Umowa o dzieło a umowa zlecenie – kluczowe różnice

Zastanawiasz się czym różni się umowa o dzieło od umowy zlecenie? Przeczytaj artykuł na ten temat.
Biuro rachunkowe - ifirma.pl

Przedsiębiorcy bardzo często zatrudniają pracowników na umowy cywilnoprawne. Jednak często pojawiają się dylematy, jaki charakter ma podpisywana umowa, czy jest to umowa zlecenie, czy może umowa o dzieło. W dzisiejszej publikacji opiszemy kluczowe różnice pomiędzy umową zlecenie a umową o dzieło.

Umowa zlecenie czy umowa o dzieło – różnice

Właściwe zdefiniowanie czy mamy do czynienia z umową zlecenie, czy umową o dzieło powinno być punktem wyjścia przy zawieraniu umowy. Ma to szczególnie znaczenie z uwagi na różne zasady rozliczania zarówno w podatku dochodowym, jak i w opłacaniu składek ZUS. Jak można przeczytać na stronie ZUS organ ten ma prawo do zweryfikowania zawartej umowy. Na podstawie przywołanego opracowania przyjrzymy się, na co przy kwalifikacji rodzaju zawartej umowy zwraca uwagę ZUS.

Cechy
Umowa o dzieło
Umowa zlecenie
Przedmiot i cel umowy
Zobowiązanie do wykonania dzieła i osiągnięcia indywidualnego rezultatu, który powinien mieć byt: samoistny, obiektywnie osiągalny i pewny. O indywidualnym charakterze dzieła świadczy jego odmienność od innych rezultatów pracy występujących na danym rynku pracy. Dzieło ma zindywidualizowany charakter.Zleceniobiorca zobowiązuje się do wykonywania określonych czynności, najczęściej powtarzalnych na rzecz zleceniodawcy.
Odpowiedzialność
Osoba wykonująca umowę o dzieło odpowiada za jej rezultatZleceniobiorca nie odpowiada za rezultat swojej pracy, ryzyko z powodu braku rezultatu leży po stronie zleceniodawcy
Pewność rezultatu
Osiągnięcie rezultatu jest pewneBrak pewności co do osiągnięcia rezultatu
Powtarzalność
Dzieło ma indywidualny, niepowtarzalny charakterWykonywanie powtarzalnych czynności
Sprawdzanie na istnienie wad fizycznych
Można sprawdzić wady fizyczneNie można sprawdzić wad fizycznych

Umowa zlecenie a umowa o dzieło – koszty uzyskania przychodów

Kolejne różnice pomiędzy umową zlecenie a umową o dzieło można odnieść do kosztów uzyskania przychodów, które mogą być naliczane w wysokości 20% lub 50%:

Rodzaj umowy Koszty uzyskania przychodów
20%50%
Umowa zlecenieTAKNIE
Umowa o dziełoTAKTAK

Koszty w wysokości 50% mogą mieć zastosowane tylko w przypadkach, które zostały wymienione w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zaliczkę na podatek dochodowy zmniejsza się o koszty uzyskania przychodów.

Umowa zlecenie i umowa o dzieło a składki na ubezpieczenia ZUS

Również na tym polu istnieją zasadnicze różnice jeżeli chodzi o oskładkowanie przedmiotowych umów:

Składki ZUS
Umowa o dzieło
Umowa zlecenie
Składki na ubezpieczenia społeczne
Nie ma obowiązku opłacania składek społecznychSkładki na ubezpieczenia społeczne mogą być obowiązkowe lub dobrowolne w zależności od tego, czy zleceniobiorca posiada inne tytuły do ubezpieczeń. W każdym przypadku ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne. Każdorazowo należy dokonać oceny, czy następuje zbieg tytułów do ubezpieczeń
Składki na ubezpieczenie zdrowotne
Nie ma obowiązku opłacania składek zdrowotnychSkładka zdrowotna jest obowiązkowa, chyba że zleceniobiorca jest uczniem lub studentem do 26 roku życia

Jeżeli chodzi o dokumenty zgłoszeniowe do ZUS, to zostało to opisane poniżej:

Umowa zlecenie
Umowa o dzieło
  • ZUS ZUA
  • – zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego
  • ZUS ZZA – zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego
  • Zgłoszenie ZUS RUD

    W przypadku umowy zlecenie zgłoszenia dokonujemy na ZUS ZUA jeżeli zleceniobiorca podlega pod ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Natomiast jeżeli będzie opłacana tylko składaka zdrowotna należy do ZUS przekazać zgłoszenie ZUS ZZA.

