Umowa o pracę na okres próbny w 2025. Najważniejsze informacje i wzór do pobrania

×

Umowa o pracę na okres próbny

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy umowa o pracę może zostać zawarta:

• na okres próbny;
• na czas określony;
• na czas nieokreślony [por. art. 25 §1].

Umowa o pracę na czas nieokreślony i określony to najczęściej zawierane umowy o pracę z pracownikiem. Regulują one relacje pomiędzy pracownikiem a pracodawcą, w tym ich prawa oraz obowiązki oraz podstawy i zasady zatrudnienia. Co szczególnie istotne, umowy te charakteryzują się pewnego rodzaju stabilnością (mimo że umowa o pracę na czas określony może zakończyć się w określonym w umowie terminie), której nie gwarantuje przykładowo umowa zlecenia, bowiem chronią one pracownika przed nagłym wypowiedzeniem umowy o pracę, gwarantując zachowanie okresu wypowiedzenia.

Z kolei umowa o pracę na okres próbny to umowa o charakterze tymczasowym służąca weryfikacji, czy pracownik spełnia wymagania i posiada odpowiednie kwalifikacje do objęcia danego stanowiska w formie oraz czy warunki pracy odpowiadają każdej ze stron. Umowa ta nie daje stabilności w zatrudnieniu u danego pracodawcy, ale po jej ustaniu można zdecydować, czy strony zdecydują się na zawarcie umowy o pracę na czas określony albo nieokreślony.

A jeśli chcesz dowiedzieć się, czym się przedwstępna umowa o pracę i pobrać jej darmowy wzór, to przejdź tutaj.

Cechy charakterystyczne umowy o pracę na okres próbny

Wśród cech charakterystycznych dla umowy o pracę na okres próbny należy wyróżnić:

• Czas trwania:
  • może być zawarta na maksymalnie 3 miesiące z pewnymi wyjątkami;
  • można ją przedłużyć o czas urlopu oraz innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeśli wystąpią takie okoliczności (ważne – taki zapis musi być zawarty w umowie);
  • umowa na okres próbny przekraczająca jeden miesiąc, która uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, ulega przedłużeniu do dnia porodu;
  • może być zawarta na okres nieprzekraczający:
    • 1 miesiąca – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony krótszy niż 6 miesięcy;
    • 2 miesięcy – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony wynoszący co najmniej 6 miesięcy i krótszy niż 12 miesięcy;
  • ponowne zawarcie umowy o pracę na okres próbny z tym samym pracownikiem jest możliwe, pod warunkiem że zatrudnienie będzie dotyczyć innego rodzaju pracy u tego pracodawcy (ważne – umowy o pracę na okres próbny nie można przedłużać ani ponownie zawierać z tym samym pracownikiem na to samo stanowisko);
  • strony mogą jednokrotnie wydłużyć 1 lub 2 miesięczny okres umowy na okres próbny, nie więcej jednak niż o 1 miesiąc, o ile jest to uzasadnione rodzajem pracy.

Przykład 1

Pracodawca i pracownik zawarli umowę o pracę na okres próbny trwającą 3 miesiące, w której ustalili, że umowa zostanie przedłużona o czas urlopu oraz o czas innych usprawiedliwionych nieobecności pracownika. Po 2 miesiącach pracy pracownik zachorował i przebywał przez okres 7 dni na L4. Wobec tego czas trwania umowy na okres próbny został przedłużony o kolejne 7 dni, wskutek czego umowa ta przekroczy (ale zgodnie z prawem) okres 3 miesięcy.

• Cel:
  • weryfikacja kwalifikacji pracownika w zakresie objęcia konkretnego stanowiska w danej firmie;
  • weryfikacja możliwości zatrudnienia pracownika w celu wykonywania określonego rodzaju pracy;
  • weryfikacja, czy stronom będą odpowiadać warunki umowy, organizacja firmy czy też środowisko pracy.
• Okres wypowiedzenia:
  • umowa ta charakteryzuje się krótszymi okresami wypowiedzenia, tj.:
    • 3 dni robocze – jeśli umowa trwała do 2 tygodni,
    • 1 tydzień – jeśli umowa trwała od 2 tygodni do 3 miesięcy,
    • 2 tygodnie – jeśli umowa trwała pełne 3 miesiące,
  • pracodawca oraz pracownik mogą wypowiedzieć umowę bez wskazywania uzasadnienia.
• Prawa i obowiązki pracownika:
  • pracownik ma takie same prawa i obowiązki jak w przypadku innych umów (umowy o pracę na czas określony i nieokreślony), przykładowo:
    • obowiązek wykonywania pracy sumiennie i starannie,
    • obowiązek wykonywania poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę,
    • obowiązek przestrzegania czasu pracy ustalonego w zakładzie pracy, regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku, przepisów BHP,
    • prawo do otrzymania wynagrodzenia za pracę,
    • prawo do urlopu,
    • prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.
• Forma i treść:
  • umowa musi być zawarta w formie pisemnej i powinna zawierać następujące elementy:
    • określenie stron umowy,
    • rodzaj pracy,
    • miejsce lub miejsca wykonywania pracy,
    • wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia,
    • wymiar czasu pracy,
    • dzień rozpoczęcia pracy,
    • czas jej trwania lub dzień jej zakończenia oraz, gdy strony tak uzgodnią, postanowienie o przedłużeniu umowy o czas urlopu, a także o czas innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli wystąpią takie nieobecności,
    • okres, na który strony mają zamiar zawrzeć umowę o pracę na czas określony oraz postanowienie o wydłużeniu umowy w przypadku,
    • wypowiedzenie.

