Ulgi podatkowe w PIT – kompendium

Okres składania zeznań podatkowych jest tym momentem, w którym można skorzystać z ulg podatkowych. Dzięki tego typu preferencjom pomniejszona zostanie podstawa do opodatkowania lub sam podatek w nielicznych przypadkach. W dzisiejszej publikacji omówimy wszystkie dostępne ulgi podatkowe, kto i na jakich zasadach może z nich skorzystać.

Sprawdź nasz materiał wideo:

Ulgi podatkowe i odliczenia w PIT 2024

Ulgi podatkowe są dedykowane zarówno do osób, które prowadzą działalność gospodarczą, jak i tych, które nie posiadają własnej firmy. Z większości ulg mogą skorzystać zarówno jedni, jak i drudzy, oczywiście jeśli spełniają warunki ustawowe. Jest również taka kategoria ulg, z której skorzystają jedynie przedsiębiorcy. Temat ulg podatkowych jest niewątpliwie złożony i często trudno spamiętać komu i na jakich zasadach taka ulga przysługuje, dlatego warto mieć wszystkie informacje w jednym miejscu.

W tabeli poniżej zamieszczone zostaną kategorie darowizn, które mogą zostać odliczone w zeznaniu rocznym.

W kolejnej tabeli zostaną zagregowane ulgi, z których skorzystać będą mogły jedynie osoby, które prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą.

Na koniec zaprezentujemy te ulgi, które pozwalają na zmniejszenie podatku do zapłaty.

Poniżej omówione zostaną w większej szczegółowości wszystkie ulgi wymienione w tabelach.

Ulga na Internet

Korzystanie z sieci Internet stało się tak powszechne, że chyba nie trzeba nikogo przekonywać, że jest potrzebny i pomocny. Za każdą usługę ponosi się również stosowne opłaty i właśnie w ramach ulgi internetowej można odliczyć poniesione wydatki.

Ulga rehabilitacyjna

Ulga rehabilitacyjna ma na celu wspomagać osoby niepełnosprawne, jak również podatników, którzy mają na utrzymaniu osoby niepełnosprawne. W ramach ulgi można odliczyć od dochodu lub przychodu ponoszone wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki ułatwiające wykonywanie czynności życiowych. Z ulgi skorzystają jedynie te osoby, które spełniają warunki opisane w ustawie o podatku dochodowym.

Ponoszone wydatki na cele rehabilitacyjne można podzielić na:

1. Wydatki limitowane.
2. Wydatki nielimitowane.

W przypadku wydatków limitowanych ustawodawca wskazał “górny” lub “dolny” limit kwotowy. Natomiast w przypadku wydatków nielimitowanych można odliczyć pełną kwotę poniesionego wydatku.

Katalog wydatków limitowanych:

1. Zakup leków, o których mowa w ustawie Prawo farmaceutyczne w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu a kwotą 100 zł. Warunkiem odliczenia jest stwierdzenie przez lekarza specjalistę, że osoba niepełnosprawna powinna stosować leki na stałe lub czasowo.
2. Zakup: pieluchomajtek, pieluch anatomicznych, chłonnych majtek, podkładów, wkładek anatomicznych, w kwocie nieprzekraczającej w roku podatkowym 2280 zł.
3. Opłacenie przewodników osób niewidomych zaliczanych do I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa, w kwocie nieprzekraczającej w roku podatkowym 2280 zł.
4. Utrzymanie psa asystującego, o którym mowa w ustawie o rehabilitacji zawodowej, w kwocie nieprzekraczającej w roku podatkowym 2280 zł.
5. Używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność lub współwłasność osoby niepełnosprawnej lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną albo dziecko niepełnosprawne, które nie ukończyło 16. roku życia – w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł.

Katalog wydatków nielimitowanych, w którym znajdą się wydatki na:

