Współpraca z copywriterem a wykorzystanie utworu – po ilu latach wygasają prawa autorskie? Wzór umowy z copywriterem do pobrania!

×

Kim jest copywriter?

Copywriter to osoba, która zawodowo zajmuje się tworzeniem treści w postaci tekstów na bloga, do prasówek, w postaci scenariuszy reklamowych, treści promocyjnych, opisów produktów, newsletterów oraz postów w mediach społecznościowych. Treści te tworzone są w celach marketingowych, edukacyjnych czy sprzedażowych. Copywriter często działa w oparciu o specjalistyczną wiedzę, przykładowo przygotowując materiały z zakresu prawa, podatków czy branży IT lub bazując na swojej dotychczasowej znajomości tematu. Niekiedy jednak, aby opracować rzetelny i wartościowy tekst, przeprowadza również szczegółowy research, korzystając z wiarygodnych źródeł. Ważnym aspektem jest również posiadanie „lekkiego pióra”, czyli umiejętności pisania w sposób atrakcyjny i angażujący dla odbiorcy, a jednocześnie znajomość zasad SEO, aby tworzone treści były nie tylko ciekawe, ale też widoczne w wynikach wyszukiwarek. Niezbędna jest również bardzo dobra znajomość języka polskiego, w tym zasad ortograficznych, gramatycznych i interpunkcyjnych, co pozwala przygotowywać teksty poprawne językowo, czytelne i profesjonalne.

Copywriter a działalność gospodarcza – jeśli chcesz wiedzieć czy copywriter musi mieć działalność gospodarczą, to przeczytaj ten artykuł.

Copywriting a prawa autorskie

Copywriter jest autorem tekstów, o ile jego praca ma twórczy i indywidualny charakter. W ramach przypomnienia: utworem w rozumieniu przepisów prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, utrwalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od jego wartości, przeznaczenia czy sposobu wyrażenia. Oznacza to, że zarówno artykuły, scenariusze, opisy produktów, jak i posty w mediach społecznościowych mogą być traktowane jako utwory, o ile wykazują indywidualny charakter i są wynikiem twórczej pracy autora.

W przypadku utworu stworzonego przez copywritera zasady prawa autorskiego mają szczególne znaczenie. Każdy tekst w postaci artykułu na bloga, opisu produktu, newslettera, czy postu w mediach społecznościowych jest przedmiotem prawa autorskiego, ponieważ stanowi przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze. Copywriter automatycznie nabywa prawa autorskie, które dzielimy na dwa główne rodzaje:

• Osobiste – niezbywalne, przypisane twórcy. Łączą twórcę z utworem i gwarantują mu prawo do:
  • przypisania autorstwa utworu,
  • oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem,
  • decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności,
  • nadzorowania sposobu korzystania z utworu.
• Majątkowe – przyznają twórcy wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do otrzymywania wynagrodzenia w przypadku korzystania z tego utworu:
  • mogą zostać zbyte np. w drodze sprzedaży,
  • dają twórcy wyłączne prawo do rozporządzania utworem na wszystkich polach eksploatacji,
  • umożliwiają otrzymywanie wynagrodzenia przy korzystaniu z utworu.
• Zależne prawa autorskie – dotyczą sytuacji, gdy utwór jest opracowywany, adaptowany lub przekształcany w nową formę:
  • twórca zachowuje wyłączne prawo zezwalania na korzystanie z tych zależnych praw, chyba że umowa stanowi inaczej,
  • obejmują np. tłumaczenie, skrócenie, przeróbkę lub zmianę formy utworu,
  • nawet po przeniesieniu majątkowych praw autorskich, wykorzystanie zależnych praw wymaga zgody autora, jeśli umowa tego nie reguluje.

W praktyce jednak istotne jest pytanie, po ilu latach wygasają prawa autorskie do takich tekstów. Zasadniczo majątkowe prawa autorskie wygasają 70 lat po śmierci autora, natomiast osobiste prawa autorskie pozostają niezbywalne i nie wygasają. Dlatego każdy tekst stworzony przez copywritera pozostaje chroniony przez prawo, a jego dalsze wykorzystanie powinno być zgodne z ustaleniami zawartymi w umowie oraz przepisami dotyczącymi przedmiotu prawa autorskiego i świadomością, co jest przedmiotem prawa autorskiego.

Copywriter a AI

AI może stanowić pomocne narzędzie usprawniające pracę copywritera, przyspieszając proces poprzez generowanie roboczych wersji tekstów, propozycji tematów, nagłówków, pomysłów czy wstępnych struktur, a także poprawę tekstu pod kątem literówek i błędów ortograficznych. Należy jednak pamiętać, że AI to wciąż tylko narzędzie wspomagające i optymalizujące pracę, które – choć przydatne – nie jest nieomylne i nigdy całkowicie nie zastąpi pracy twórczej oraz wiedzy specjalistycznej człowieka. To autor treści, a nie sztuczna inteligencja, nadaje ostateczny charakter tworzonemu utworowi, przekształcając go w dzieło twórcze w rozumieniu przepisów prawa autorskiego.