Umowa na okres próbny a wypowiedzenie

Umowa o pracę na okres próbny jak każda inna może zostać wypowiedziana przez każdą ze stron z poszanowaniem okresów wypowiedzenia:

• 3 dni robocze – jeśli umowa trwała do 2 tygodni,
• 1 tydzień – jeśli umowa trwała od 2 tygodni do 3 miesięcy,
• 2 tygodnie – jeśli umowa trwała pełne 3 miesiące.

Wypowiedzenie umowy o pracę na okres próbny nie wymaga podania przyczyny, jednak w praktyce, jeśli umowę wypowiada pracodawca, rekomenduje się wskazanie przyczyn wypowiedzenia takiej umowy.

Jeśli chodzi o formę wypowiedzenia, to tak jak w każdym innym przypadku, należy je dokonać na piśmie niezależnie od tego, czy składa je pracownik, czy pracodawca. W okresie wypowiedzenia pracownik zobowiązany jest do wykonywania pracy, chyba że pracodawca zwolni go z obowiązku jej świadczenia.

Umowa o pracę na okres próbny może również zostać rozwiązania bez zachowania okresu wypowiedzenia, o ile wystąpią ku temu uzasadnione okoliczności:

• pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w przypadku np.:
  • ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych,
  • popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem,
  • zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku;
• pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracodawcy przykładowo w przypadku:
  • jeśli zostanie wydane orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika, a pracodawca nie przeniesie go w terminie wskazanym w orzeczeniu lekarskim do innej pracy, odpowiedniej ze względu na stan jego zdrowia i kwalifikacje zawodowe.

Chcesz wiedzieć, co zrobić, gdy bezprawnie rozwiązano obowiązującą umowę o pracę? Jeśli tak, to przejdź tutaj.

Umowa o pracę na okres próbny – najczęstsze pytania

1. Czy umowa na okres próbny wlicza się do limitu umów?

   Umowa na okres próbny nie wlicza się do limitu umów o pracę na czas określony (strony umowy o pracę mogą zawrzeć maksymalnie trzy umowy o pracę na czas określony, przy czym ich łączny czas trwania nie może przekraczać 33 miesięcy).

2. Czy umowa na okres próbny przedłuża się automatycznie?

   Nie, umowa o pracę na okres próbny nie przedłuża się automatycznie, albowiem co do zasady kończy się w dniu określonym w umowie. Wyjątek jednak stanowi urlop, inna usprawiedliwiona nieobecność pracownika w pracy oraz ciąża pracownicy. Jeśli w trakcie trwania stosunku pracy pracownik uda się na urlop albo będzie przebywać na zwolnieniu lekarskim, to czas trwania takiej umowy zostanie wydłużony o czas urlopu bądź nieobecności w pracy pracownika, natomiast jeśli pracownik jest w ciąży a umowa na okres próbny przekraczająca jeden miesiąc, która uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, ulega przedłużeniu do dnia porodu.

3. Ile trwa umowa na okres próbny?

   Umowa o pracę na okres próbny może trwać co do zasady maksymalnie 3 miesiące. Jednakże może być zawarta na krótszy okres, który nie przekracza:

   • 1 miesiąca – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony krótszy niż 6 miesięcy;
   • 2 miesięcy – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony wynoszący co najmniej 6 miesięcy i krótszy niż 12 miesięcy.
4. Czy umowa o pracę na okres próbny wlicza się do stażu pracy?

   Tak, umowa na okres próbny wlicza się do stażu pracy, bowiem staż pracy obejmuje wszystkie okresy zatrudnienia, niezależnie od typu umowy o pracę.

5. Czy umowa na okres próbny wlicza się do 33 miesięcy?

   Nie, umowa o pracę na okres próbny nie wlicza się do limitu 33 miesięcy, bowiem limit ten przewidziany jest wyłącznie dla umów o pracę na czas określony.

6. Umowa o pracę a ponowne zatrudnienie – czy ponowne zatrudnienie jest możliwe?

   Umowa o pracę na okres próbny może zostać zawarta przez te same strony tylko raz, chyba że pracownik ma być zatrudniony do wykonywania innego rodzaju pracy u tego samego pracodawcy.

Podsumowanie

Umowa o pracę na okres próbny to umowa mająca na celu sprawdzenie kwalifikacji pracownika i jego dopasowania do wymagań w zakresie danego stanowiska. Tego rodzaju umowa, mimo że ma charakter tymczasowy, testowy, to przyznaje pracownikowi również pełne prawa, jakie przysługują pracownikowi, np. prawo do wynagrodzenia czy też prawo do urlopu.

Stan prawny na dzień: 16.01.2025 r.