Zmiana umowy leasingu – kiedy i jak ustalić wartość samochodu osobowego?

Zawieranie umów leasingu jest jedną z najbardziej popularnych form nabycia pojazdu samochodowego, maszyny czy urządzenia wykorzystywanego w prowadzonej działalności gospodarczej. Najczęściej jednak przedsiębiorcy decydują się na wzięcie w odpłatne używanie samochodu osobowego. W dzisiejszej publikacji odpowiemy na pytanie kiedy i jak ustalić wartość samochodu osobowego przy zmianie umowy leasingu.

Jakie mamy umowy leasingu?

Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych dostępne są dwa rodzaje umów leasingowych.

Leasing operacyjny	Leasing finansowy
Umowa leasingu zawarta jest na czas oznaczony stanowiący co najmniej 40% normatywnego okresu amortyzacji, jeżeli przedmiotem umowy leasingu są podlegające odpisom amortyzacyjnym rzeczy ruchome lub wartości niematerialne i prawne	Umowa leasingu zawarta jest na czas oznaczony
Kosztem uzyskania przychodów są ustalone w umowie raty leasingowe. Obowiązują ograniczenia w zaliczaniu rat leasingowych do kosztów w zależności od wartości samochodu osobowego limit: 150.000 zł – pozostałe samochody osobowe, 225.000 zł dla samochodów elektrycznych	Kosztem uzyskania przychodów są odpisy amortyzacyjne. Obowiązują ograniczenia w zaliczaniu odpisów amortyzacyjnych do kosztów w zależności od wartości samochodu osobowego limit: 150.000 zł – pozostałe samochody osobowe, 225.000 zł dla samochodów elektrycznych
Po upływie okresu na jaki została zawarta umowa leasingu przedsiębiorca ma prawo dokonać wykupu samochodu osobowego za kwotę ustaloną w umowie. Wykupu można dokonać na firmę lub prywatnie

Na jaki minimalny i maksymalny okres zawierane są umowy leasingu?

Jeżeli chodzi o okres, na jaki są zawierane umowy leasingu, to w akapicie powyżej zostało już to napisane, jednak warto jeszcze tę informację doprecyzować. Większość informacji, w tym ta odnośnie długości okresu leasingu, znajdzie się w umowie, przy czym trzeba pamiętać, że przy leasingu operacyjnym okres ten nie może być krótszy niż 40% normatywnego okresu amortyzacji, dla samochodu osobowego będzie to minimum 2 lata.

Leasing operacyjny	Leasing finansowy
Minimalny okres leasingu w przypadku samochodu osobowego wynosi 2 lata, lecz może on ulec wydłużeniu maksymalnie do 7 lat, jak można przeczytać na stronach firm leasingowych	W przypadku leasingu finansowego jest to dowolny okres ustalony przez strony umowy, minimalny okres najczęściej wynosi 6 miesięcy
Bez względu na rodzaj podpisanej umowy leasingu istnieje możliwość wydłużenia lub skrócenia umowy, przy czym należy pamiętać, żeby w wyniku takich działań nie doszło do zmiany rodzaju umowy leasingowej. Najczęściej dochodzi do wydłużenia czasu trwania umowy, co robi się aneksem do umowy. Jeśli chodzi o skrócenie czasu trwania umowy leasingu, to można przeczytać, że jest to czynność czasochłonna, kosztowna i skomplikowana, dlatego rzadko jest praktykowana

Zmiana umowy leasingu

Napisaliśmy już, że nie ma przeszkód żeby doszło do zmiany umowy leasingu, pozostaje jeszcze odnieść się do tego, jakie to może mieć konsekwencje. W tym miejscu musimy się odwołać do objaśnień podatkowych dotyczących samochodów osobowych.

Przykład 1

Pan Michał zawarł umowę leasingu operacyjnego w grudniu 2018 roku na okres 5 lat, jednak z uwagi na problemy finansowe zwrócił się do firmy leasingowej o wydłużenie umowy o kolejne 2 lata, aneks do umowy został podpisany w grudniu 2023 roku. Oznacza to, że od tego momentu pan Michał będzie musiał pamiętać o przepisach, które obowiązują od 2019 roku. W tym miejscu dochodzimy do sedna naszych rozważań, a mianowicie odpowiedzi na pytanie, kiedy i jak ustalić wartość samochodu osobowego?

Zmiana umowy leasingu – kiedy i jak ustalić wartość samochodu osobowego?

Jak można przeczytać w objaśnieniach podatkowych Ministra Finansów musi dojść do istotnych zmian w umowie, żeby przedsiębiorca miał obowiązek stosowania nowych przepisów. Przepisy nie odnoszą się wprost do tego jak należy rozumieć “istotną zmianę”. Przyjmuje się jednak, że jeśli zmiana będzie miała wpływ np. na wysokość kosztów uzyskania przychodów w PIT, to należy uznać, że ma ona charakter istotny. Tak też zostało to wyjaśnione w interpretacji nr 0112-KDIL2-2.4011.92.2019.2.IM z dnia 14.02.2020 r. W tej interpretacji znajdziemy również odpowiedź na pytanie jak należy rozumieć “wartość samochodu osobowego” po zmianie umowy leasingu. W tej sprawie przedsiębiorca stał na stanowisku, że powinna to być wartość rynkowa z czym nie zgodził się Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, według którego będzie to wartość wynikająca z zawartej umowy leasingu, która akurat w tym przypadku przekraczała kwotę 150.000 zł.

W przypadku umów zawartych do końca 2018 roku nawet jeśli wartość samochodu osobowego przekraczała 150.000 zł/225.000 zł, to można było zaliczyć do kosztów 100% raty leasingowej. Ta zasada zmieniła się od 1 stycznia 2019 r., obecnie do kosztów będzie zaliczana jedynie część raty leasingowej.

Przykład 2

W 2020 roku przedsiębiorca podpisał umowę leasingu operacyjnego na samochód osobowy, którego wartość netto wraz z nieodliczonym podatkiem VAT wynosi 250.000 zł, nie jest to samochód elektryczny. Oznacza to, że przedsiębiorca będzie mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów jedynie 60% raty leasingowej (150.000 zł/250.000 zł = 60%).

Zmiana umowy leasingu – podsumowanie

W ostatnich latach, a konkretnie od 2019 roku w sposób zasadniczy zmieniły się zasady rozliczania samochodów osobowych w działalności gospodarczej, dotyczy to również pojazdów wziętych w leasing. Czas trwania umowy leasingowej jest szczegółowo określony w umowie zawartej z leasingodawcą, przy czym trzeba pamiętać o minimalnym okresie trwania umowy. Istotna zmiana umowy leasingu operacyjnego może mieć wpływ na zaliczanie rat leasingowych do kosztów uzyskania przychodów jeśli została zawarta do końca 2018 roku, co zostało wyjaśnione w artykule. Przed podjęciem decyzji o zmianie umowy leasingu przedsiębiorca powinien najpierw sprawdzić, czy nie będzie to miało wpływu na dokonywane rozliczenia podatkowe, co w konsekwencji może okazać się mniej opłacalne.