Umowa o dzieło a umowa zlecenie – kluczowe różnice

Przedsiębiorcy bardzo często zatrudniają pracowników na umowy cywilnoprawne. Jednak często pojawiają się dylematy, jaki charakter ma podpisywana umowa, czy jest to umowa zlecenie, czy może umowa o dzieło. W dzisiejszej publikacji opiszemy kluczowe różnice pomiędzy umową zlecenie a umową o dzieło.

Umowa zlecenie czy umowa o dzieło – różnice

Właściwe zdefiniowanie czy mamy do czynienia z umową zlecenie, czy umową o dzieło powinno być punktem wyjścia przy zawieraniu umowy. Ma to szczególnie znaczenie z uwagi na różne zasady rozliczania zarówno w podatku dochodowym, jak i w opłacaniu składek ZUS. Jak można przeczytać na stronie ZUS organ ten ma prawo do zweryfikowania zawartej umowy. Na podstawie przywołanego opracowania przyjrzymy się, na co przy kwalifikacji rodzaju zawartej umowy zwraca uwagę ZUS.

Umowa zlecenie a umowa o dzieło – koszty uzyskania przychodów

Kolejne różnice pomiędzy umową zlecenie a umową o dzieło można odnieść do kosztów uzyskania przychodów, które mogą być naliczane w wysokości 20% lub 50%:

Koszty w wysokości 50% mogą mieć zastosowane tylko w przypadkach, które zostały wymienione w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zaliczkę na podatek dochodowy zmniejsza się o koszty uzyskania przychodów.

Umowa zlecenie i umowa o dzieło a składki na ubezpieczenia ZUS

Również na tym polu istnieją zasadnicze różnice jeżeli chodzi o oskładkowanie przedmiotowych umów:

Jeżeli chodzi o dokumenty zgłoszeniowe do ZUS, to zostało to opisane poniżej:

W przypadku umowy zlecenie zgłoszenia dokonujemy na ZUS ZUA jeżeli zleceniobiorca podlega pod ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Natomiast jeżeli będzie opłacana tylko składaka zdrowotna należy do ZUS przekazać zgłoszenie ZUS ZZA.

Umowa o dzieło w wyrokach sądowych

Na stronie internetowej ZUS zamieszczone zostały przykładowe wyroki sądowe dotyczące sporów w klasyfikacji wykonywanych czynności pod kątem umowy o dzieło. Poniżej opisane niektóre z nich:

Kiedy możemy mówić o umowie o dzieło

Powyżej wymieniono przykładowe sytuacje, w których ZUS kwestionuje kwalifikowanie umowy, jako umowy o dzieło. Jednak często niektóre czynności mogą być traktowane zarówno jako umowa zlecenie lub umowa o dzieło. Może to być przykładowo wygłoszenie wykładu na wskazany temat. Często ZUS kwestionuje takie umowy o dzieło traktując, że są to umowy spełniające kryteria zlecenia. Jednak jak się okazuje w wyrokach sądowych można spotkać się z argumentacją, że jeżeli wykład posiada cechy utworu, a takim właściwościom odpowiada tylko wykład naukowy o charakterze niestandardowym, niepowtarzalnym, wypełniający kryteria twórczego i indywidualnego dzieła naukowego, to wtedy można uznać, że mamy do czynienia z umową o dzieło. Takie stanowisko zostało zaprezentowane w wyroku Sądu Najwyższego sygn. akt II UK 123/18 z dnia 17.04.2019 r. W tym miejscu pojawia się jeszcze jeden wątek związany z umową o dzieło, mianowicie chodzi o prawa autorskie.

Umowa o dzieło a prawa autorskie

Kwalifikowanie umów o dzieło jak się okazuje nie należy do łatwych. Wielu pracodawców uważa, że jeżeli dzieło spełnia definicję utworu z ustawy o prawach autorskich, to spełnia kryteria umowy o dzieło. Jak się okazuje nie zawsze takie podejście spotyka się z aprobatą również po stronie Sądów. W jednym z wyroków Sądu Najwyższego sygn. akt II UK 235/17 z dnia 6 września 2018 r. Sąd podkreśla, że sama umowa o dzieło powinna określać rodzaj utworu, sposób jego ustalenia, metody jego rozporządzania, tzw. pola eksploatacji jak i powinna ustalać wynagrodzenie, to wówczas można ją zakwalifikować jako zobowiązanie rezultatu (umowa o dzieło) i odróżnić od zobowiązań starannego działania (umowa zlecenie). Podkreśla się również, że nie wszyscy pracodawcy w sposób prawidłowy interpretują te warunki. W tym wyroku Sąd w sposób bardzo szczegółowy argumentuje swoje stanowisko co do oceny umowy o dzieło w kontekście utworu w rozumieniu ustawy o prawach autorskich, nie zawsze taki utwór będzie przedmiotem umowy o dzieło w ocenie Sądu. Jest to kwestia, na którą niewątpliwie powinni zwrócić uwagę pracodawcy.

Podsumowanie

Każda firma, która zawiera umowę powinna wiedzieć, do jakiej kategorii należy podpisana umowa cywilnoprawna. Jak widać na podstawie informacji zawartych w tym artykule ma to decydujące znaczenie przy zgłaszaniu umowy do ZUS. Jest to kluczowe, ponieważ umowa o dzieło nie jest objęta ani składkami społecznymi, ani składką zdrowotną. Natomiast umowa zlecenie objęta jest ubezpieczeniem zdrowotnym, poza ustawowymi wyjątkami, a zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych musi być analizowane indywidualnie w każdej sprawie. Coraz częściej i głośniej mówi się o obowiązkowych ubezpieczeniach społecznych od każdej umowy zlecenie.