Dlatego copywriter musi zadbać o realny wkład autorski w tworzonym przez siebie utworze, czyli odpowiedni dobór słów, charakterystyczny dla autora język i stylistyka treści, ton wypowiedzi oraz wkład w merytorykę treści utworu. Jeśli tekst dotyczy materii prawnej, powinien być przygotowany z najwyższą starannością i w zgodzie z obowiązującymi przepisami prawa. To właśnie te elementy przesądzają o tym, że powstaje utwór w rozumieniu prawa autorskiego, a autor zachowuje do niego pełnię praw majątkowych i osobistych.

Więcej na temat AI i praw autorskich przeczytasz tutaj.

Umowa z copywriterem – jaka umowa dla copywritera?

Jeśli chodzi o formy działalności copywritera, to może on działać na różne sposoby, w zależności od charakteru współpracy i też własnych preferencji:

• Działalność nierejestrowana – jest możliwa, jeśli przychody nie przekraczają limitu określonego w przepisach (w Polsce jest to równowartość połowy minimalnego wynagrodzenia za pracę w skali miesiąca). Wówczas copywriter nie musi rejestrować firmy ani odprowadzać składek ZUS, jednak nadal musi rozliczać przychody w zeznaniu podatkowym.

  KRYTERIUM	SZCZEGÓŁY
  LIMIT PRZYCHODÓW MIESIĘCZNY	3 499,50 zł (75% minimalnego wynagrodzenia)
  LIMIT PRZYCHODÓW ROCZNY	41 994 zł
  BRAK RÓWNOCZESNEJ DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ	NDG możliwa tylko po co najmniej 60 miesiącach od zamknięcia lub ostatniego zawieszenia firmy
  EWIDENCJA SPRZEDAŻY	uproszczona ewidencja przychodów w roku podatkowym
  ROZLICZENIE ROCZNE	PIT-36, możliwość odliczenia kosztów (materiały, narzędzia, usługi); dobrym zwyczajem prowadzenie KPiR
  RESPEKTOWANIE PRAW KONSUMENTA	obowiązki informacyjne, prawo odstąpienia od umowy zawieranej na odległość
  DOKUMENTOWANIE SPRZEDAŻY	na żądanie klienta: rachunek lub faktura; można korzystać z programów do faktur
  PODATEK DOCHODOWY	stawka 12% przy rocznym przychodzie do 120 tys. zł; odliczenie kosztów możliwe raz w roku

• >Praca na etacie w firmie – copywriter może być zatrudniony w agencji marketingowej lub firmie zajmującej się tworzeniem treści. Wówczas obowiązuje standardowa umowa o pracę lub B2B, a prawa autorskie do tworzonych materiałów regulowane są przepisami prawa i umową z pracodawcą.
• Działając na zlecenie – copywriter zazwyczaj działa na podstawie umowy o dzieło, co pozwala mu tworzyć teksty takie jak artykuły blogowe, prasówki, opisy produktów, newslettery czy scenariusze reklamowe w ramach stałej lub powtarzalnej współpracy.

Umowa o dzieło z copywriterem – co powinna zawierać?

Umowa o dzieło jest umową, w której jedna strona (zleceniobiorca) zobowiązuje się do wykonania określonego dzieła, a druga strona (zleceniodawca) do zapłaty wynagrodzenia za jego wykonanie. Każda umowa o dzieło powinna przynajmniej określać:

• strony umowy – dane Zleceniodawcy i Zleceniobiorcy,
• czas trwania umowy – konkretne daty obowiązywania umowy,
• przedmiot umowy – dokładny opis dzieła i rezultat, który ma być osiągnięty,
• prawa i obowiązki stron – opis praw i obowiązków stron, aby nie było wątpliwości w zakresie tego kto co robi i za co odpowiada,
• termin wykonania dzieła – konkretny termin lub harmonogram dostarczenia,
• wynagrodzenie – kwota, sposób i termin płatności,
• prawa autorskie – określenie, kto i w jakim zakresie ma prawa do dzieła,
• odbiór dzieła – sposób akceptacji, wzór protokołu,
• odpowiedzialność – kto odpowiada za efekt końcowy i ewentualne wady dzieła,
• postanowienia końcowe – forma zmiana umowy, liczba egzemplarzy.

Ponieważ copywriter wykonuje dzieło w formie tekstu, można dodatkowo uwzględnić elementy takie jak:

• zakres tematyczny i wytyczne – np. propozycja tematów, długość tekstu, ton, styl, słowa kluczowe SEO;
• poufność – klauzula dotycząca nieujawniania informacji, danych firmowych, materiałów oraz informacji o klientach udostępnionych przez firmę oraz do niewykorzystywania ich w celach innych niż wykonanie dzieła, zarówno w trakcie trwania umowy, jak i po jej zakończeniu;
• wykorzystanie ai i narzędzi pomocniczych – zaznaczenie, że narzędzia wspomagające mogą być użyte, ale końcowy tekst musi być twórczy i autorski;
• format dostarczenia dzieła – np. plik tekstowy w określonym formacie.

Podsumowanie

Współpraca z copywriterem to nie tylko kwestia otrzymania atrakcyjnych i angażujących tekstów, ale także odpowiedniego zabezpieczenia praw autorskich do stworzonych treści. Dlatego warto pamiętać, że podpisanie umowy o dzieło to dopiero część procesu, bowiem kluczowe jest także określenie zakresu praw autorskich, odpowiedzialności za efekt końcowy oraz zasad korzystania z dzieła. Dzięki temu współpraca staje się jasna, bezpieczna i korzystna dla obu stron, a Twój tekst pozostaje chroniony przez prawo!