1. Adaptację i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności.
2. Przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności.
3. Zakup, naprawę lub najem wyrobów medycznych wymienionych w wykazie wyrobów medycznych określonym w przepisach wydanych na podstawie ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych oraz wyposażenia umożliwiającego ich używanie zgodnie z przewidzianym zastosowaniem, z wyjątkiem pieluchomajtek, pieluch anatomicznych, chłonnych majtek, podkładów i wkładów anatomicznych.
4. Zakup, naprawę lub najem indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, oraz wyposażenia umożliwiającego ich używanie zgodnie z przewidzianym zastosowaniem z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego.
5. Zakup wydawnictw i materiałów szkoleniowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności.
6. Odpłatność za pobyt na turnusie rehabilitacyjnym.
7. Odpłatność za pobyt w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładzie opiekuńczo-leczniczym, zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym.
8. Odpłatność za pobyt opiekuna osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I grupy inwalidztwa lub dzieci niepełnosprawnych do lat 16, przebywającego z osobą niepełnosprawną na turnusie rehabilitacyjnym, w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego lub zakładzie rehabilitacji leczniczej.
9. Odpłatność za zabiegi rehabilitacyjne lub leczniczo-rehabilitacyjne.
10. Opiekę pielęgniarską w domu nad osobą niepełnosprawną w okresie przewlekłej choroby uniemożliwiającej poruszanie się oraz usługi opiekuńcze świadczone dla osób niepełnosprawnych zaliczonych do I grupy inwalidztwa.
11. Opłacenie tłumacza języka migowego.
12. Kolonie i obozy dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25. roku życia.
13. Odpłatny przewóz:
a) osoby niepełnosprawnej – karetką transportu sanitarnego,
b) osoby niepełnosprawnej, zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa, oraz dzieci niepełnosprawnych do lat 16 – również innymi środkami transportu niż wymienione w lit. a.
14. Odpłatne przejazdy środkami transportu publicznego związane z pobytem:
a) na turnusie rehabilitacyjnym,
b) w zakładach wymienionych w pkt. 7,
c) na koloniach i obozach dla dzieci i młodzieży, o których mowa w pkt.12,
d) opiekuna osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I grupy inwalidztwa lub dzieci niepełnosprawnych do lat 16, przebywającego z osobą niepełnosprawną na turnusie rehabilitacyjnym lub w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, lub zakładzie rehabilitacji leczniczej.

Ulga termomodernizacyjna

Termomodernizacja ma na celu zmniejszenie zapotrzebowania na energię cieplną niezbędną do ogrzania budynku i dostarczenia ciepłej wody. Z uwagi na rosnące ceny nośników energii wiele osób szuka sposobów na zmniejszenie rachunków, jednym z nich są inwestycje, które mogą pomóc ograniczyć koszty, takie jak przykładowo: ocieplenie budynków, wymiana stolarki okiennej i drzwiowej, wymiana urządzeń grzewczych. I właśnie z myślą o takich osobach, ale również chodzi o ochronę środowiska i zasobów naturalnych, przygotowana została ulga termomodernizacyjna.

Szczegółowy wykaz rodzajów materiałów budowlanych, urządzeń i usług związanych z realizacją przedsięwzięć termomodernizacyjnych znajduje się w Rozporządzeniu.

Przykładowe materiały budowlane i urządzenia:

• materiały budowlane wykorzystywane do docieplenia przegród budowlanych, płyt balkonowych oraz fundamentów,
• węzeł cieplny wraz z programatorem temperatury,
• kocioł gazowy kondensacyjny wraz z urządzeniami peryferyjnymi,
• kocioł olejowy kondensacyjny,
• pompa ciepła wraz z osprzętem,
• kolektor słoneczny wraz z osprzętem,
• ogniwo fotowoltaiczne wraz z osprzętem,
• stolarka okienna i drzwiowa.

Przykładowe usługi:

• wykonanie audytu energetycznego budynku przed realizacją przedsięwzięcia termomodernizacyjnego,
• wymiana stolarki zewnętrznej np.: okien, okien połaciowych, drzwi balkonowych, drzwi zewnętrznych, bram garażowych,
• wymiana elementów istniejącej instalacji ogrzewczej lub instalacji ciepłej wody użytkowej,
• montaż kotła gazowego kondensacyjnego,
• montaż kotła olejowego kondensacyjnego,
• montaż pompy ciepła,
• montaż kolektora słonecznego,
• montaż instalacji fotowoltaicznej.

Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego – IKZE

Zasady gromadzenia oszczędności na indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego, zwanych IKZE zostały opisane w ustawie. Pod pojęciem IKZE należy rozumieć:

• zapis w rejestrze funduszu inwestycyjnego,
• rachunek papierów wartościowych,
• rachunek w ubezpieczeniowym funduszu kapitałowym,
• wyodrębniony rachunek bankowy w banku,
• rachunek IKZE w dobrowolnym funduszu emerytalnym.

Wpłaty dokonywane na IKZE można odliczyć w zeznaniu rocznym, ale tylko do wysokości ustawowych limitów.

Odliczenie w ramach ulgi powinno być udokumentowane odpowiednim dowodem potwierdzającym zapłatę, na którym powinny widnieć dane identyfikujące wpłacającego, odbiorcę, tytuł i kwotę wpłaty, takim dokumentem jest np. przelew bankowy.

