Zamknięcie jednoosobowej działalności gospodarczej – o czym należy pamiętać?

Likwidacja działalności gospodarczej niesie ze sobą duże wyzwanie organizacyjne. Co prawda po zmianie przepisów informacje, jakie znajdą się w CEIDG są automatycznie migrowane do urzędu skarbowego i ZUS. Nie zmienia to jednak faktu, że to jest dopiero początek długiej drogi. Poza zgłoszeniem likwidacji w CEIDG jest jeszcze dużo spraw do załatwienia. Ważna jest przede wszystkim świadomość, o czym należy pamiętać.

Dopełnienie formalności w ZUS

Wyrejestrowanie w CEIDG spowoduje wyrejestrowanie właściciela firmy jedynie jako płatnika składek. Zostanie automatycznie wygenerowany druk ZUS-ZWPA. Na tym jednak nie koniec. Dodatkowo przedsiębiorca musi złożyć dokumenty dotyczące wyrejestrowania ubezpieczonych, do których zalicza się właściciel, osoby współpracujące, pracownicy, zgłoszeni do ubezpieczeń członkowie rodzin. Potrzebne druki do wyrejestrowania będą to: ZUS-ZWUA, ZUS-ZCNA. Wspomniane druki można złożyć elektronicznie wraz z wnioskiem o likwidację działalności gospodarczej na stronie CEIDG.

Spis z natury w podatku PIT

Zakończenie działalności gospodarczej wiąże się z obowiązkowym spisem z natury, który należy sporządzić na dzień likwidacji. Wyceny materiałów i towarów handlowych, w PIT można dokonać według:

• cen zakupu,
• cen nabycia,
• cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, jeżeli są niższe od ceny zakupu lub nabycia,
• cen zakupu takich samych lub podobnych składników – w przypadku otrzymania towarów w spadku lub darowiźnie.

Sporządzenie spisu z natury na potrzeby podatku dochodowego nie wiąże się od razu z zapłatą podatku. Zupełnie inaczej wygląda ta sytuacja na gruncie podatku VAT.

Rozliczenie podatku dochodowego

Wartość spisu z natury sporządzonego na potrzeby podatku dochodowego na zakończenie działalności gospodarczej jest ostatnim zapisem w PKPiR i ma wpływ na dochód roczny. Przy wyliczaniu kosztów rocznych uwzględniana jest różnica remanentów – początkowego i końcowego, a następnie kwoty te pojawią się w zeznaniu PIT-36 lub PIT-36L.

Od remanentu likwidacyjnego nie ma obowiązku zapłaty podatku dochodowego. Taki obowiązek powstaje w momencie sprzedaży towarów lub materiałów handlowych przed upływem 6 lat licząc od miesiąca po likwidacji.

Darowizna towarów z likwidacji

W przypadku darowizny towarów po likwidacji firmy taka czynność nie podlega już pod podatek dochodowy od osób fizycznych tylko pod ustawę o podatku od spadków i darowizn. Jeżeli darowizna jest dokonana w kręgu najbliższej rodziny a sprzedaż towarów nastąpi przez osoby obdarowane po upływie 6 miesięcy od ich nabycia nie wystąpi konieczność zapłaty podatku PIT.

Darowizna dla najbliższej rodziny musi być zgłoszona w terminie 6 miesięcy do urzędu skarbowego na formularzu SD-Z2.

Sporządzenie wykazu składników majątku na zakończenie działalności gospodarczej

Wykaz obejmuje cały majątek firmy w skład którego wchodzą:

• towary handlowe i materiały,
• środki trwałe,
• składniki wyposażenia,
• wartości niematerialne i prawne (np. licencje),
• inne, o ile takie występują.

Nie ma określonego wzoru wykazu. Ważne jest, żeby znalazły się w nim następujące elementy:

• liczba porządkowa,
• nazwa składnika majątku,
• data nabycia składnika majątku,
• kwota wydatków poniesionych na nabycie składnika majątku,
• kwota wydatków poniesionych na nabycie składnika majątku zaliczona do kosztów uzyskania przychodów,
• wartość początkowa,
• metoda amortyzacji,
• suma odpisów amortyzacyjnych dokonanych do dnia likwidacji.

Spis majątku firmy powinien być sporządzony odrębnie dla celów podatku dochodowego i podatku VAT. W spisie dla podatku VAT znajdą się te składniki majątku firmy, od których przedsiębiorca odliczył lub miał prawo odliczyć podatek VAT. Natomiast w wykazie dla podatku dochodowego znajdą się wszystkie składniki majątku, bez względu na to czy były objęte podatkiem VAT czy też nie.

W podatku dochodowym sprzedaż składników majątku z wykazu przed upływem 6 lat licząc od miesiąca następującego po miesiącu likwidacji wiąże się z powstaniem przychodu, który należy opodatkować.

Remanent likwidacyjny w podatku VAT

Przedsiębiorcy zarejestrowani jako czynni podatnicy VAT mają obowiązek sporządzić remanent na dzień likwidacji, zarówno towarów handlowych jak również środków trwałych. Spisem powinien być objęty cały majątek firmy, od zakupu którego przedsiębiorca miał prawo odliczyć podatek VAT naliczony. Spisem objęty jest majątek przedstawiający wartość użytkową. Nie ujmuje się majątku, który uległ zniszczeniu. Wyceny na potrzeby podatku VAT dokonuje się według cen rynkowych.

Złą wiadomością jest informacja, że od kwoty, na jaką zostanie wyceniony pozostały na dzień likwidacji majątek będzie naliczony podatek należny. Kwotę tego podatku wpisuje się do ostatniej deklaracji VAT i odprowadza do urzędu skarbowego. W przypadku VAT nawet darowizna towarów nie zwalnia przedsiębiorcy od zapłaty podatku. Zgodnie z przepisami ustawy o VAT opodatkowaniu podlega odpłatna jak również nieodpłatna dostawa towarów.

Zgodnie ze zmienionym od 1 września 2019 r. art. 14 ust. 5 ustawy o VAT przedsiębiorca jest zobowiązany złożyć informację o dokonanym spisie z natury i kwocie podatku należnego od wartości towarów objętych spisem nie później niż w dniu złożenia deklaracji podatkowej składanej za ostatni okres rozliczeniowy.

Podsumowanie

Remanenty likwidacyjne na zakończenie działalności gospodarczej składają się z trzech spisów:

1. Spis z natury towarów handlowych i materiałów
– jest spisem dla podatku dochodowego dla celów całościowego rozliczenia dochodu w zeznaniu rocznym. Jest to typowy remanent końcowy, jaki jest sporządzany na zakończenie każdego roku podatkowego.
2. Wykaz składników majątku dla celów podatku dochodowego.
3. Wykaz składników majątku dla celów podatku VAT.

Wykazów składników majątku nie przekazuje się do urzędu skarbowego. Należy je przechowywać do okresu przedawnienia zobowiązań podatkowych.