
PRAWO DO PEŁNEJ INFORMACJI O UMOWIE	przedsiębiorca ma prawo do jasnych i pełnych informacji o warunkach umowy, produkcie i usłudze przed jej zawarciem, w tym o prawie do zwrotu towaru

Chcesz wiedzieć, jak przebiega pozasądowe rozwiązywanie sporów z konsumentem? Jeśli tak, to przejdź tutaj.

Konsumenckie prawa przedsiębiorców – kiedy przysługują?

Przedsiębiorcy mogą korzystać z praw konsumenta w określonych sytuacjach:

Zakupienia towaru na własny (prywatny) użytek – przedsiębiorca może korzystać z praw konsumenta, jeśli dokonuje zakupu towaru lub usługi na własny użytek, a nie do wykorzystania w działalności gospodarczej.
Zakupienia towaru, który nie ma związku z działalnością gospodarczą przedsiębiorcy – gdy przedsiębiorca zawiera umowę, która nie jest związana z jego działalnością gospodarczą (np. zakup produktów, które będą wykorzystywane tylko prywatnie), może korzystać z praw konsumenta, takich jak prawo do reklamacji czy prawo do odstąpienia od umowy w ciągu 14 dni.
Niezgodności zakupionego towaru z umową – jeśli przedsiębiorca, dokonując zakupu w charakterze konsumenta, stwierdzi, że towar lub usługa nie są zgodne z umową, to ma prawo do reklamacji, wymiany towaru lub jego naprawy na zasadach przysługujących konsumentom.
Wystąpienia klauzul abuzywnych – klauzule abuzywne to postanowienia umowy, które są nieuczciwe i mogą naruszać interesy jednej ze stron, najczęściej konsumenta. Przedsiębiorcy również mogą jednak korzystać z tego prawa, gdy stają się stroną umowy z konsumentem (jeśli w umowie znajdują się klauzule, które mogą naruszać zasady uczciwego obrotu lub są niekorzystne, to przedsiębiorca ma prawo odmówić ich stosowania i żądać ich usunięcia z umowy).
Zawarcia umowy na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa – w przypadku umów zawieranych np. przez Internet, telefon czy ogólnie poza lokalem przedsiębiorstwa, przedsiębiorcy mogą korzystać z prawa do odstąpienia od umowy, jeśli występują w roli konsumenta, a nie w ramach swojej działalności gospodarczej. Gdy przedsiębiorca dokonuje zakupu w celach niezwiązanych z jego działalnością gospodarczą, może korzystać z ochrony przewidzianej dla konsumentów, np. z prawa do odstąpienia od umowy zawartej na odległość – więcej na temat odstąpienia od umowy znajdziesz tutaj.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Quis ipsum suspendisse ultrices gravida. Risus commodo viverra maecenas accumsan lacus vel facilisis.

Obowiązki sprzedawcy przedsiębiorcy względem konsumenta

KATEGORIA	OBOWIĄZKI PRZEDSIĘBIORCY	CEL/ ZNACZENIE
PRZED ZAWARCIEM TRANSAKCJI
INFORMOWANIE KONSUMENTA	przedsiębiorca musi dostarczyć pełne informacje o produkcie (np. cechy, cena, warunki umowy). zakazane są praktyki wprowadzające w błąd	zapewnienie konsumentowi dostępu do pełnych informacji umożliwiających świadome podejmowanie decyzji
UWIDACZNIANIE CEN	ceny muszą być wyraźnie i jednoznacznie przedstawione na produkcie lub jego etykiecie	umożliwienie konsumentowi łatwego porównania cen i podjęcia decyzji zakupowej
ZAWIERANIE UMÓW
UMOWA SPRZEDAŻY KONSUMENCKIEJ	przedsiębiorca musi przestrzegać obowiązków przy zawieraniu umowy sprzedaży	zapewnienie konsumentowi pełnej ochrony przy zawieraniu umowy, zgodnie z jego prawami
UMOWA O DZIEŁO (RZECZ RUCHOMA)	w przypadku umowy o dzieło dotyczącej rzeczy ruchomej, przedsiębiorca ma określone obowiązki związane z wykonaniem i odpowiedzialnością	ochrona konsumenta przed niezgodnym z umową wykonaniem dzieła
UMOWA O DZIEŁO (NIERUCHOMOŚĆ)	zasady dotyczące umowy o dzieło, której efektem nie jest rzecz ruchoma	ochrona konsumenta w przypadku umów, których rezultatem nie jest rzecz ruchoma
UMOWA ZLECENIE	przedsiębiorca zobowiązuje się do wykonania usługi na podstawie umowy zlecenia	ochrona konsumenta przed nieuczciwymi praktykami w ramach świadczenia usług
UMOWA NA ODLEGŁOŚĆ	przedsiębiorca ma obowiązki przy zawieraniu umowy przez Internet lub telefonicznie	zapewnienie konsumentowi prawa do odstąpienia od umowy i ochrony przy zakupach na odległość
UMOWA POZA LOKALEM PRZEDSIĘBIORSTWA	przedsiębiorca musi spełnić wymagania przy zawieraniu umów w domu konsumenta lub innych miejscach niż lokal firmy	ochrona konsumenta przed decyzjami podejmowanymi pod wpływem presji w nietypowych okolicznościach
UMOWY Z UŻYCIEM WZORCÓW UMOWNYCH	umowy z klauzulami niedozwolonymi nie mogą być zawierane	ochrona konsumenta przed nieuczciwymi klauzulami w umowach standardowych
ODPOWIEDZIALNOŚĆ WOBEC KONSUMENTA
REKLAMACJA TOWARU	przedsiębiorca musi rozpatrzyć reklamację towaru, jeśli nie jest on zgodny z umową	ochrona konsumenta, aby mógł otrzymać produkt zgodny z umową lub zwrócić wadliwy towar
REKLAMACJA DZIEŁA (NIERUCHOMOŚĆ)	w przypadku dzieła, które nie jest rzeczą ruchomą, przedsiębiorca odpowiada za wady i niedotrzymanie umowy	gwarancja, że dzieło wykonane zgodnie z umową, zapewnia konsumentowi prawo do reklamacji w razie wad
REKLAMACJA USŁUGI	przedsiębiorca ma obowiązek odpowiedzi na reklamację usługi wykonanej na podstawie umowy zlecenia	ochrona konsumenta przed niepełnym wykonaniem usługi i zapewnienie naprawy lub zwrotu kosztów
GWARANCJA A ODPOWIEDZIALNOŚĆ	przedsiębiorca odpowiada zarówno na podstawie gwarancji, jak i za niezgodność towaru z umową, jeśli towar jest wadliwy	gwarancja naprawy, wymiany lub zwrotu towaru, aby konsument mógł skorzystać z uprawnień w razie wad

A jeśli chcesz wiedzieć, jakie są terminy przedawnienia roszczeń dla konsumenta, to przeczytaj ten artykuł.

Podsumowanie

Przedsiębiorcy, którzy występują w roli konsumentów, mają prawo do ochrony na podobnych zasadach co konsumenci. Ochrona ta obejmuje m.in. prawo do odstąpienia od umowy, reklamacji, ochrony przed klauzulami abuzywnymi, a także dostęp do alternatywnych metod rozwiązywania sporów, dzięki czemu przedsiębiorcy skutecznie mogą chronić swoje interesy w sytuacjach, gdy działają na rynku na podobnych zasadach jak konsumenci.