    Umowa o dzieło w wyrokach sądowych

    Na stronie internetowej ZUS zamieszczone zostały przykładowe wyroki sądowe dotyczące sporów w klasyfikacji wykonywanych czynności pod kątem umowy o dzieło. Poniżej opisane niektóre z nich:

    Charakter wykonywanych czynności
    Wyroki sądowe
    Uwagi
    WykładyWyroki Sądu Najwyższego:
  • sygn. akt II UK 12/14 z 28 sierpnia 2014 r.,
  • sygn. akt II UK 548/13 z dnia 4 czerwca 2014 r.,
  • sygn. akt II UK 402/12 z dnia 4 lipca 2013 r.
  • W ocenie sądu jeżeli przedmiotem umowy jest przeprowadzanie wykładów, to taka umowa nie prowadzi do osiągnięcia określonego rezultatu, a jedynie do starannego wykonania powierzonych czynności
    TłumaczeniaWyrok Sądu Najwyższego z 6 kwietnia 2011 r., sygn. akt II UK 315/10,Powtarzalne wykonywanie tłumaczeń świadczy o wykonywaniu umowy zlecenie a nie umowy o dzieło
    Nauka języków obcychWyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 19 czerwca 2013 r., sygn. akt III AUa 1511/12Brak znamion osiągnięcia rezultatu umowy w jakiejkolwiek postaci materialnej, czy niematerialnej. Czy uczeń opanuje język zależy od jego indywidualnych predyspozycji i umiejętności
    Prowadzenie zajęć sportowych i treningówWyrok Sądu Najwyższego z 15 lipca 2014 r., sygn. akt II UK 496/13Systematyczne wykonywanie czynności trenerskich lub sportowych świadczy o tym, że mamy do czynienia z umową zlecenie
    Prelekcje reklamoweWyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 11 kwietnia 2013 r., sygn. akt III AUa 1327/12Celem zawartej umowy nie było osiągnięcie określonego dzieła. Chodziło o przygotowanie spotkania, w którym weźmie udział określona grupa osób, które mogą być potencjalnymi klientami firmy

    Kiedy możemy mówić o umowie o dzieło

    Powyżej wymieniono przykładowe sytuacje, w których ZUS kwestionuje kwalifikowanie umowy, jako umowy o dzieło. Jednak często niektóre czynności mogą być traktowane zarówno jako umowa zlecenie lub umowa o dzieło. Może to być przykładowo wygłoszenie wykładu na wskazany temat. Często ZUS kwestionuje takie umowy o dzieło traktując, że są to umowy spełniające kryteria zlecenia. Jednak jak się okazuje w wyrokach sądowych można spotkać się z argumentacją, że jeżeli wykład posiada cechy utworu, a takim właściwościom odpowiada tylko wykład naukowy o charakterze niestandardowym, niepowtarzalnym, wypełniający kryteria twórczego i indywidualnego dzieła naukowego, to wtedy można uznać, że mamy do czynienia z umową o dzieło. Takie stanowisko zostało zaprezentowane w wyroku Sądu Najwyższego sygn. akt II UK 123/18 z dnia 17.04.2019 r. W tym miejscu pojawia się jeszcze jeden wątek związany z umową o dzieło, mianowicie chodzi o prawa autorskie.

    Umowa o dzieło a prawa autorskie

    Kwalifikowanie umów o dzieło jak się okazuje nie należy do łatwych. Wielu pracodawców uważa, że jeżeli dzieło spełnia definicję utworu z ustawy o prawach autorskich, to spełnia kryteria umowy o dzieło. Jak się okazuje nie zawsze takie podejście spotyka się z aprobatą również po stronie Sądów. W jednym z wyroków Sądu Najwyższego sygn. akt II UK 235/17 z dnia 6 września 2018 r. Sąd podkreśla, że sama umowa o dzieło powinna określać rodzaj utworu, sposób jego ustalenia, metody jego rozporządzania, tzw. pola eksploatacji jak i powinna ustalać wynagrodzenie, to wówczas można ją zakwalifikować jako zobowiązanie rezultatu (umowa o dzieło) i odróżnić od zobowiązań starannego działania (umowa zlecenie). Podkreśla się również, że nie wszyscy pracodawcy w sposób prawidłowy interpretują te warunki. W tym wyroku Sąd w sposób bardzo szczegółowy argumentuje swoje stanowisko co do oceny umowy o dzieło w kontekście utworu w rozumieniu ustawy o prawach autorskich, nie zawsze taki utwór będzie przedmiotem umowy o dzieło w ocenie Sądu. Jest to kwestia, na którą niewątpliwie powinni zwrócić uwagę pracodawcy.

