Kiedy można odliczyć VAT od usług gastronomicznych i hotelowych

×

Prawo do odliczenia podatku VAT jest jednym z podstawowych praw podatnika VAT czynnego. Nadrzędną zasadą wynikającą z rozliczania podatku VAT jest jego neutralność na każdym etapie obrotu towarem czy usługą. Dotyczy to transakcji przeprowadzanych pomiędzy podmiotami, które są podatnikami VAT. W ustawie o podatku VAT zawarte są między innymi regulacje dotyczące zasad odliczania podatku VAT naliczonego. Mowa jest również o czynnościach, od których nie można odliczyć podatku VAT i znajdują się tutaj usługi gastronomiczne i hotelowe. W dzisiejszej publikacji zajmiemy się tematem kiedy można odliczyć VAT od usług gastronomicznych i hotelowych.

Usługi gastronomiczne a VAT

Z przepisów ustawy o podatku VAT (art. 88 ust. 1 pkt 4) wynika wprost, że przedsiębiorcy nie mają prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od zakupu usług gastronomicznych. Jedynym wyjątkiem jest nabycie gotowych posiłków przeznaczonych dla pasażerów przez podatników świadczących usługi przewozu osób.

Ustawa o podatku VAT nie definiuje usługi gastronomicznej. W oparciu o definicję słownikową przyjmuje się, że usługa gastronomiczna polega na przygotowaniu, podaniu i sprzedaży posiłku w miejscach, w których dochodzi do ich konsumpcji, takich jak przykładowo: restauracje, bary, kawiarnie.

Usługi hotelowe a VAT

Z ustawy o podatku VAT wynika również wprost, że przedsiębiorcy nie mają prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od nabywanych usług noclegowych, z wyjątkiem usług noclegowych nabywanych w celu ich odsprzedaży, opodatkowanych u tego podatnika na podstawie art. 8 ust. 2a. Dotyczy to przypadków, gdy przedsiębiorca, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług. Przyjmuje się wówczas, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi. Chodzi o sytuacje, w których dochodzi do refakturowania usług.

W ustawie o podatku VAT nie zamieszczono definicji usług noclegowych, można w tym miejscu przywołać pojęcie usług hotelarskich, które pojawia się w ustawie o usługach hotelarskich oraz usługach pilotów wycieczek i przewodników turystycznych. W tym przepisie czytamy, że pod pojęciem usług hotelarskich kryje się krótkotrwałe, ogólnie dostępne wynajmowanie domów, mieszkań, pokoi, miejsc noclegowych, a także miejsc na ustawienie namiotów lub przyczep samochodowych oraz świadczenie, w obrębie obiektu, usług z tym związanych.

Usługi cateringowe a VAT

Wyjaśnijmy na wstępie, czym się różnią usługi gastronomiczne od usług cateringowych.

Najlepiej będzie to omówić, posiłkując się jedną z interpretacji podatkowych. W rozstrzygnięciu z dnia 23 maja 2019 r., sygn. akt 0112-KDIL2-3.4012.117.2019.2.WB przedsiębiorca zadał pytanie, czy przysługuje mu prawo do odliczenia podatku VAT od zakupu usług gastronomicznych i cateringowych. Na tym tle organ podatkowy wyjaśnił, że Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) ustawodawca sklasyfikował usługi cateringowe pod symbolem: 56.21.”Usługi przygotowywania i dostarczania żywności dla odbiorców zewnętrznych (katering)” a więc pod innym symbolem niż usługi gastronomiczne 56.29.: “Pozostałe usługi gastronomiczne”. Prowadzi to do wniosku, że usługi cateringowe stanowią odrębne usługi od usług gastronomicznych.

Odliczenie VAT od usług gastronomicznych

W interpretacji z dnia 3 lutego 2023 r., sygn. akt 0111-KDIB3-1.4012.867.2022.2.ICZ zadane zostało pytanie, czy w przypadku nabycia usług gastronomicznych od zewnętrznego podmiotu, które będą częścią usługi kompleksowej świadczonej przez przedsiębiorcę, przysługuje mu prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od usług gastronomicznych? W ocenie wnioskodawcy dochodzi do odsprzedaży nabywanych usług, a w takim przypadku przedsiębiorca ma prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego, ponieważ w przeciwnym razie nie zostałaby spełniona przesłanka neutralności podatku VAT. Takie podejście potwierdza orzecznictwo krajowe. Jednak z tym podejściem nie zgodził się Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (KIS). W uzasadnieniu napisał, że w omawianej sprawie nie dochodzi do odsprzedaży samej usługi gastronomicznej, tylko stanowi ona element usługi kompleksowej. Tym samym w ocenie Dyrektora KIS jest wyłączona z prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego.

W praktyce pojawiają się wątpliwości, w jaki sposób powinny postąpić przedsiębiorcy, którzy świadczą dla swoich kontrahentów usługi kompleksowe, w skład których wchodzi między innymi usługa gastronomiczna.

Z takim pytaniem do Dyrektora KIS zwrócił się wnioskodawca w interpretacji z dnia 7 listopada 2023 r., dygn. akt 0114-KDIP1-3.4012.598.2018.12.JG. W przedstawionym stanie faktycznym spółka organizuje różnego rodzaju wydarzenia. W skład usługi będą wchodziły między innymi usługi wyżywienia lub cateringu. Faktura dokumentująca usługę będzie wystawiana w jednej pozycji wraz z kwotą wynagrodzenia obejmującą wszystkie elementy wchodzące w jej zakres. W ocenie Dyrektora KIS przepisy ograniczające prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego nie będą miały zastosowania w sytuacji, gdy przedmiotem zakupu jest kompleksowa usługa organizacji wydarzeń mających na celu organizację spotkań o charakterze marketingowym, szkoleniowym lub konferencyjnym. Jest to jedna usługa, na którą składają się poszczególne elementy, w tym usługi gastronomiczne i noclegowe. W takim przypadku przedsiębiorcy będzie przysługiwało pełne prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego.

