Korygowanie deklaracji i JPK przy opóźnieniu z rejestracją

Rozliczenia podatkowe z punktu widzenia podatku VAT wymagają dużej wiedzy i znajomości przepisów. Ciągłe zmiany regulacji ustawowych nie ułatwiają życia przedsiębiorcom, którzy w żaden sposób nie są chronieni z powodu niedopełnienia formalności z uwagi na brak znajomości przepisów. Dlatego tak często pojawiają się informacje, wyjaśnienia w licznych publikacjach, czasopismach poświęconych tej tematyce.

Kiedy rejestracja do VAT może się opóźniać?

Przyczyn może być kilka:

1. Przedsiębiorca złożył niekompletne zgłoszenie VAT-R.
2. Podane przez niego informacje nie są prawdziwe.
3. Utrudniony kontakt z przedsiębiorcą lub jego pełnomocnikiem.
4. Występują przesłanki do dokonywania wyłudzeń podatkowych.
5. Wobec przedsiębiorcy sąd orzekł zakaz prowadzenia działalności gospodarczej.
6. Aktualna sytuacja epidemiologiczna na terenie kraju powodująca ograniczenia w funkcjonowaniu instytucji i urzędów.

Są to najczęściej występujące okoliczności powodujące opóźnienia z rejestracją do VAT.

Od kiedy możemy działać jako czynny podatnik VAT?

Prawa i obowiązki czynnego podatnika VAT zaczynają obowiązywać od terminów wskazanych w ustawie o VAT, w której jest mowa o:

1. Następnym dniu po złożeniu VAT-R w przypadku utraty prawa do zwolnienia lub
2. Następnym miesiącu po złożeniu VAT-R jeżeli podatnik rezygnuje ze zwolnienia dobrowolnie.

Jeżeli przedsiębiorca dopełni terminowo obowiązków zgłoszenia rejestracyjnego może zachowywać się jak czynny podatnik VAT. Wiąże się to z obowiązkiem wystawiania faktur VAT, prowadzeniem ewidencji VAT zakupu i sprzedaży, składanie deklaracji i JPK_VAT (od 01.10.2020 r. JPK_V7M/JPK_V7K), odprowadzaniem podatku VAT należnego do urzędu skarbowego.

Kiedy przysługuje prawo do odliczenia VAT naliczonego?

Jeżeli dokonywane zakupy mają związek z czynnościami opodatkowanymi przedsiębiorcy przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego. Odliczenie podatku VAT od zakupów jest możliwe pod warunkiem, że przedsiębiorca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT. Przepisy jednak nie zabraniają możliwości odliczenia podatku VAT od zakupów dokonywanych jeszcze przed formalną rejestracją do VAT.

Drugą ważną kwestią jest możliwość odliczenia podatku VAT naliczonego również w dwóch kolejnych okresach rozliczeniowych. W świetle powyższego zobrazujemy to na przykładzie:

Przykład

Przedsiębiorca rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej w marcu 2020 r., a zgłoszenie rejestracyjne do podatku VAT złożył od miesiąca lipca 2020 r., VAT rozliczany miesięcznie. W międzyczasie dokonywał zakupów związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. W takiej sytuacji dopiero w rozliczeniu za miesiąc lipiec składanym w miesiącu sierpniu przedsiębiorca będzie mógł dokonać odliczenia VAT naliczonego z faktur zakupu za miesiące maj-lipiec 2020 r. jeżeli zakupy miały związek ze sprzedażą opodatkowaną. Jeżeli natomiast zakupy dotyczą miesięcy marzec-kwiecień 2020 r. to odliczenia należy dokonać za te okresy rozliczeniowe, pomimo braku rejestracji w tym czasie, ale dopiero po dokonaniu zgłoszenia VAT-R.

Interpetacje są wiążące jedynie dla tych, dla których zostały wydane i należy zawsze jeszcze zasięgnąć zdania w swoim urzędzie, wystąpić o własną interpretację, gdyż temat nie zawsze jest tak pozytywnie rozpatrywany przez urzędy.

Co się dzieje w sytuacji opóźniania procesu rejestracji?

W świetle powyższych wyjaśnień przedsiębiorcy nie powinni już mieć wątpliwości, że nawet od zakupów dokonanych przed rejestracją można dokonać odliczenia podatku VAT naliczonego. Podstawowym warunkiem skorzystania z odliczenia jest złożenie zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R i dopiero od tego momentu można w deklaracjach i JPK_VAT wykazywać faktury zakupowe za dany okres rozliczeniowy lub wstecznie za okresy, w których dokonywano zakupów.

