Od dnia 01.01.2017 r. wchodzi w życie nowelizacja ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, zgodnie z którą limit płatności gotówkowych ulegnie obniżeniu z 15 tys. euro do 15 tys. złotych. Jak należy więc rozumieć pojęcie transakcji w odniesieniu do limitu transakcji gotówkowych?

Transakcja gotówkowa definicja

Po zmianie artykuł 22. będzie wyglądał następująco:

„Dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy: 1) stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca, 2) jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15 000 zł, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.”

Biuro Rachunkowe – dedykowana księgowa

Problematyczne jest ustalenie definicji transakcji, która nie została wyjaśniona w ustawie.

W przepisach funkcjonuje wiele pojęć transakcji

I tak:

• odrębnie zdefiniowaną na potrzeby ustawy o VAT „jednolitą gospodarczo transakcję”,
• „transakcję handlową” funkcjonującą na potrzeby ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych,
• odrębnie zdefiniowaną „transakcję” na potrzeby ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy,
• „transakcję płatniczą” i „krajową transakcję płatniczą” funkcjonującą na gruncie ustawy o usługach płatniczych.

Księgowość Internetowa – 30 dni za darmo

Najbardziej właściwa wydaje się być definicja z ustawy o terminach zapłaty w transakcjach Zgodnie z treścią art. 4 tej ustawy transakcją handlową jest:

(…) umowa, której przedmiotem jest odpłatna dostawa towaru lub odpłatne świadczenie usługi, jeżeli strony, o których mowa w art. 2 [m.in. przedsiębiorcy w rozumieniu przepisów art. 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej], zawierają ją w związku z wykonywaną działalnością.

Inne pojęcia

Przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną – wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą.

Program do faktur – Darmowe konto

Działalnością gospodarczą jest zaś zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie, wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Podobne rozumienie jednorazowej wartości transakcji, o której mowa w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej, przedstawiło Ministerstwo Gospodarki w początkowym okresie funkcjonowania tej ustawy. W odpowiedzi z 4 października 2004 r. na interpelację poselską stwierdzono, że:

„Pod pojęciem „jednorazowa wartość transakcji” należy rozumieć ogólną wartość należności lub zobowiązań, określoną w umowie zawartej między przedsiębiorcami.”

Bazując na tych regulacjach, przez pojęcie „transakcji” należałoby rozumieć umowę, której przedmiotem jest odpłatne świadczenie usług/dostaw towarów i umowa ta jest zawierana między przedsiębiorcami w ramach prowadzonej przez nich współpracy.

Jeśli zatem przedsiębiorcy współpracują np. na podstawie umowy o współpracę, w której:

• określono kwotę zobowiązania przekraczającą 15.000 zł, dla określenia jednorazowej wartości transakcji należałoby przyjąć tę całą wartość niezależnie od liczby płatności wynikającej z tej umowy,
• nie określono kwoty zobowiązania (np. tzw. umowa ramowa określająca zasady współpracy, ale nie generująca zobowiązania ani jego wysokości) – dla określenia jednorazowej wartości transakcji należałoby przyjąć sumę płatności wynikających z kolejnych (pojedynczych) zleceń (zamówień), jako że każde z nich realizowane jest na podstawie jednej umowy (transakcji). W takim przypadku każda płatność, której wartość łącznie z poprzednimi płatnościami przekroczy kwotę limitu w wysokości 15.000,00 zł, powinna być zrealizowana za pośrednictwem rachunku płatniczego. Nie ma znaczenia, czy udokumentowanie nastąpiło jedną czy kilkoma fakturami.

Wszelkie korekty faktur zwiększające wartość transakcji do ponad 15 000 zł skutkują tym samym.

W sytuacji, gdy przedsiębiorca wie, że w ramach zawartej z kontrahentem umowy zakup przekroczy 15 000 zł a ma wątpliwość, czy zostanie uznany za jedną transakcję, należy dokonać zapłaty przelewem lub wystąpić o interpretację indywidualną.