Usługi noclegowe – kiedy można odliczyć podatek VAT?

Organy podatkowe sztywno trzymają się obowiązujących przepisów podatkowych. We wcześniejszych akapitach wyjaśnione zostało, że przedsiębiorca pozbawiony jest prawa do odliczenia podatku VAT od zakupu usług noclegowych, chyba że dochodzi do ich refakturowania. Przy czym przepisy nie odnoszą się do bardziej złożonych operacji gospodarczych, których jednym z elementów jest usługa noclegowa.

W interpretacji podatkowej sygn. akt 0112-KDIL1-3.4012.94.2025.2.AKS z dnia 17 kwietnia 2025 r. poruszony został temat odliczenia podatku VAT od usług noclegowych w przypadku świadczenia kompleksowego. Mowa jest o organizacji konferencji, eventów, imprez integracyjnych, szkoleń. W skład usługi stanowiącej kompleksowe świadczenie hotelowe wchodzić będzie wiele różnych elementów składowych, w tym np. wynajem sali konferencyjnej, usługi noclegowe, gastronomiczne, audiowizualne, techniczne, parking. Dyrektor KIS zgodził się, że spółce będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego wynikającą z faktur dokumentujących zakup usług stanowiących usługę kompleksową, w skład której wchodzą również usługi noclegowe oraz gastronomiczne skoro będą one służyć do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT, tj. sprzedaży kompleksowych usług organizacji konferencji/szkoleń/eventów i innych spotkań.

Odsprzedaż usług noclegowych i gastronomicznych

Jeszcze inną kwestią jest prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego w przypadku odsprzedaży usług noclegowych i gastronomicznych.

To zagadnienie zostało poruszone w wyroku NSA z dnia 31.01.2023 r., sygn. akt I FSK 2347/19. W przedmiotowej sprawie w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą przedsiębiorca występował w roli pośrednika pomiędzy podmiotami świadczącymi usługi noclegowe i gastronomiczne oraz klientami indywidualnymi i biznesowymi, dochodziło do odsprzedaży usług. W ocenie organu podatkowego przepisy ustawy o podatku VAT bezwzględnie ograniczają prawo do odliczenia podatku naliczonego od nabywanych usług noclegowych i gastronomicznych, nawet jeżeli służą one odsprzedaży w modelu pośrednictwa. Innego zdania był Naczelny Sąd Administracyjny (NSA). W ocenie NSA zakaz odliczania podatku VAT naliczonego od usług gastronomicznych i noclegowych nie może dotyczyć tych podatników, którzy nabywają te usługi w celu ich odsprzedaży konsumentom lub innym podatnikom. W takim przypadku poniesione na nie wydatki pozostają w ścisłym związku z działalnością gospodarczą przedsiębiorcy.

W dalszej części NSA argumentuje, że odmienna wykładnia powyższych przepisów (art. 88 ust. 1 pkt 4) pozostawałaby w sprzeczności z zasadą neutralności podatku od towarów i usług, której realizacja polega na umożliwieniu podatnikowi obniżenia podatku należnego o kwoty podatku zapłaconego przy nabyciu towarów i usług, związanych z jego działalnością gospodarczą.

Podsumowanie

W dzisiejszej publikacji poruszony został temat odliczania podatku VAT od usług noclegowych i hotelowych.

Z przeprowadzonej analizy zagadnienia wysuwają się następujące wnioski:

1. Organy podatkowe stoją na stanowisku, że przepisy ustawy o podatku VAT kategorycznie zabraniają odliczania podatku VAT od usług gastronomicznych i noclegowych.
2. Wyjątkiem jest:
   • nabycie gotowych posiłków dla pasażerów firm świadczących usługi przewozowe,
   • nabycie usług noclegowych w celu ich odsprzedaży.
3. Jeśli usługa gastronomiczna i noclegowa jest częścią usługi kompleksowej, to fiskus nie zabrania odliczenia podatku VAT od całej usługi.
4. Organy podatkowe nie zgadzają się na odliczanie podatku VAT od nabytych usług gastronomicznych i noclegowych w modelu pośrednictwa. Odmiennego zdania są sądy, które stoją na stanowisku, że przedsiębiorca ma prawo do odliczenia podatku.

Jak widać na tle przepisów dotyczących prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od usług gastronomicznych i hotelowych powstaje wiele sporów pomiędzy przedsiębiorcami, a organami podatkowymi. Nie jasna jest nawet sytuacja, w której dochodzi do odsprzedaży usług gastronomicznych czy noclegowych, chociaż w tym przypadku wydaje się, że przepisy zezwalają na odliczenie VAT od usług noclegowych jeśli dochodzi do ich refakturowania. W tym przypadku innego zdania są sądy a innego fiskus. Nic więc dziwnego, że przedsiębiorcom trudno właściwie interpretować przepisy.

Na pytania składane do Krajowej Informacji Skarbowej udzielane jest jedynie bardzo ogólnikowe odpowiedzi, które nie wnoszą nic do sprawy. Przedsiębiorcom nie pozostaje nic innego jak składanie wniosków o wydanie indywidualnej interpretacji, jeśli uważają, że mają prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od usług gastronomicznych czy noclegowych.

Stan prawny na dzień: 09.09.2025 r.