Na takim stanowisku stoją również organy podatkowe w wydawanych interpretacjach. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji nr 0114-KDIP1-3.4012.693.2018.1.MK z dnia 25.01.2019 r. uznał stanowisko Wnioskodawcy za prawidłowe w kontekście odliczenia VAT naliczonego z faktur zakupowych otrzymanych przed rejestracją, w uzasadnieniu wskazał:

“Z treści ww. art. 88 ust. 4 ustawy nie wynika jednakże, by do nabycia uprawnienia do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego konieczne było posiadanie statusu podatnika VAT czynnego w momencie otrzymania faktury zakupowej. W dacie otrzymania faktury konieczne jest aby podmiot, który ją otrzymuje był podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, czyli podmiotem wykonującym samodzielnie działalność gospodarczą (zdefiniowaną w ust. 2 tegoż artykułu), bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Jednakże dla realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego podatnik musi posiadać status podatnika VAT czynnego (podatnik musi posiadać taki status w momencie realizacji uprawnienia). Prawo do obniżenia podatku należnego powstaje u wszystkich podatników, o ile wykażą, że zakupy były związane z bieżącą lub przyszłą działalnością opodatkowaną, a warunek rejestracji jest niezbędny wyłącznie do skorzystania przez podatnika z prawa do obniżenia podatku należnego. Trzeba rozróżnić moment powstania prawa do odliczenia od momentu skorzystania z tego prawa. (…) Zatem należy stwierdzić, że ustawa o VAT nie pozbawia podatnika prawa do dokonania odliczenia podatku VAT od zakupów poczynionych przed rejestracją, o ile zakupione towary i usługi będą wykorzystywane do bieżącej (lub przyszłej) działalności opodatkowanej (oraz ewentualnie spełniać inne warunki określone w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług). Niemniej ustawodawca dla realizacji tego prawa narzucił podatnikom obowiązek rejestracji jako podatnicy VAT czynni.”

W innej interpretacji podatkowej nr 0114-KDIP1-3.4012.201.2020.1.KP z dnia 28.05.2020 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zgodził się ze stanowiskiem Wnioskodawcy w sprawie możliwości wstecznej rejestracji VAT oraz prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego za okres przed rejestracją.

Wnioskodawca zadał 2 pytania:

1. Czy zachowuje prawo do odliczenia podatku VAT od zakupów związanych z działalnością opodatkowaną podatkiem VAT za miesiąc styczeń i luty 2020 r. (przed rejestracją – VAT-R złożone 18.02.2020 r.)? – Wnioskodawca uważa, że TAK.
2. Czy ma prawo do rejestracji jako podatnik VAT czynny z datą faktycznego rozpoczęcia działalności, tj. od 2 stycznia 2020 r., skoro od tego momentu chciał być podatnikiem VAT czynnym i działał jako podatnik VAT czynny i co za tym idzie – czy ma prawo do złożenia aktualizacji zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R od 2 stycznia 2020 r ? – Wnioskodawca uważa, że TAK.

Dyrektor KIS uznał stanowisko Wnioskodawcy w tej sprawie za prawidłowe, w uzasadnieniu wskazano:

“Stwierdzić należy zatem, że ustawa nie pozbawia podatnika prawa do dokonania odliczenia podatku od zakupów dokonanych przed rejestracją, o ile zakupione towary i usługi będą wykorzystywane do bieżącej lub przyszłej działalności opodatkowanej (oraz ewentualnie spełniać inne warunki określone w przepisach powołanej ustawy). Niemniej ustawodawca narzucił podatnikom, chcącym dokonać odliczenia podatku VAT od poczynionych nabyć, obowiązek rejestracji jako podatnik VAT czynny.”

Jeżeli przedsiębiorca nie złoży zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R a będzie się zachowywał jak podatnik VAT czynny, m.in. wystawiał faktury VAT, składał deklaracje i JPK_VAT to w takiej sytuacji do momentu złożenia zgłoszenia nie będzie mu przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego. Jeżeli w takiej sytuacji faktury zakupowe zostaną przedwcześnie wykazane w rozliczeniach podatkowych to wówczas należy dokonać korekty stosownych deklaracji i JPK_VAT.

Sam proces rejestracji przez urząd skarbowy można uznać za czynność czysto techniczną, która zamyka proces rejestracji, przedsiębiorca czynnym podatnikiem VAT staje się z mocy ustawy.

Przeczytaj również: Korygowanie faktur sprzedaży z powodu opóźnionej rejestracji do VAT