Nowy podatek od ogrzewania? Kto go zapłaci?

Pod potocznym hasłem „podatek od ogrzewania” kryje się opłata za emisję dwutlenku węgla. Ma ona być nałożona na użytkowników pieców węglowych, gazowych czy olejowych.

W rzeczywistości opłata ta nie jest podatkiem w klasycznym rozumieniu, jednak w pośredni sposób wpłynie na posiadaczy kotłów na gaz czy węgiel. W dalszej części artykułu będziemy zamiennie używać obu pojęć.

Podatek od ogrzewania

Podatek od ogrzewania to wynik wdrożenia unijnego systemu ETS (Emissions Trading System). Jest to europejski mechanizm handlu emisjami, wprowadzony w 2005 roku, mający na celu ograniczenie emisji gazów cieplarnianych w Europie.

Źródło: Raport „Transformacja energetyczna w Polsce”

Firmy muszą uzyskać zezwolenia na emisję gazów, których łączna ilość nie może przekroczyć ustalonego limitu. Firmy emitujące mniej niż dozwolony limit mogą sprzedawać nadwyżki, natomiast te, które go przekroczą, muszą kupić dodatkowe uprawnienia, aby uniknąć kar finansowych.

System ETS ma być przekształcony w ETS2, czyli rozszerzony m.in. na właścicieli budynków niezeroemisyjnych. Oznacza to, że gospodarstwa domowe ogrzewające się węglem lub gazem będą ponosiły koszt opłaty od emisji CO2, czyli potocznie zwany „podatek od ogrzewania”.

Wysokość podatku od ogrzewania

Choć aktualnie nie ma konkretnych informacji na temat wysokości podatku od ogrzewania, to w opracowaniach branżowych podaje się, że będzie on wynosił 45 euro za tonę dwutlenku węgla. Nowy podatek od ogrzewania teoretycznie ma być uzależniony od emisji.

Przy założeniu, że gospodarstwa domowe emitują przeciętnie 6 ton CO2 w ciągu roku, podatek od ogrzewania wyniesie około 1200 złotych rocznie.

Należy jednak zaznaczyć, że kwota 45 euro za tonę nie jest potwierdzona.

Kto zapłaci podatek od ogrzewania?

Podatek od ogrzewania nie będzie bezpośrednio nakładany na gospodarstwa domowe, ale mimo to wpłynie na ich finanse.

Opłaty za emisję CO2 będą dotyczyć dostawców paliw, którzy będą musieli ewidencjonować sprzedawane surowce energetyczne i nabywać uprawnienia do emisji. Koszty tych opłat z pewnością zostaną przeniesione na ceny paliw, co ostatecznie obciąży ostatecznych odbiorców, czyli m.in. właścicieli lokali ogrzewanych paliwem kopalnym, jak np. węglem, gazem ziemnym, gazem płynnym, ekogroszkiem czy olejem opałowym, którzy będą otrzymywać rachunki za ogrzewanie powiększone właśnie o opłatę za emisję CO2.

Od kiedy zapłacimy więcej za ciepło?

System ETS2, a co za tym idzie nowy podatek od ogrzewania ma zacząć obowiązywać od 2027 lub 2028 roku – jeśli ceny gazu przekroczą ustaloną granicę.

Jak wzrosną koszty życia?

Powyższe opłaty wpłyną na wzrost cen surowców energetycznych, co przełoży się na wyższe koszty dla gospodarstw domowych.

Przewiduje się, że ceny gazu wzrosną o dwucyfrową wartość, a w przypadku węgla, który jest bardziej emisyjny, podwyżki będą jeszcze większe.

Szacunkowy wzrost cen przedstawili Wanda Buk oraz Marcin Izdebski w Raporcie „Analiza wpływu ETS2 na koszty życia Polaków”. Poniżej przytaczamy ich prognozy.

Wyżej wymienieni autorzy udostępnili także własny kalkulator, obliczający szacunkowy wzrost cen dla określonych parametrów gospodarstwa domowego.

Czy da się uciec przed nowym podatkiem od ogrzewania?

Nie da się wprost uciec przed nowym podatkiem, jednak można uniknąć znacznych podwyżek cen.

Aby zmniejszyć rachunki za ciepło, dobrze rozważyć przejście na odnawialne źródła energii, takie jak np. panele słoneczne, pompy ciepła czy turbiny wiatrowe.

Wybór ekologicznych źródeł energii zmniejszy wysokość podatku za ogrzewanie. Dodatkowo poprawa efektywności energetycznej, np. poprzez modernizację izolacji czy wymianę okien, oraz optymalizacja zużycia energii w gospodarstwie domowym mogą przyczynić się do obniżenia kosztów ogrzewania i emisji CO2.

Wsparcie finansowe na transformację energetyczną

Według danych Europejskiego Komitetu Regionów około 34 miliony Europejczyków nie może sobie pozwolić na odpowiednie ogrzewanie swoich domów ani na ich modernizację.

W odpowiedzi na ten problem ma powstać Społeczny Fundusz Klimatyczny, aby wspierać najuboższych właścicieli domów. Polska ma otrzymać do 20 miliardów euro na ten cel w latach 2026-2032, a rodziny mieszkające w budynkach niespełniających standardów energetycznych mają otrzymać 100% dofinansowania.

Właściciele domów już teraz także mogą skorzystać z różnych programów poprawiających efektywność energetyczną, jak choćby z podatkowej ulgi termomodernizacyjnej, programu Moje Ciepło, czy programu Czyste Powietrze. Szczegóły tego wsparcia przedstawiliśmy w artykule: Dofinansowanie “Czyste Powietrze” – zasady 2024.

Źródło: Raport „Transformacja energetyczna w Polsce”