    Podsumowanie

    Każda firma, która zawiera umowę powinna wiedzieć, do jakiej kategorii należy podpisana umowa cywilnoprawna. Jak widać na podstawie informacji zawartych w tym artykule ma to decydujące znaczenie przy zgłaszaniu umowy do ZUS. Jest to kluczowe, ponieważ umowa o dzieło nie jest objęta ani składkami społecznymi, ani składką zdrowotną. Natomiast umowa zlecenie objęta jest ubezpieczeniem zdrowotnym, poza ustawowymi wyjątkami, a zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych musi być analizowane indywidualnie w każdej sprawie. Coraz częściej i głośniej mówi się o obowiązkowych ubezpieczeniach społecznych od każdej umowy zlecenie.

    Najważniejsze pytania

    1. 🔸Dlaczego ważne jest zrozumienie różnic pomiędzy umową zlecenie a umową o dzieło?

      Ma to decydujące znaczenie przy zgłaszaniu umowy do ZUS. Jest to kluczowe, ponieważ umowa o dzieło nie jest objęta ani składkami społecznymi, ani składką zdrowotną. Natomiast umowa zlecenie objęta jest ubezpieczeniem zdrowotnym, poza ustawowymi wyjątkami, a zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych musi być analizowane indywidualnie w każdej sprawie.

    Podziel się z innymi

    Biuro rachunkowe - ifirma.pl
    Dodaj komentarz

    Zachęcamy do komentowania naszych artykułów. Wyraź swoje zdanie i włącz się w dyskusje z innymi czytelnikami. Na indywidualne pytania (z zakresu podatków i księgowości) użytkowników ifirma.pl odpowiadamy przez e-mail, czat lub telefon – skontaktuj się z nami.

    Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

    Administratorem Twoich danych osobowych jest IFIRMA S.A. z siedzibą we Wrocławiu. Dodając komentarz na blogu, przekazujesz nam swoje dane: imię i nazwisko, adres e-mail oraz treść komentarza. W systemie odnotowywany jest także adres IP, z wykorzystaniem którego dodałeś komentarz. Dane zostają zapisane w bazie systemu WordPress. Twoje dane są przetwarzane na podstawie Twojej zgody, wynikającej z dodania komentarza. Dane są przetwarzane w celu opublikowania komentarza na blogu, jak również w celu obrony lub dochodzenia roszczeń. Dane w bazie systemu WordPress są w niej przechowywane przez okres funkcjonowania bloga. O szczegółach przetwarzania danych przez IFIRMA S.A dowiesz się ze strony polityki prywatności serwisu ifirma.pl.

    Klauzula/ zastrzeżenie prawne na ifirma.pl
    Twój znajomy zakłada firmę Blog banner

    Z biurem rachunkowym IFIRMA masz i czas, i firmę

    Już za 149 zł

    miesięcznie

    • Pomagamy w przeniesieniu dokumentów i formalnościach
    • Przydzielamy dedykowaną księgową
    • Wygodnie dostarczasz dokumenty,
a księgowa rozlicza miesiąc i wysyła deklaracje
    Myślisz o zmianie księgowego?

    Zostaw swój numer telefonu, a my znajdziemy księgowego dla Ciebie.

      Mobilnie. Wszędzie

      Z ifirma.pl masz księgowość w swoim telefonie. Wysyłaj dokumenty, sprawdzaj salda i terminy online, gdziekolwiek jesteś. Aplikację znajdziesz na najpopularniejszych platformach.

      Mobilnie

      Ułatwienia dla e‑commerce

      Wygodne integracje
      Wygodne integracje

      Program do faktur IFIRMA w prosty sposób zintegrujesz z Allegro i popularnymi platformami e‑commerce jak Shoper, WooCommerce czy PrestaShop.

      Sprawdź wszystkie integracje →

      Wygodne integracje
      Płatności w jednym miejscu

      ifirma.pl łączy się z urządzeniami fiskalnymi, pozwala na eksport przelewów do banku i zatwierdzanie ich jednym kodem, co znacznie usprawnia codzienną pracę i samodzielne księgowanie.

      Wygodne integracje
      Łatwe generowanie faktur

      Dzięki integracji z bazą GUS ułatwiamy też wystawianie faktur – wystarczy, że wpiszesz NIP kontrahenta, a reszta danych uzupełni się automatycznie.

      allegro integracja ecommerce
      woocommerce integracja ecommerce
      shoper integracja ecommerce
      prestashop integracja ecommerce
      shoplo integracja ecommerce
      magento integracja ecommerce