Ulga na zabytki

Z ulgi na zabytki mogą skorzystać właściciele lub współwłaściciele zabytku nieruchomego. W ramach ulgi można odliczyć wydatki na:

• na wpłaty na fundusz remontowy wspólnoty mieszkaniowej lub spółdzielni mieszkaniowej utworzony, zgodnie z odrębnymi przepisami, dla zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru zabytków lub znajdującego się w ewidencji zabytków. Za datę poniesienia wydatku uznaje się dzień zapłaty należności.
• prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytku nieruchomym wpisanym do rejestru zabytków. Za datę poniesienia wydatku uznaje się dzień wystawienia faktury.

Ulga dla pracujących seniorów

Osoby, które osiągną powszechny wiek emerytalny, ale mimo to zdecydują się na pozostanie na rynku pracy mogą liczyć na zwolnienie od podatku dochodowego uzyskanych w tym czasie dochodów. Jednak, żeby to było możliwe muszą zostać spełnione pewne warunki.

Ulga na powrót

Osoby, które przeniosły miejsce zamieszkania do Polski po 31 grudnia 2021 r. mogą skorzystać z ulgi na powrót, jednak to nie jest jedyny warunek, który należy spełnić, żeby skorzystać z ulgi na powrót.

Ulga dla rodzin wielodzietnych 4+

Kolejny rodzaj preferencji podatkowych skierowany jest do rodzin wielodzietnych, które wychowują co najmniej czworo dzieci. Podobnie jak w przypadku innych ulg obowiązują określone przepisy podatkowe, którym należy sprostać.

Ulga dla młodych

Z ulgi dla młodych skorzystają osoby, które nie ukończyły 26 lat i osiągają przychody zaliczane do określone w przepisach źródła przychodów.

Ulga z tytułu zapłaty składek członkowskich na rzecz związków zawodowych

Przynależność do związków zawodowych pracowników jest dobrowolna, ale taki udział wiąże się z opłacaniem składek na rzecz organizacji. Od pewnego czasu zapłaconą w trakcie roku podatkowego składkę można, do wysokości limitu, odliczyć w zeznaniu rocznym.

Ulga dla inwestujących w ASI

Z ulgi dla inwestujących w alternatywne spółki inwestycyjne (ASI) mogą skorzystać przedsiębiorcy, którzy wybrali opodatkowanie według:

• skali podatkowej,
• podatkiem liniowym.

Składki społeczne ZUS

Zapłacone składki na ubezpieczenie społeczne pomniejszają podstawę do opodatkowania, zarówno w przypadku osób prowadzących, jak i nieprowadzących działalności gospodarczej. W działalności gospodarczej składki społeczne księguje się w tracie roku podatkowego w kosztach uzyskania przychodów lub zmniejsza się podstawę do opodatkowania w zależności od decyzji przedsiębiorcy, ale również w związku z wybraną na dany rok podatkowy formą opodatkowania.

Składki na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy są rozliczane jedynie w kosztach uzyskania przychodów na skali podatkowej i podatku liniowym.

Składka zdrowotna

Obecnie możliwe jest jedynie częściowe odliczenie składki zdrowotnej w działalności gospodarczej i to nie od podatku, ale od dochodu/przychodu. Osoby nieprowadzące działalności gospodarczej nie odliczą składki zdrowotnej w żadnej formie.

Odliczanie darowizn w zeznaniu rocznym

Darowizna oznacza bezpłatne świadczenie na rzecz obdarowanego kosztem majątku darczyńcy. W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych jest pewien katalog darowizn, które do wysokości określonych limitów można odliczyć od dochodu.

Ulga na terminal

Z ulgi na terminal płatniczy mogą skorzystać wszystkie osoby prowadzące działalność gospodarczą, bez względu na wybraną formę opodatkowania:

• skala podatkowa,
• podatek liniowy,
• zryczałtowany podatek dochodowy.

Ulgę odlicza się od podstawy opodatkowania i obejmuje wydatki:

• na nabycie terminala płatniczego,
• związane z obsługą transakcji płatniczych przy użyciu terminala płatniczego (np. opłaty systemowe, wynikające z umowy najmu, dzierżawy terminala, opłaty akceptanta) poniesione w roku podatkowym, w którym rozpoczął przyjmowanie płatności przy użyciu terminala płatniczego i w roku następującym po tym roku, do wysokości:
1. 2.500 zł w roku podatkowym – w przypadku podatników zwolnionych z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych przy zastosowaniu kas rejestrujących, zgodnie z przepisami o podatku VAT.
2. 1000 zł w roku podatkowym – w przypadku innych podatników.

