W poniższym artykule znajdziesz najważniejsze cechy i zasady dotyczące umowy o świadczenie usług, które warto znać przed jej zawarciem oraz jej darmowy wzór do pobrania!
Umowa o świadczenie usług – czym jest i co reguluje?
Kodeks cywilny nie zawiera przepisów, które w sposób bezpośredni i kompleksowy regulowałyby umowę o świadczenie usług jako odrębny typ umowy nazwanej. Jako, że w polskim systemie prawnym nie istnieje ani jeden wyczerpujący przepis poświęcony wyłącznie tej umowie, to kluczowe znaczenie ma art. 750 Kodeksu cywilnego, który stanowi, że Do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu.
Oznacza to, że w przypadku braku szczególnych przepisów dotyczących danego rodzaju usług (np. umowy o dzieło, umowy o roboty budowlane, umowy przewozu), do umowy o świadczenie usług zastosowanie znajdą odpowiednio przepisy dotyczące umowy zlecenia (art. 734–751 Kodeksu cywilnego). Przepis ten ma charakter niejako pomocniczy, albowiem pozwala zastosować regulację zlecenia tam, gdzie dana usługa nie podlega szczególnemu unormowaniu (ważne: umowa o świadczenie usług działa podobnie jak umowa zlecenia, jeśli nie ma innych przepisów).
Prościej mówiąc, przepisy regulujące umowę zlecenia używa się wtedy, gdy nie ma innych, bardziej szczegółowych przepisów dotyczących konkretnej usługi. Przepisy kodeksu cywilnego nie regulują każdej możliwej umowy o usługę, np. nie ma osobnych przepisów o sprzątaniu, prowadzeniu prowadzenie kampanii marketingowej, dlatego należy w takim przypadku skorzystać z przepisów dotyczących umowy zlecenia, które są dość ogólne i pasują do różnych rodzajów współpracy. Oznacza to, że gdy zawierasz umowę z kimś, kto ma dla Ciebie wykonać jakąś usługę, na przykład pracę fizyczną, opiekę lub doradztwo, a ta usługa nie jest dokładnie opisana w przepisach prawa (np. przewóz czy przechowanie mają oddzielne regulacje), wtedy do takiej umowy stosuje się zasady podobne do umowy zlecenia. Dotyczą one między innymi odpowiedzialności stron, wynagrodzenia, sposobu rozwiązania umowy oraz obowiązków, które strony mają wobec siebie. Przedmiotem takiej umowy może być zarówno pojedyncze wykonanie czynności, jak i świadczenie usług w sposób stały, powtarzalny lub okresowy.
Więcej na temat umowy zlecenia przeczytasz tutaj.
Przykłady umów o świadczenie usług
Wśród umów o świadczenie usług wyróżnia się najczęściej umowy takie jak:
- umowa o świadczenie doradztwa prawnego;
- umowa o świadczenie doradztwa podatkowego;
- umowa kontraktu menedżerskiego;
- umowa usług serwisowych;
- umowa o przeprowadzenie szkolenia;
- umowa sprzątania;
- umowa koncertowa.
Elementy umowy o świadczenie usług
Przepisy dotyczące umowy zlecenia można zastosować do umowy o świadczenie usług tylko wtedy, gdy spełnione są dwie ważne warunki:
- po pierwsze, mamy do czynienia właśnie z umową o świadczenie usług;
- po drugie, ta umowa nie jest objęta szczególnymi, odrębnymi przepisami (np. dotyczącymi przewozu, spedycji, rachunku bankowego itp.).
Co powinna zawierać umowa o świadczenie usług (stosując przepisy o zleceniu)? Przede wszystkim następujące elementy, tj.:
- OKREŚLENIE STRON UMOWY (imię i nazwisko lub nazwa firmy, adres, dane kontaktowe wykonawcy i zlecającego)
- PRZEDMIOT UMOWY (opis usługi, którą wykonawca zobowiązuje się świadczyć)
- OBOWIĄZKI WYKONAWCY (opis tego, co dokładnie ma być wykonane, w jakim terminie, zakresie i standardzie)
- OBOWIĄZKI ZLECAJĄCEGO (opis tego, co zleceniodawca zobowiązuje się zrobić, np. udostępnić materiały, zapłacić wynagrodzenie)
- ODPOWIEDZIALNOŚĆ (co do zasady strony odpowiadają za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy, tj. wykonawca usługi musi działać z należytą starannością, odpowiada on wówczas za szkody powstałe z jego winy, czyli jeśli nie dołożył należytej troski lub wykonał usługę wadliwie, z kolei zleceniodawca ma obowiązek zapłacić wynagrodzenie, jeśli umowa jest odpłatna, oraz współpracować na tyle, na ile to konieczne do prawidłowego wykonania usługi, np. udostępnić potrzebne materiały, lokal)
- WYNAGRODZENIE I WARUNKI PŁATNOŚCI (opis kwoty, formy płatności, terminów płatności, sposobu rozliczenia, ewentualnych zaliczek lub kar umownych)
- CZAS TRWANIA UMOWY (wskazanie terminu rozpoczęcia i zakończenia usługi lub informacji, że umowa zawarta jest na czas nieokreślony)
- SPOSÓB ROZWIĄZANIA UMOWY (opis warunków wypowiedzenia lub rozwiązania umowy przez którąkolwiek ze stron)
- POSTANOWIENIA KOŃCOWE (zawarcie postanowień dotyczących obowiązywania umowy, ewentualnych zmian i formy ich wprowadzania, prawa właściwego, jurysdykcji)
- * INNE USTALENIA, NP. DOTYCZĄCE POUFNOŚCI, ZAKAZU KONKURENCJI, POSTANOWIENIA DOTYCZĄCE PRAW AUTORSKICH (jako dodatkowe zapisy w umowie)
Darmowy wzór umowy o świadczenie usług możesz pobrać tutaj.
A jeśli chcesz wiedzieć, jak wypowiedzieć umowę o świadczenie usług, to przeczytaj ten artykuł.
Podsumowanie
Umowa o świadczenie usług to elastyczna forma współpracy, która znajduje szerokie zastosowanie w praktyce, bowiem zarówno w relacjach biznesowych jak i prywatnych. Choć nie została szczegółowo uregulowana w Kodeksie cywilnym, to zgodnie z przepisem art. 750 Kodeksu cywilnego, stosuje się do niej odpowiednio przepisy o zleceniu. Warto również zapamiętać, że umowa o świadczenie usług nie musi być zawarta na piśmie, ale dla celów dowodowych zdecydowanie warto ją zawrzeć w formie pisemnej, dzięki czemu łatwiej będzie określić zakres obowiązków, warunki współpracy i uniknąć nieporozumień. Tak jak każda inna umowa cywilnoprawna, również umowa o świadczenie usług powinna być jasno i precyzyjnie sformułowana. Pamiętaj, że dobrze przygotowana umowa chroni interesy obu stron, reguluje wzajemne obowiązki i ogranicza ryzyko sporów w przyszłości!
Źródła:
- K. Osajda (red. serii), W. Borysiak (red. tomu), Kodeks cywilny. Komentarz. Wyd. 30, Warszawa 2022.
- P. Machnikowski w: E. Gniewek, P. Machnikowski, Komentarz KC, Warszawa 2017.