Mały podatnik zgodnie z ustawą PIT, który jest jednocześnie podatnikiem bezgotówkowym, który spełnia warunki i ma prawo do zwrotu podatku VAT w terminie 15 dni:

• przez co najmniej 7 miesięcy – w przypadku przedsiębiorca rozliczającego się miesięcznie,
• przez co najmniej 2 kwartały – w przypadku przedsiębiorcy rozliczającego się kwartalnie,

może odliczyć 200% poniesionych wydatków, nie więcej niż 2.000 zł w roku podatkowym, przy czym odliczenie przysługuje w każdym roku podatkowym, w którym przedsiębiorca spełnia warunki.

Ulga na działalność badawczo-rozwojową B+R

Ulga na działalność badawczo-rozwojową pozwala na pomniejszenie podstawy do opodatkowania o koszty kwalifikowane wymienione w ustawie. W praktyce oznacza to, że raz koszty znajdą się w PKPiR w trakcie roku podatkowego i później na etapie składania zeznania rocznego te same koszty będą mogły zostać rozliczone w uldze podatkowej, a więc dwukrotnie. Katalog kosztów kwalifikowanych jest katalogiem zamkniętym i został wymieniony w art. 26e ustawy PIT, znajdują się w nim m.in. koszty:

• wynagrodzenia pracowników wykonujących zadania w ramach działalności B+R,
• nabycia materiałów i surowców bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością badawczo-rozwojową,
• nabycia sprzętu specjalistycznego wykorzystywanego bezpośrednio w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, w szczególności naczyń i przyborów laboratoryjnych oraz urządzeń pomiarowych, które nie są środkami trwałymi w firmie,
• ekspertyz, opinii, usług doradczych i usług równorzędnych, świadczonych lub wykonywanych na podstawie umowy przez podmioty, o których mowa w ustawie – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce,
• uzyskania i utrzymania patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy, prawa z rejestracji wzoru przemysłowego zgodnie z ustawowymi wymaganiami,
• odpisy amortyzacyjne od środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, o ile nie dotyczą samochodów i budynków czy budowli,
• inne wymienione w ustawie.

Ulga IP BOX

Ulga IP BOX jest dedykowana dla przedsiębiorców, którzy osiągają dochody z kwalifikowanych praw własności intelektualnej. Kwalifikowane IP musi zostać wytworzone, ulepszone w ramach prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej i podlegać ochronie prawnej. W ustawie PIT (art. 30ca) został wymieniony katalog kwalifikowanych praw własności intelektualnej:

• patent,
• prawo ochronne na wzór użytkowy,
• prawo z rejestracji wzoru przemysłowego,
• prawo z rejestracji topografii układu scalonego,
• dodatkowe prawo ochronne dla patentu na produkt leczniczy lub produkt ochrony roślin,
• prawo z rejestracji produktu leczniczego i produktu leczniczego weterynaryjnego dopuszczonych do obrotu,
• wyłączne prawo, o którym mowa w ustawie o ochronie prawnej odmian roślin,
• autorskie prawo do programu komputerowego.

Ulga na robotyzację

W ramach ulgi na robotyzację przedsiębiorcy mogą rozliczyć dodatkowo 50% poniesionych kosztów. Oznacza to, że 100% kosztów rozliczą w trakcie roku podatkowego i dodatkowo 50% tych samych kosztów w zeznaniu rocznym, czyli łącznie 150% kosztów. Oczywiście nie mogą to być dowolne koszty, ich katalog został wymieniony w ustawie PIT (art. 52jb):

• koszty nabycia fabrycznie nowych:
• robotów przemysłowych,
• maszyn i urządzeń peryferyjnych do robotów przemysłowych funkcjonalnie z nimi związanych,
• maszyn, urządzeń oraz innych rzeczy, funkcjonalnie związanych z robotami przemysłowymi,
• maszyn, urządzeń lub systemów służących do zdalnego zarządzania, diagnozowania, monitorowania lub serwisowania robotów przemysłowych, w szczególności czujników i kamer,
• urządzeń do interakcji pomiędzy człowiekiem a maszyną do robotów przemysłowych,
• koszty nabycia wartości niematerialnych i prawnych niezbędnych do poprawnego uruchomienia robotów przemysłowych,
• koszty nabycia usług szkoleniowych,
• opłaty leasingowe,
• odpisy amortyzacyjne od środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych.

Ulga na prototyp

W ramach kolejnej ulgi dedykowanej dla przedsiębiorców można odliczyć koszty poniesione na wprowadzenie nowego produktu na rynek i jego produkcji próbnej. W ustawie PIT (art. 26ga) wymieniony został katalog kosztów produkcji próbnej i koszty wprowadzenia produktu na rynek.

Ulga na ekspansję

W ramach ulgi na ekspansję przedsiębiorca ma możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatki poniesione w celu zwiększenia przychodów ze sprzedaży produktów. Katalog kosztów kwalifikowanych, które mogą zostać rozliczone, został wymieniony w ustawie PIT (art. 26gb):

• uczestnictwo w targach, w tym wydatki poniesione na:
• organizację miejsca wystawowego,
• zakup biletów lotniczych dla pracowników i przedsiębiorców,
• zakwaterowanie i wyżywienie dla pracowników i przedsiębiorców,
• działania promocyjno-informacyjne, w tym zakup przestrzeni reklamowych, przygotowanie strony internetowej, publikacji prasowych, broszur, katalogów informacyjnych i ulotek, dotyczących produktów,
• dostosowania opakowań produktów do wymagań kontrahentów,
• przygotowania dokumentacji umożliwiającej sprzedaż produktów, w szczególności dotyczącej certyfikacji towarów oraz rejestracji znaków towarowych,
• przygotowania dokumentacji niezbędnej do przystąpienia do przetargu, a także w celu składania ofert innym podmiotom.

Ulga na sponsoring

Kolejna ulga, z której mogą skorzystać przedsiębiorcy to ulga dla tych, którzy wspierają sport, kulturę i edukację, nazywana jest ulgą na sponsoring. Również w tym przypadku w przepisach zostały określone warunki korzystania z ulgi (art. 26ha ustawy PIT).

Ulga na innowacyjnych pracowników

Ulga na innowacyjnych pracowników przysługuje tym przedsiębiorcom, którzy w ramach prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej zatrudniają wykwalifikowanych pracowników. W ustawie o podatku PIT (art. 26eb) wymienione zasady korzystania z ulgi.

Ulga prorodzinna

Ulga prorodzinna jest chyba jedną z najbardziej popularnych ulg, z której chętnie korzystają wszyscy podatnicy, którzy mają tylko taką możliwość. Niewątpliwą jej zaletą jest to, że można ją odliczyć od podatku. O tym kto i na jakich zasadach może skorzystać z ulgi wyraźnie mówią przepisy ustawy PIT (art. 27f).

Wysokość ulgi na dzieci jest uzależniona od tego ile dzieci pozostaje na wychowaniu.

W przypadku rozliczania ulgi na jedno dziecko mają jeszcze znaczenie dochody rodziców.

Jeśli kwota podatku jest niewystarczająca do zwrotu ulgi prorodzinnej przysługuje tak zwany dodatkowy zwrot, który nie może przekroczyć kwoty składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

Ulga abolicyjna

Z ulgi abolicyjnej mogą skorzystać osoby, które w Polsce podlegają pod nieograniczony obowiązek podatkowy i rozliczają w Polsce podatek dochodowy od sumy dochodów uzyskanych zarówno w Polsce, jak i za granicą.

Podsumowanie

W dzisiejszej publikacji omówione zostały ulgi podatkowe rozliczane w podatku dochodowym od osób fizycznych. Zebrano w jednym miejscu wszystkie ulgi, z których mogą korzystać zarówno osoby fizyczne, jak i przedsiębiorcy.

Część z ulg funkcjonuje już od wielu lat, jednak w ostatnim czasie pojawiło się sporo nowych ulg, dedykowanych w szczególności dla przedsiębiorców. Jednak w przypadku tych ostatnich odliczenie jest możliwe, o ile prowadzona jest PKPiR.

Tylko ulga prorodzinna i ulga abolicyjna jest odliczana od podatku, pozostałe ulgi pomniejszają podstawę do opodatkowania lub przychód, jeśli jest to zryczałtowany podatek dochodowy.

Większość omawianych ulg jest rozliczana w zeznaniu rocznym, wyjątkiem będzie ulga na innowacyjnych pracowników, którą odlicza się w trakcie roku. Jeśli spełnione są ustawowe warunki do skorzystania z ulgi, to stanowi to wymierną korzyść dla beneficjenta, po prostu zapłaci niższy podatek w zeznaniu rocznym.

Z pomocą w rozliczeniu przychodzą programy do rozliczenia zeznań rocznych takie jak pitroczny.pl, który przeprowadza klienta krok po kroku i jest powiązany z aplikacją ifirma.pl.

Stan prawny na dzień: 28.11.2024 r.